Dưới đây là 6 nhận định dự báo về tình hình sản xuất và xuất khẩu thủy sản trong quý III/2012:
1. Thiếu nguyên liệu thủy sản cho chế biến XK sẽ tiếp diễn sang Quý III, nhưng dự báo sẽ giảm nhiệt vào tháng cuối (tháng 9) của Quý, nhất là khi gói cứu trợ 9.000 tỷ đồng cho ngành cá tra được thông qua sẽ thúc đẩy hoạt động SX nguyên liệu cá tra và tạo điều kiện cho DN thu mua nguyên liệu. Quý III cũng là giai đoạn nhiều diện tích tôm đến kỳ thu hoạch để bù đắp 1 phần cho giai đoạn dịch bệnh, nhưng đặc biệt đây là giai đoạn vào vụ thu hoạch tôm chính của 1 số nước (Ấn độ, Thái Lan….), tạo ra nguồn cung nhiều hơn bên cạnh những khó khăn hơn trong cạnh tranh bán hàng với các nước tại các thị trường lớn. Nguồn nguyên liệu hải sản từ biển cho chế biến XK được đánh giá là dồi dào hơn từ cả nguồn cung trong nước và nước ngoài, tuy nhiên cơ cấu nguyên liệu nhập khẩu cho các mặt hàng XK chủ lực (cá ngừ, mực, bạch tuộc ….) sẽ tăng cao để đáp ứng nhu cầu khi nguồn cung trong nước hạn chế. Giá trị nhập khẩu các loại nguyên liệu thủy sản (tôm sú, tôm chân trắng, cá ngừ, mực & bạch tuộc, cá biển ….) để gia công và SXXK sẽ khoảng 60 – 65 triệu USD/tháng trong giai đoạn Quý III.
2. Các chi phí đầu vào tính cho giá thành đơn vị sản phẩm thủy sản sẽ vẫn ở mức cao như Quý II và cao hơn cùng kỳ 2011 từ 15 – 25% (tùy quy mô SX và loại sản phẩm) khi hầu hết các chi phí tăng (lương CN, nguyên liệu, bao bì, điện, nước, vận tải biển, vận tải bộ, kiểm nghiệm, xăng ….) và phát sinh thêm các chi phí mới (thuế môi trường túi PE …). Việc lãi suất vay ngân hàng điều chỉnh giảm xuống 10-12% bắt đầu từ Quý III nhưng tín dụng cho SX vẫn thắt chặt ở đa số, chưa thể giải tỏa được ngay, kết hợp với các chi phí đầu vào tăng cao, đang và sẽ là bài toàn lớn cho chủ các DN thủy sản. Việc đẩy mạnh sản xuất ngay trong giai đoạn Quý III sẽ khó xảy ra ở nhiều DN, mà xu hướng điều chỉnh quy mô, cắt giảm chi phí và tăng trưởng nhẹ sẽ rõ ràng hơn.
3.Giai đoạn cuối Quý III cũng được đánh giá là sẽ có một số điều chỉnh tốt trong một số chính sách quy định mới ban hành, theo hướng có lợi cho các ngành sản xuất, đặc biệt là thủy sản XK. Vấn đề thuế bảo vệ môi trường túi PE bao gói hàng XK và phí kiểm dịch thú y hàng thủy sản NK để gia công, SXXK đã nhận được các chỉ đạo giải quyết tích cực theo kiến nghị của cộng đồng DN. Các biện pháp tháo gỡ này dự kiến sẽ được các Bộ giải quyết trong giai đoạn cuối Quý III, sẽ giảm bớt một phần áp lực chi phí và thủ tục cho DN. Tuy nhiên, áp lực lớn vẫn là thủ tục & chi phí kiểm tra Nhà nước cho hàng thủy sản XK vẫn chưa được giải quyết sớm theo kiến nghị của Hiệp hội và DN, và đang từng ngày “kéo lại” năng lực cạnh tranh của DN thủy sản Việt Nam trước các quốc gia XK tương tự như Thái Lan, Trung Quốc, Indonesia….
4. Thị trường nhập khẩu thủy sản Quý III: thị trường Châu Âu vẫn đang là thị trường lớn thứ 2 của thủy sản Việt Nam. Nhưng thị trường này sẽ chưa có chuyển biến nhiều ngay trong Quý III này, sức mua vẫn chưa cao (giá trị XK vẫn đang xoay quanh 100 triệu USD/tháng sang EU trong mấy tháng cao điểm) và sẽ vẫn mức tăng trưởng âm 2 con số 10-12% so với cùng kỳ. Trong khi đó, thị trường Nhật Bản với rào cản Ethoxyquin chưa được giải quyết sớm cộng với nguồn cung thế giới có được trong quý III sẽ tác động khiến sức tăng trưởng XK sang thị trường này chững lại ở mức dương 22-25% so với cùng kỳ thay vì mức cao tới 35% của hết Quý II vừa qua. Tuy nhiên, thị trường lớn nhất Mỹ và các thị trường tiềm năng Hàn Quốc, Australia, Mexico, khối ASEAN, và Trung Quốc+HK…vẫn đang tiếp tục có nhu cầu lớn và gia tăng nhập khẩu từ nguồn cung Việt Nam. Đa số các thị trường này sẽ có nhu cầu tăng hơn so với 3 tháng vừa qua của Quý II.
5. Dự báo giá trị XK Quý III: Với tình hình thị trường, nguyên liệu và sự chuyển biến của 1 số yếu tố nội tại trong nước, dự báo XK thủy sản trong quý III/2012 sẽ khả quan hơn quý II với mức tăng trưởng trung bình cả quý so với quý trước là 17%, đạt khoảng 1,84 tỷ USD (Quý II đạt 1,567 tỷ USD), tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái, nâng tổng giá trị XK thủy sản Việt Nam 9 tháng đầu năm 2012 lên 4,7 tỷ USD. Trong đó, tháng 8 & 9/2012 có mức tăng trưởng đáng kể để bù đắp cho tháng 7 (được dự kiến sẽ tăng rất thấp 3-5% so với tháng 7/2011).
6. Cấu trúc tăng trưởng các sản phẩm XK: dự báo 2 mặt hàng cá Tra và tôm sú tiếp tục có giá trị XK giảm so với các tháng cùng kỳ 2011 ở mức giảm khoảng 10%, ít nhất là cho đến hết tháng 8; và sẽ phục hồi trong tháng cuối của Quý III bởi những tác động tích cực của cả thị trường NK và các yếu tố trong nước. Các mặt hàng tôm chân trắng, cá ngừ 03, cá ngừ 06, cá biển các loại khác, mực& bạch tuộc, cua ghẹ sẽ duy trì và đẩy mạnh giá trị XK trong Quý III – đặc biệt là cá ngừ (03&16), cá biển, mực & bạch tuộc có nhiều điều kiện đạt giá trị XK tăng trong khoảng 25 – 40% so với cùng kỳ 2011. Riêng XK các mặt hàng hải sản từ biển dự kiến sẽ đạt khoảng 675 triệu USD trong quý III(chiếm 36,6% tổng GT XK thủy sản Quý III), trong đó cá ngừ đạt khoảng 175 triệu USD, mực & bạch tuộc 165 triệu USD, cua ghẹ & giáp xác khác 35 triệu USD, cá biển các loại khoảng 275 triệu USD.
(Trích Báo cáo Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam Quý II/2012 – VASEP)