(vasep.com.vn) Tổng giám đốc điều hành của nhà sản xuất surimi cá minh thái lớn nhất của Nga Russian Fishery dự báo giá sẽ tăng mạnh trong những tháng tới từ mức thấp hiện tại, do sản lượng đánh bắt cá ở phía tây biển Bering còn thấp.
Sự kết hợp giữa nguồn cung mới từ Nga, sản lượng cao liên tục từ Hoa Kỳ và sự sụp đổ của nhu cầu do giá cao đã khiến thị trường sụp đổ vào năm 2023, kéo dài đến năm nay. Đội tàu của Hoa Kỳ đang điều chỉnh sản lượng xuống và giám đốc điều hành của nhà sản xuất surimi lớn nhất của Nga cho biết sản lượng sẽ không cao như dự báo.
Savely Karpukhin, Tổng giám đốc điều hành Công ty Thủy sản Nga (RFC), cho rằng sản lượng của Nga sẽ giảm khoảng 10% so với mức dự báo đầu năm, xuống còn khoảng 70.000 tấn, do điều kiện đánh bắt cá ở Biển Bering.
Nga đang nhắm mục tiêu đạt 81.000 tấn surimi vào năm 2024, so với 47.000 tấn vào năm ngoái. Con số này sẽ tăng 72% so với cùng kỳ năm trước, nhưng 70.000 tấn vẫn là 49% so với cùng kỳ năm trước. Dự báo của RFC trên toàn quốc cho năm 2028 là hơn 160.000 tấn vào năm 2028.
Ông cho biết điều kiện kém đang tác động đến surimi nhiều hơn là sản xuất cá minh thái bỏ đầu và ruột (H&G). Giá H&G đang tăng từ mức rất thấp do nguồn cung ngắn hơn.
Karpukhin cho biết dự báo sản lượng surimi giảm trong năm 2024 hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện đánh bắt chứ không phải thị trường.
Vì surimi đang được sản xuất trên các tàu mới do RFC sở hữu và các tàu mới và được lắp lại do Gidostroy sở hữu, nên chúng không thể được chấp thuận để xuất khẩu sang Liên minh châu Âu. Ủy ban châu Âu (EC) phải cấp giấy phép nhập khẩu mới cho các tàu mới hoặc được lắp lại, với việc EC đình chỉ giấy phép này đối với Nga. Sau đó, việc bán trực tiếp hải sản của Nga sang Hoa Kỳ đã bị chặn kể từ năm 2023.
Tuy nhiên, surimi của Nga bán chạy trong nước và ở các thị trường châu Á như Trung Quốc và Nhật Bản.
Kết quả là, giá hiện tại của các loại surimi khác nhau nằm trong khoảng từ 2.000 đến 2.800 USD/tấn.
Dữ liệu EUMOFA, được thu thập từ Ủy ban Châu Âu, đưa ra mức 2.040 EUR/tấn, là mức trung bình của tổng giá trị nhập khẩu chia cho khối lượng theo mã số hải quan HS03049410 đối với surimi cá minh thái.
Mức trung bình hàng tháng của tháng 8 là mức thấp nhất kể từ tháng 2/2021.
"Giá cả đang được cải thiện so với những gì chúng ta thấy trong mùa A. Giá bắt đầu tăng có lẽ một hoặc hai tháng trước và tôi nghĩ sẽ có sự tăng mạnh", Karpukhin cho biết.
Ngoài sản lượng đánh bắt kém của Nga ở Biển Bering, các đơn vị đánh bắt và chế biến của Hoa Kỳ cũng đã giảm sản lượng và triển vọng của vùng nhiệt đới được cho là giảm do giá thấp.
Tính đến hết năm 2024, sản lượng surimi của Hoa Kỳ đã giảm 8% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 149.208 tấn, theo dữ liệu tính đến ngày 31/8. Vụ B giảm 2% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 74.970 tấn.
Trong khi đó, sản lượng cá minh thái bỏ xương tăng 56% so với cùng kỳ năm trước trong vụ B lên 57.892 tấn và tăng 42% so với cùng kỳ năm trước lên 107.997 tấn tính đến thời điểm hiện tại. Sản lượng phi lê lột da kỹ giảm 23% so với cùng kỳ năm trước xuống 40.841 tấn và giảm 16% so với cùng kỳ năm trước trong vụ B lên 22.262 tấn.
Việc vận hành các nhà máy surimi trên các tàu mới của RFC cần nhiều hơn công suất 20-30 tấn mà các công ty hiện đang khai thác ở phía tây Biển Bering.
Do thị trường EU đóng cửa đối với phi lê cá từ các tàu đánh bắt mới của Nga nên một phần lớn sản lượng đánh bắt sẽ được dùng để chế biến H&G và bột cá.
Tổng sản lượng đánh bắt được phép (TAC) của toàn ngành ở phía tây Biển Bering thuộc ngành đánh bắt cá của Nga là 700.000 tấn vào năm 2024, với ước tính của Karpukhin rằng sẽ không đánh bắt được từ 50.000 tấn đến 100.000 tấn cá minh thái trong năm nay.
Về mục tiêu phát triển của surimi Nga, Karpukhin cho biết sẽ tập trung 3 thị trường Nga, Trung Quốc và Nhật Bản.
Thị trường Trung Quốc chắc chắn là cơ hội tăng trưởng lớn nhất, sau đó là Hàn Quốc và Đông Nam Á.
Tại Nga, quốc gia tiêu thụ khoảng 80.000 tấn sản phẩm surimi thành phẩm hàng năm, các nhà cung cấp trong nước đã thay thế hơn 90% lượng nhập khẩu từ Đông Nam Á.
Thị trường thanh cua của Nga là thị trường lớn thứ tư thế giới. Vì vậy, RFC có một thị trường khá tốt ở trong nước.
Trung Quốc cũng đang "chào đón" nguồn cung surimi mới của Nga, tiếp đó là Nhật Bản. RFC gặp một số hạn chế tại thị trường Nhật do vấn đề về hạn ngạch nhập khẩu và thuế nhập khẩu.
Tại Trung Quốc, Nga đang giành được thị phần đáng kể từ Hoa Kỳ. Trung Quốc đã nhập khẩu 17.315 tấn thịt cá minh thái đông lạnh của Nga (HS0304940) trong 6 tháng đầu năm 2024, trị giá 35 triệu USD, chiếm 91% thị trường, chỉ để lại Hoa Kỳ 9%.
Nhìn vào năm 2023, thị phần của Nga đạt 71%, với khối lượng cả năm là 16.752 tấn và giá trị là 34 triệu USD, thấp hơn nửa đầu năm 2024.
Tại Hàn Quốc, Hoa Kỳ đã thành công hơn trong việc bảo vệ thị phần của mình. Đối với năm 2023, Nga đã giành được gần 40% thị phần, xuất khẩu 11.656 tấn trị giá 23 triệu USD. Sau đó, trong nửa đầu năm 2024, thị phần này giảm xuống còn 30%, ở mức 3.913 tấn trị giá 7,53 triệu USD.