(vasep.com.vn) Thiếu vốn và sự sụt giảm của thị trường Châu Âu là 2 yếu tố chi phối mạnh nhất đến sản xuất và XK cá tra trong Quý II cũng như trong nửa đầu năm 2012. XK cá tra trong Quý I tăng 13% nhưng đến Quý II chỉ tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 428,3 triệu USD, trong đó tháng 6 bắt đầu giảm mạnh -14,4%. Sáu tháng đầu năm, XK cá tra chỉ tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 853,7 triệu USD. Sang tháng 7, XK cá tra tiếp tục giảm gần 10% - mức giảm đã thấp hơn so với tháng 6 nhưng chưa phải là dấu hiệu tích cực khi mà gói cứu trợ 9.000 tỷ đồng chưa thực sự có tác dụng đối với DN và người nuôi cá tra.
Dự báo nguyên liệu cá tra trong Quý III sẽ thiếu hụt khoảng 30% so với nhu cầu chế biến do có nhiều diện tích nuôi cá đã giảm hoặc chậm thả nuôi lại trong Quý I và Quý II trước đây.
Nếu như cuối Quý II và tháng 7 (đầu Quý III) giá cá nguyên liệu giảm trung bình 2.000 – 3.000 đồng/kg trong bối cảnh khó khăn chung của ngành khi DN không đủ vốn để mua cá cho sản xuất, thì bắt đầu từ tháng 8/2012, với một số tác động tích cực của cả thị trường NK và trong nước, dự báo giá cá nguyên liệu sẽ tăng trở lại từ tháng 8 và sẽ đạt mức 24.000 – 25.000 đồng/kg vào cuối Quý III, phụ thuộc quá trình phục hồi của vốn và quan hệ cung – cầu.
Cuộc khủng hoảng cá tra trong 6 tháng đầu năm 2012 đang khiến nhiều người lo ngại về tình hình cuối năm 2012 và đầu năm 2013 sẽ thiếu một lượng lớn cá tra nguyên liệu do có nhiều diện tích sản xuất giống và nuôi cá đã bỏ hoặc chậm thả nuôi lại trong thời gian qua, thiếu giống cho các vụ nối tiếp, nhiều DN và người nuôi thiếu vốn và phải xử lý các khoản nợ ngân hàng nên cũng khó có khả năng đầu tư toàn diện và kịp thời như trước đây.
Xuất khẩu sẽ hồi phục vào cuối Quý III
Cá tra đã định vị được thương hiệu ở nhiều thị trường khác nhau trên thế giới. Sự tăng trưởng XK nhanh cùng với sự quan tâm lớn của người tiêu dùng các nước đã khiến cá tra bị nói xấu, cạnh tranh không lành mạnh hoặc bôi nhọ trong nhiều năm qua tại một số nước. Tuy nhiên, với chất lượng và giá cả phù hợp, nhất là trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế tại nhiều nước trong 2 năm qua, cá tra – vốn hợp với sở thích và túi tiền của đa số người dân các nước - vẫn đang và sẽ được tiêu thụ nhiều hơn.
Thị trường Châu Âu giảm sút so với cùng kỳ năm ngoái, được dự báo mức giảm sẽ tiếp diễn ở 16 – 20% trong 2 tháng đầu Quý III và sẽ phục hồi trong tháng 9, nhưng vẫn là thị trường NK nhiều nhất cá tra từ Việt Nam, chiếm 25 – 27% tổng giá trị XK cá tra. Đồng thời, một số thị trường tiềm năng như Nga, Brazil và Columbia (chiếm khoảng 8,5 – 9% tổng giá trị XK cá tra) cũng đã bắt đầu giảm sút NK từ Quý II và dự báo mức giảm sẽ sâu hơn, 40– 50% trong Quý III.
Thêm vào đó, giá XK cá tra khó có khả năng tăng trong Quý III và sẽ giữ ổn định như Quý II vì hiện nay hầu hết giá của các loài cá thịt trắng hoặc cá rô phi có nguồn cung lớn trên thị trường thế giới đều đã và đang giảm nên giá cá tra cũng sẽ theo xu thế chung đó.
Tuy nhiên, từ cuối Quý II và sẽ tiếp diễn trong Quý III, XK cá tra lại tăng trưởng mạnh tại hầu hết các thị trường khác, bao gồm các thị trường lớn như Mỹ (tăng 27 – 30%), ASEAN (30-40%), Trung Quốc (40 – 60%)…. Giai đoạn Quý III thông thường là thời gian các nhà NK tăng cường NK cá tra để phục vụ cho các dịp lễ tết cuối năm và ngày nghỉ nên giá trị XK cá tra trong Quý III dự báo sẽ đạt cao nhất so với các quý trong năm.
Với tình hình nguyên liệu, sản xuất trong nước và diễn biến thị trường như trên, dự báo giá trị XK cá tra trong Quý III/2012 sẽ tiếp tục tăng so với Quý II và giảm nhẹ (-1,6%) so với cùng kỳ năm 2011, đạt khoảng 480 triệu USD, tăng khoảng 12% so với Quý II (428,3 triệu USD) và chiếm 26,3% tổng giá trị XK thủy sản ước đạt trong Quý III.