(vasep.com.vn) Với nhu cầu tiêu thụ surimi giảm và sản lượng surimi dự kiến tăng ở Nga và Mỹ vào năm tới, các nhà sản xuất surimi nhiệt đới đang bị sụt giảm thị phần.
Năm 2023 là một năm không tốt đối với các nhà sản xuất surimi khi giá surimi toàn cầu giảm một nửa so với mức cao nhất năm 2022. Triển vọng cho năm 2024 thậm chí còn tồi tệ hơn.
Tại Diễn đàn cá đáy gần đây ở Hy Lạp, ông Pascal Guenneugues, Chủ tịch của Future Seafood - một nhóm liên quan đến công nghệ và kinh doanh surimi trên toàn cầu đã chỉ ra một bức tranh ảm đạm trong tương lai gần của ngành.
Ông nói mức tiêu thụ hải sản ở Mỹ và châu Âu vẫn tiếp tục giảm, nên các nhà sản xuất surimi cá minh thái Alaska dự tính chiếm lấy thị phần cá nhiệt đới.
Nguồn cung cá minh thái Alaska toàn cầu trong năm tới dự kiến tăng khoảng 3%, nhờ khối lượng dự kiến tăng 100.000 tấn từ Nga. Sản xuất surimi ở Nga dự kiến tiếp tục tăng do có nhiều nguyên liệu thô được chuyển từ sản xuất cá block đông lạnh đơn sau đề xuất cấm các sản phẩm của Nga khỏi hạn ngạch thuế quan tự trị miễn thuế của EU vào năm tới. Dự kiến sản lượng surimi của Nga sẽ là 70.000-80.000 tấn vào năm 2024.
Trong khi các nhà chế biến surimi cá minh thái sở hữu hạn ngạch của họ thì các các nhà sản xuất surimi ở các nước Đông Nam Á như Việt Nam và Thái Lan lại phải chịu chi phí nguyên liệu thô tương đương khoảng 70% giá trị sản phẩm cuối cùng.
Ông đưa ra mức giá hiện tại của itoyori surimi cao cấp sang Nhật Bản ở mức 2,7- 2,8 USD/kg, giảm từ mức 3,8-4 USD chỉ một năm trước, và cá minh thái giảm xuống còn khoảng 2,5 USD/kg.
Giá cá minh thái và giá surimi nhiệt đới đều cạnh tranh trực tiếp. Guenneugues tin rằng nhiều nhà sản xuất surimi cá minh thái cũng đang phải vật lộn với mức giá thấp để giành lại thị phần ở châu Á.
Dữ liệu của ông Guenneugues cho thấy sản lượng surimi nhiệt đới Châu Á đang giảm 8% trong năm nay, phần lớn từ mức giảm từ Việt Nam. Tổng XK từ Việt Nam sẽ giảm khoảng 50.000 - 60.000 tấn trong năm nay.
Mức giảm của Việt Nam tương đương mức tăng sản lượng surimi của Mỹ và Nga. Cả hai con số đều tăng 30.000 tấn so với năm 2022, lên lần lượt là 192.000 tấn và 54.000 tấn. Sản lượng surimi của Thái Lan cũng đang giảm, giảm khoảng 9.000 tấn trong 6 tháng đầu năm nay.
Ấn Độ, ngược lại với Việt Nam và Thái Lan, sản lượng surimi tăng vào năm 2022 và ổn định vào năm 2023. Giá nguyên liệu giảm đáng kể, khoảng 40% so với cùng kỳ năm trước, bắt đầu từ quý cuối năm 2022.
Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất mà các nhà sản xuất phải đối mặt là nhu cầu sụt giảm. Giá surimi cá minh thái cao cấp đã tăng 50% từ năm 2021 đến đầu năm 2023, trong khi các nhà sản xuất surimi cá nhiệt đới nhận thấy mức tăng 30% do nhu cầu cao và nguồn cung khan hiếm.
Ở các thị trường tiêu thụ surimi nhiệt đới mạnh ở Châu Á, khối lượng XK sang Hàn Quốc cũng giảm 5%, Thái Lan và Malaysia giảm 10%, và 20% sang Trung Quốc - mặc dù các thị trường Đông Nam Á mới nổi như Campuchia, Lào và Myanmar đã có một số cải thiện. Vì vậy, vào năm 2023, khối lượng NK surimi đang giảm ở hầu hết các thị trường sau khi bùng nổ về thương mại và NK surimi vào năm 2022. Nhiều người mua lo lắng về nguồn cung surimi tồn kho với sản phẩm giá cao.
Hơn nữa, các nhà bán lẻ ở EU và Mỹ cũng đang tìm cách giành thêm thị phần bằng cách theo đuổi các sản phẩm rẻ hơn, chất lượng thấp hơn, làm giảm thêm nhu cầu của người tiêu dùng. Như vậy sẽ không thấy thị trường cải thiện nhanh chóng. Xu hướng thị trường trì trệ này có thể sẽ tiếp tục trong vài năm nữa cho đến khi tìm thấy sự cân bằng mới và hy vọng giá surimi thấp hơn sẽ thu hút nhiều người tiêu dùng quay lại với sản phẩm.