Theo phản ánh của một số DN Hội viên VASEP trong thời gian 2 tuần qua khi thông tư 36/2018/TT-BNPTNT (sửa đổi Thông tư 26/2016) quy định về kiểm dịch thủy sản có hiệu lực, các DN khi nhập khẩu một số mặt hàng thủy sản chế biến bao gói sẵn đang gặp phải tình trạng bất cập: 1 lô hàng nhập khẩu, cần phải có 2 Giấy chứng nhận mới được thông quan. Cả 2 Giấy Chứng nhận này đều do cùng một Cơ quan nhà nước có Thẩm quyền là Cơ quan Thú y cửa khẩu cấp.
Trước đây, theo Thông tư 26/2016/TT-BNNPTNT, sau khi Cơ quan Thú y tiến hành thủ tục kiểm dịch cho lô hàng thủy sản nhập khẩu thì Cơ quan Thú y sẽ cấp một Giấy Chứng nhận duy nhất là “Giấy Chứng nhận kiểm dịch và vệ sinh ATTP cho động vật và sản phẩm động vật thủy sản nhập khẩu dùng làm Thực phẩm” theo mẫu 11TS để làm cơ sở cho Cơ quan Hải Quan duyệt thông quan lô hàng (có cả kiểm dịch và cả ATTP: theo đúng chủ trương và chỉ đạo CC TTHC của Chính phủ và Bộ NNPTNT là “1 sản phẩm thì 1 cơ quan kiểm & cấp 1 giấy”).
Một văn bản pháp quy khác là Nghị định 15/2018/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật ATTP được ban hành & có hiệu lực từ 2/2/2018, theo đó các sản phẩm thủy sản đã được cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm thì được miễn kiểm tra nhà nước về ATTP nhập khẩu (Khoản 1 Điều 13 của Nghị đinh 15) nhưng yêu cầu các sản phẩm thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn thì DN phải làm thủ tục tự công bố về ATTP và nộp hồ sơ tự công bố cho CQ Nhà nước (khoản 1 Điều 4 NĐ 15/2018).
Khi Thông tư 36/2018/TT-BNNPTNT có hiệu lực từ ngày 10/2/2019 thì mẫu 11TS đã bị thay bằng mẫu mới ký hiệu “10TS” và chỉ cấp duy nhất “Giấy Chứng nhận Kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật nhập khẩu” không còn chữ “an toàn thực phẩm” trong mẫu này nữa.
Tuy nhiên, các Cơ quan Hải quan cửa khẩu không chấp nhận thông quan các lô hàng thủy sản bao gói sẵn nếu không có bất cứ văn bản nào của cơ quan chuyên ngành xác nhận đảm bảo về ATTP của lô hàng theo khoản 1 Điều 4 của Nghị định 15/2018.
Và như vậy, hiện tại DN muốn nhập được hàng chế biến bao gói sẵn thì sẽ phải làm 2 hồ sơ như sau:
- Hồ sơ 1 - kiểm dịch theo TT 36/2018/TT-BNNPTNT: CQ Thú y lấy mẫu và kiểm 3-4 chỉ tiêu vi sinh (theo mục I, Điều 1 của TT36/2018) và cấp giấy chứng nhận về vệ sinh thú y theo mẫu 10TS;
- Hồ sơ 2 - đăng ký kiểm tra ATTP theo Điều 18 Nghị định 15/2018/NĐ-CP: DN lấy mẫu lô hàng để kiểm nghiệm làm hồ sơ tự công bố, chỉ tiêu kiểm theo QĐ 46/BYT (kiểm 7 chỉ tiêu vi sinh, bao gồm trùng cả các chỉ tiêu CQ thú y kiểm ở trên), sau đó DN nộp KQ kiểm kèm hồ sơ tự công bố này cho CQ Thú y. CQ Thú y sẽ căn cứ vào đó để cấp “Thông báo kết quả xác nhận thực phẩm đạt/không đạt yêu cầu nhập khẩu theo mẫu 05”.
Như vậy là phát sinh không chỉ thủ tục và hồ sơ, mà còn bao gồm cả thời gian để lấy mẫu – kiểm nghiệm – hoàn hiện hồ sơ và chờ nhận cấp 2 Giấy. Bất cập này đã gia tăng thêm thủ tục hành chính & chi phí cũng như thời gian thực thi cho các DN thủy sản lẫn các cơ quan quản lý Nhà nước tại cửa khẩu là Cơ quan Thú y và Cơ quan Hải quan.
Để giải quyết bất cập nói trên và trong khuôn khổ chung tay cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh với Chính phủ và Bộ NNPTNT, Hiệp hội VASEP bằng văn bản này trân trọng báo cáo với Thứ trưởng và kính đề nghị Thứ trưởng xem xét chỉ đạo có giải pháp tháo gỡ bất cập kể trên, giảm bớt gánh nặng thủ tục Hành chính cho cả các cơ quan Quản lý Nhà nước và DN.
Đỗ Hương