(vasep.com.vn) NK bột cá từ châu Phi của Trung Quốc đã tăng nhanh hơn trong thập kỷ qua so với bất kỳ nguồn cung nào, trong khi NK từ châu Á đã tăng gấp 6 lần so với cùng kỳ, làm tăng mối lo ngại quốc gia này đang thúc đẩy tình trạng lạm thác.
Theo số liệu hải quan Trung Quốc, năm 2019 Trung Quốc đã nhập 95.000 tấn bột cá từ châu Phi, tăng 16% về khối lượng so với năm 2018. Năm 2009, Trung Quốc chỉ nhập 13.200 tấn từ Châu Phi.
Trong năm 2019, NK bột cá từ châu Á tăng 4% so với cùng kỳ lên mức 251.000 tấn. Năm 2009, Trung Quốc chỉ nhập 38.000 tấn từ châu Á.
Sự gia tăng NK bột cá trong giai đoạn 2010 – 2019 của Trung Quốc thể hiện mức tăng 618% trong NK hàng năm từ Châu Phi và mức tăng 552% trong NK hàng năm từ Châu Á.
Theo Dyhia Belhabid của Ecotrust Canada – một chuyên gia nghề cá ở Tây Phi, xu hướng gia tăng NK của Trung Quốc thật đáng sợ. Việc gia tăng NK bột cá từ châu Phi trong đó có một nửa từ Mauritania cho thấy sự coi thường các vấn đề an ninh lương thực, đặc biệt đối với một mặt hàng chủ lực trong khu vực.
Các tổ chức phi Chính phủ tuyên bố, Trung Quốc – nước NK bột cá lớn nhất thế giới, NK 1,41 triệu tấn bột cá trong năm 2019, trị giá 1,97 tỷ USD – đang góp phần thúc đẩy tình trạng lạm thác và mất an ninh lương thực ở các nước thứ 3.
Theo Sustainable Fisheries Partnership – một tổ chức phi Chính phủ, hiện tại nghề cá (sử dụng sản lượng đánh bắt để sản xuất bột cá) ở châu Phi hoặc châu Á chưa được chứng nhận bền vững theo tiêu chuẩn của các tổ chức bền vững quốc tế IFFO RS và Hội đồng Quản lý Hàng hải. Ngược lại, ở châu Âu các công ty thức ăn thủy sản lớn yêu cầu bột cá họ sử dụng là sản phẩm được sản xuất từ nghề cá bền vững được chứng nhận.
Trung Quốc cần NK nhiều bột cá hơn để nuôi gia súc và cá khi nhu cầu tiêu thụ thịt và cá nuôi cùng tăng trưởng.
Jean Francois-Mittaine, một nhà phân tích trong ngành thủy sản cho biết, các nhà NK Trung Quốc hiện tại cũng đã chuyển hướng sang các nhà cung cấp mới do sự biến động nguồn cung ở Mỹ Latinh. Peru với nghề khai thác cá cơm lớn mạnh đã có một năm 2019 gặp nhiều khó khăn do các sự kiện như Elnino…Do đó, các nhà NK Trung Quốc đã thiết lập liên kết với các nhà cung cấp ở các nước khác, sau đó họ duy trì, liên kết với các đối tác mới.
Trong khi đó, giá bột cá toàn cầu tăng dài hạn khuyến khích ngư dân bán một phần lớn sản lượng đánh bắt của họ cho các nhà máy bột cá địa phương.
Do đó, trong năm 2009, Trung Quốc chỉ NK 15% bột cá từ bên ngoài châu Mỹ Latinh; Tuy nhiên, trong năm 2019, tỷ lệ này đã tăng lên 35%.
Maggie Xu, Giám đốc thị trườngTrung Quốc tại IFFO, cho biết hiện Trung Quốc có "các yêu cầu nghiêm ngặt" đối với an toàn và truy xuất nguồn gốc của bột cá NK. "Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc cấp giấy phép NK cho tất cả các nhà NK sản phẩm bột cá và một trong những tài liệu bắt buộc là giấy chứng nhận bán hàng tự do chính thức tại nước xuất xứ. Giấy chứng nhận này yêu cầu bột cá NK đáp ứng các tiêu chuẩn địa phương tại nước xuất xứ”.
Theo Hải quan Trung Quốc, mặc dù tăng trưởng sản xuất thức ăn chăn nuôi của Trung Quốc đã chậm lại (giảm 3% về khối lượng và 11% về giá trị so với năm 2018), Trung Quốc dự kiến sẽ tiếp tục NK lượng lớn bột cá.
Theo Xu, NK bột cá là việc làm cần thiết của Trung Quốc để đáp ứng khoảng cách giữa cung và cầu trong ngành thức ăn. Ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi Trung Quốc phải xem xét các nhà cung cấp thay thế bột cá ở châu Phi và châu Á.
Các nhà bán lẻ và công ty công nghệ lớn của Trung Quốc ngày càng yêu cầu thủy sản được bán trên các nền tảng bán lẻ trực tuyến mang nhãn hiệu sinh thái. Để có được nhãn 4 sao của BAP trên sản phẩm thủy sản, các công ty phải đảm bảo bột cá được sử dụng trong thức ăn thủy sản phải được chứng nhận bền vững. Điều này có thể thúc đẩy đầu tư thượng nguồn trong sự bền vững.
Một nhà NK ở Trung Quốc cho biết hiện chất lượng bột cá từ châu Phi không ổn định và cho rằng bột cá từ các nguồn cung khác có chất lượng tốt hơn. Trong khi đó, các công ty khai thác Trung Quốc ở Mauritania đã bác bỏ tuyên bố họ đứng đằng sau việc XK bột cá từ nước này.