(vasep.com.vn) Châu Âu có thể thực hiện một cơ sở dữ liệu điện tử trên toàn EU về các chứng nhận khai thác để theo dõi tốt hơn hoạt động khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định từ các nước thứ ba, các kiểm tra viên cho biết trong một báo cáo.
Eva Lindström, người đứng đầu hệ thống kiểm tra, cho biết, hệ thống dựa trên giấy tờ hiện tại đang có vấn đề vì việc thiếu số hóa khiến nó không chỉ kém hiệu quả mà còn tạo ra nguy cơ gian lận cao hơn.
Theo yêu cầu của một số quốc gia thành viên, các nhóm ngành và xã hội dân sự, Ủy ban Châu Âu đã đưa ra một hệ thống công nghệ thông tin chung gọi là 'CATCH' vào năm 2019 để tự động hóa các biện pháp kiểm soát và kiểm tra chéo theo thời gian thực trên cơ sở tự nguyện.
Nhưng trên thực tế không có quốc gia thành viên nào sử dụng nó.
Ủy ban đã đề xuất đưa CATCH trở thành bắt buộc, dưới sự sửa đổi của hệ thống kiểm soát nghề cá. Nhưng việc triển khai sẽ không được diễn ra ngay lập tức, có nghĩa là các quốc gia thành viên sẽ không bắt buộc phải có hệ thống này trong một vài năm tới.
Trong khi, một số quốc gia không thuộc EU như Na Uy, Mỹ và Anh đã xác nhận và xử lý các chứng nhận khai thác bằng phương pháp điện tử.
EU cam kết chấm dứt đánh bắt bất hợp pháp vào năm 2020, nhưng không đạt được mục tiêu này - và vẫn có nguy cơ thủy sản đánh bắt bất hợp pháp được bán trên thị trường đơn lẻ, các kiểm tra viên cho biết.
Các nước EU chịu trách nhiệm kiểm tra các đội tàu quốc gia và kiểm soát các hoạt động đánh bắt trong vùng biển quốc gia của họ, nhưng việc đánh bắt quá mức và khai báo sai sản lượng đánh bắt vẫn là một vấn đề lớn ở EU.
Lindström cho biết, những cuộc kiểm tra này rất hữu ích, nhưng việc không tuân thủ vẫn là một mối quan ngại.
Theo báo cáo, khai báo sai sản lượng đánh bắt là hành vi vi phạm nhiều nhất của các đội tàu EU, tiếp theo là khai thác trong các khu vực đóng cửa hoặc không được phân bổ hạn ngạch, và sử dụng thiết bị, ngư cụ khai thác bất hợp pháp.
Các tàu khai thác phải báo cáo tất cả sản lượng khai thác của một số loài mà tàu có hạn ngạch. Nhưng trong nhiều trường hợp, ngư dân ném trở lại biển những sản phẩm đánh bắt không mong muốn do giá trị thương mại thấp hoặc có thể bị áp dụng hạn ngạch.
Hầu hết thủy sản bị loại bỏ đều không sống được, và những hành động như vậy không thể dễ dàng bị phát hiện, khiến việc thực thi pháp luật của các cơ quan chức năng quốc gia trở nên khó khăn.
Từ năm 2015 đến năm 2021, Ủy ban đã đưa ra 11 bằng chứng vi phạm đối với 8 quốc gia thành viên vì đã không áp dụng các biện pháp hữu hiệu để chống lại đánh bắt bất hợp pháp.
Các vi phạm nghiêm trọng mà các nước EU phát hiện đã dẫn đến việc điều tra hoặc truy tố trong hầu hết các trường hợp, tuy nhiên các kiểm tra viên của EU đã thúc giục Ủy ban hài hòa hệ thống hình phạt.
Hình phạt linh hoạt ở các quốc gia thành viên
Họ cho biết mức phạt trung bình áp dụng cho một hành vi vi phạm tương tự linh hoạt giữa các quốc gia thành viên, từ khoảng 200 EUR ở Cyprus, Lithuania và Estonia đến hơn 7.000 EUR ở Tây Ban Nha.
Là nước nhập khẩu các sản phẩm thủy sản lớn nhất thế giới, cuộc chiến chống đánh bắt bất hợp pháp của EU cũng phụ thuộc vào các nước thứ ba.
Khi không đảm bảo được tính hợp pháp của sản phẩm đến từ các nước thứ ba, EU có thể phạt thẻ vàng cảnh cáo một quốc gia hoặc thẻ đỏ để cấm nhập khẩu từ quốc gia đó.
Cho đến nay, khối này đã áp thẻ vàng cho 21 quốc gia, bao gồm Thái Lan vào năm 2015 và Việt Nam vào năm 2017, và một thẻ đỏ cho 6 quốc gia như Campuchia hoặc Comoros.
Các kiểm tra viên lưu ý, trong khi hệ thống này đã kích hoạt những cải cách quan trọng ở một số quốc gia, khối lượng thương mại giữa EU và một nửa số quốc gia bị áp thẻ là tối thiểu.