Thời điểm Quý 4/2018 không chỉ là Quý quan trọng nhất trong năm khi ngành Thủy sản chạy nước rút sản xuất XK để đáp ứng các đơn hàng nhập khẩu thường tập trung cuối năm. Thêm vào đó, Hiệp hội cũng xin báo cáo Bộ trưởng việc gia tăng rõ rệt (khác biệt) các đơn hàng từ nhiều tập đoàn lớn (rút khỏi Trung Quốc, do chiến tranh thương mại Trung-Mỹ) đã & đang chuyển sang các nước lận cận mà Việt Nam là ưu tiên để gia công XK và SXXK.
Bằng văn bản này, VASEP trân trọng báo cáo Bộ trưởng một số vướng mắc trong công tác kiểm dịch nguyên liệu thủy sản nhập khẩu đang trực tiếp ảnh hưởng lớn tới sản xuất-xuất khẩu của các Doanh nghiệp. Cụ thể như sau:
1. Nguyên liệu thủy sản đông lạnh nhập khẩu dạng xô/xá xếp trong container không thể đáp ứng yêu cầu có bao bì & nhãn phù hợp theo quy định.
2. Nguyên liệu thủy sản nhập khẩu trực tiếp từ tàu đánh bắt, đóng vào container tại cảng trung chuyển và đưa về Việt Nam không có chứng nhận kiểm dịch H/C.
Sau khi Cục Thú y có cuộc họp với VASEP và các DN liên quan vào ngày 12/10/2018, ngày 15/10/2018 Cục Thú y có văn bản 2421/TY và đã kịp thời thông quan hàng hóa để các DN có nguyên liệu duy trì sản xuất. Trên cơ sở đó, các Doanh nghiệp vẫn tiến hành đặt hàng mua nguyên liệu bình thường với nước ngoài. Tuy nhiên, Ngày 3/11/2018, Cục Thú y ra văn bản số 2581/TY-TTr,PC v/v điều chỉnh, sửa đổi văn bản 2421 kể trên. Theo đó, bắt đầu hiệu lực ngay từ ngày ký (3/11/2018) trở lại bắt buộc phài có H/C mới được kiểm dịch và yêu cầu «Chi cục tổng hợp báo cáo Cục Thú y để Cục báo cáo Bộ NNPTNT xem xét, quyết định». Trong 3 ngày cuối tuần 9-10-11/11 vừa qua, nhiều container cá nhập khẩu về tiếp tục nằm lại cảng do không được kiểm dịch, thông quan ảnh hưởng rất lớn đến các kế hoạch-sản xuất trong giai đoạn nước rút này. Các Doanh nghiệp đang rất khó khăn về vấn đề này.
Trên cơ sở phân tích một số cơ sở thực tiễn và thông lệ quốc tế để làm rõ cho nội dung vướng mắc số 2 mà các DN đang phản ánh kể trên, Hiệp hội kính đề nghị Bộ trưởng, Thứ trưởng xem xét một số kiến nghị sau đây:
1. Thống nhất xem xét các lô hàng cá nhập khẩu từ tàu đánh bắt vận chuyển bằng container (container chỉ là phương tiện vận chuyển hàng hóa), không qua bất cứ công đoạn chế biến nào trên đất liền, với đặc thù 3 dạng sản phẩm như trình bày ở trên, giống như các lô hàng cá nhập khẩu vận chuyển trực tiếp bằng tàu đánh bắt. Trên cơ sở đó kính đề nghị Bộ NN & PTNT sớm có các quy định cho loại hình này.
2. Xin kiến nghị Bộ cho phép kiểm dịch theo quy trình hiện hành trong khi chờ sửa đổi các Thông Tư liên quan để kịp thời giải phóng các lô hàng đang ách tắc tại cảng nhằm giảm bớt tổn thất, thiệt hại cho các DN.
3. Xin kiến nghị Bộ không yêu cầu phía ‘xuất khẩu» dán nhãn lên container đối với các trường hợp cá đông lạnh dạng xô/xá xếp trong container nhập khẩu cho đến khi Bộ KH-CN ban hành Thông tư hướng dẫn Nghị định số 43/2017 về ghi nhãn.
4. Xin kiến nghị cho VASEP và DN một cuộc họp ngắn trong thời gian sớm nhất để Hiệp hội và DN có cơ hội trình bày, làm rõ thêm về các vướng mắc cũng như đề xuất các giải pháp cần thiết.
Đỗ Hương