vasep.com.vn) Theo báo cáo mới đây của Quỹ Công lý Môi trường (EJF), người tiêu dùng EU đang vô tình ủng hộ cho các hành vi bất hợp pháp và lạm thác nghiêm trọng tại các vùng biển của Ghana. Các tàu lưới kéo công nghiệp được phép xuất khẩu sang thị trường EU có liên quan đến quyền sở hữu nước ngoài bất hợp pháp và việc sử dụng ngư cụ bị cấm, đánh bắt thương mại trong khu vực chỉ dành cho các ngư dân đánh bắt quy mô nhỏ và buôn bán bất hợp pháp (hoạt động thương mại Saiko).
Năm 2013, Liên minh Châu Âu đã giơ thẻ vàng cảnh cáo Ghana về hoạt động khai thác bất hợp pháp có thể dẫn tới lệnh cấm nhập khẩu vào EU. Cảnh báo này đã được gỡ bỏ vào năm 2015 do Ghana đã có kế hoạch về luật mới và kế hoạch về việc quản lý nghề cá rõ ràng. Tuy nhiên, trong khi các chính sách này được xây dựng rất tốt, EJF cho biết đã có những dấu hiệu đáng lo ngại về việc các quy định này được thực hiện không đầy đủ hoặc không được thi hành.
Các tàu lưới kéo công nghiệp của Ghana đã xuất khẩu từ 2.000 – 3.500 tấn mực nang, bạch tuộc và mực ống sang EU mỗi năm, chủ yếu là sang Bồ Đào Nha, Italy và Tây Ban Nha, trị giá khoảng 10 triệu EUR. Trong khi hầu hết việc xuất khẩu sang EU như cá ngừ, được đánh bắt bởi các tàu khác nhau, hầu hết là tàu lưới kéo là nguyên nhân đáng báo động.
Sử dụng dữ liệu từ hệ thống giám sát vệ tinh và quan sát trên biển, cũng như tổng hợp dữ liệu từ các tổ chức khác, EJF đã có thể thấy nhiều trường hợp tàu lưới kéo được cấp phép xuất khẩu sang EU có liên quan tới các hoạt động bất hợp pháp.
Theo EJF, điều đáng quan tâm nhất là các tàu này có liên quan đến hoạt động thương mại Saiko. Trong hoạt động thương mại này, ngành công nghiệp lưới kéo nhắm mục tiêu đánh bắt chủ yếu vào các ngư dân đánh bắt nhỏ bằng cano, thường đánh bắt bằng cách sử dụng lưới có mắt dưới cỡ quy định bất hợp pháp và chuyển tải sang các thuyền trên biển để bán tại các chợ địa phương. Hoạt động này đang có tác động nghiêm trọng đến quần thể cá nổi nhỏ của Ghana, và làm cạn kiện nguồn lợi cá trích, với lượng cập cảng đã giảm 80% trong 20 năm qua.
Là thị trường tiêu thụ thủy sản đánh bắt của các tàu lưới kéo của Ghana, người tiêu dùng EU đang vô tình ủng hộ các hoạt động bất hợp pháp và lạm thác nghiêm trọng tại các vùng biển của Ghana. Điều này đang có những tác động tàn phá đối với cộng đồng ngư dân địa phương và 2,7 triệu người dân tại Ghana đang sống dựa vào nghề đánh bắt hải sản.
Nguy cơ vi phạm các quy định về vệ sinh thực phẩm của EU cũng được báo cáo đề cập tới. Các hải sản được đánh bắt bởi tàu của Ghana này được chuyển quan Trung Quốc và nhập khẩu vào EU dưới danh nghĩa các sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc, không phải của Ghana. 9 tàu lưới kéo treo cờ của Ghana đã xuất hiện trong danh sách của Trung Quốc khi được ủy quyền xuất khẩu sang EU theo Luật an toàn vệ sinh của EU mà lẽ ra họ phải nằm trong danh sách của Ghana. Điều có nghĩa là một số lượng đáng kể các sản phẩm của nghề lưới kéo của Ghana đang tìm đường sang thị trường EU.
Mặc dù chống lại luật pháp của Ghana, nhưng khoảng 90% đội tàu lưới kéo của nước này thuộc sở hữu của Trung Quốc. Các nhà điều hành thiết lập cấu trúc công ty mập mờ và làm việc thông qua công ty bình phong tại Ghana để có được giấy phép khai thác. EJF đã tìm thấy 2 trong số các tàu lưới kéo được ủy quyền xuất khẩu sang EU được đăng ký dưới danh nghĩa là doanh nghiệp quy mô nhỏ của Ghana, được thành lập bởi một tập đoàn của Trung Quốc. Điều này cũng liên quan tới các hoạt động đánh bắt bất hợp pháp bằng lưới kéo của đội tàu đánh bắt cá ngừ, vì một số tàu lưới kéo có lịch sử đánh bắt bất hợp pháp thuộc sở hữu của cùng một công ty khai thác của Trung Quốc, đã xuất khẩu cá ngừ sang EU và Anh.
EJF đang kêu gọi EU sử dụng tất cả các công vụ sẵn có theo quy định của mình về chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) để giúp Ghana chấm dứt hoạt động thương mại Saiko và cải thiện tính minh bạch trong nghề cá của nước này. Tất cả các nước thành viên EU, đặc biệt là Bồ Đào Nha, Italy và Tây Ban Nha, các nước đang nhập khẩu phần lớn từ đội tàu lưới kéo của Ghana, cũng như các nhà nhập khẩu cá ngừ lớn, như Pháp, Đức, Hà lan và Anh, nên xem xét kỹ việc nhập khẩu thủy sản từ Ghana và cảnh báo để chuyển hướng thương mại. Các nhà nhập khẩu, chế biến và bán lẻ phải chú ý xem xét tình hình, và kiểm tra tất cả các chuỗi cung ứng có nguồn gốc tại Ghana, đặc biệt là từ các đội tàu lưới kéo.
Hoạt động thương mại Saiko đã gây ra một cuộc khủng hoảng về con người và sinh thái tại Ghana, với nguồn lợi hải sản đang trên bờ vực cạn kiệt, sinh kế và an ninh lương thực đang bị ảnh hưởng. EC có thể làm nhiều việc để giúp đỡ và khuyến khích Ghana chấm dứt tình trạng này.