Sản xuất

Năm 2012, sản lượng khai thác thủy sản tự nhiên của Nga đạt 4,25 triệu tấn, giảm nhẹ so với năm 2011. Trong 5 tháng đầu năm 2013, sản lượng khai thác tăng 2% so với cùng kỳ năm 2012, đạt 1,8 triệu tấn, chủ yếu do tăng sản lượng cá tuyết, cá tuyết vùng Viễn Đông, cá trích. Trong khi đó, sản lượng một số loài khác giảm như cá bơn, cua và cá minh thái. Cá minh thái vẫn chiếm tới 60% tổng sản lượng khai thác thủy sản 5 tháng đầu năm.

Nga có 5 ngư trường khai thác chính, trong đó vùng Viễn Đông chiếm 68,5% tổng sản lượng khai thác năm 2012, ngư trường Bắc Đại Tây Dương đứng thứ 2. Nguồn lợi thủy sản tại hai khu vực này đang dần được cải thiện trong 6 - 8 năm gần đây.

Chính phủ Nga quy định sản lượng khai thác tối đa cho phép (TAC) theo từng năm. Nhìn chung, hầu hết các loài thủy sản đều có hạn ngạch khai thác ổn định. Hạn ngạch khai thác cá trích tăng 7 lần trong giai đoạn 2011 – 2013; hạn ngạch khai thác mực ống năm 2013 tăng 10 lần so với năm 2012; hạn ngạch khai thác cá tuyết và cua tuyết tại biển Okhotsk và cua huỳnh đế tại biển Barents cũng tăng. Hạn ngạch tăng do nguồn lợi thủy sản đang được phục hồi. Năm 2013, hạn ngạch khai thác cá tuyết tại biển Barents (của Nga và Na Uy) tăng 30% lên 1 triệu tấn, trong đó Nga chiếm 430.000 tấn.

Hạn ngạch khai thác một số loài khác giảm như cá minh thái biển Okhotsk giảm từ 959.000 tấn năm 2012 xuống 920.000 tấn năm 2013, cá trích Thái Bình Dương giảm còn 259.000 tấn. Hạn ngạch khai thác cua các loại vẫn ổn định và tăng nhẹ, trừ cua tuyết biển Bering và cua da biển Nhật Bản. Riêng hạn ngạch khai thác mực ống Thái Bình Dương giảm mạnh trong giai đoạn 2011 – 2013, từ 200.000 tấn xuống dưới 1.000 tấn. Những thay đổi này là do lạm thác thủy sản trong những năm 1990 và đầu những năm 2000. Chính phủ Nga đang nỗ lực xây dựng nghề cá bền vững và tái tạo nguồn lợi các loài bị suy giảm.

Chế biến

Nga hiện có 680 DN chế biến thủy sản, tập trung chủ yếu tại vùng Viễn Đông, chiếm 55% tổng công suất chế biến. Hiện vẫn còn tình trạng một lượng lớn thủy sản khai thác tại Nga được XK sang Trung Quốc để chế biến và tái xuất vào Nga.

Năm 2012, Nga sản xuất 3,6 triệu tấn thủy sản và sản phẩm thủy sản, bao gồm cả sản phẩm đóng hộp, giảm 0,4% so với năm 2011, trong đó cá đông lạnh chiếm 62,6% tổng lượng chế biến, thủy sản khác 21%, thủy sản đóng hộp 4%, philê cá đông lạnh 2,5%...

Năm 2012, sản xuất cá tươi và ướp đá giảm 1,2% còn 1,4 triệu tấn. Philê cá đông lạnh tăng trưởng mạnh nhất 20% trong 2 năm gần đây, trứng cá đông lạnh tăng 15%, do nhu cầu tăng và sự thay đổi thói quen ăn uống của người tiêu dùng. Tuy sản lượng tăng nhưng hai sản phẩm này cũng chỉ chiếm tỷ trọng lần lượt 2,5% và 1,5%.

Để phát triển nghề cá, chính phủ Nga đã thông qua Chương trình Liên bang về phát triển khai thác thủy sản Nga từ năm 2013 đến 2020. Mục tiêu chính của chương trình là thay đổi ngành khai thác, chuyển từ việc tập trung sản xuất và XK nguyên liệu thô sang sản xuất các sản phẩm giá trị gia tăng, khai thác bền vững và đầu tư công nghệ mới để tăng cường tính cạnh tranh trên toàn cầu.

Tiêu thụ thủy sản

Theo Cơ quan Nghề cá Liên bang, tiêu thụ thủy sản bình quân của Nga đạt 22 kg/người. Tiêu thụ vẫn tiếp tục phụ thuộc vào điều kiện thu nhập, giá cả và thói quen của người tiêu dùng. Xu hướng tiêu thụ thủy sản ổn định trong những năm gần đây. Dự kiến, Nga có nhu cầu lớn về thủy sản và mức tiêu thụ bình quân sẽ tăng cả trong phân khúc sản phẩm giá rẻ lẫn phân khúc sản phẩm giá cao và sản phẩm chế biến. Nga sẽ tăng NK cá ướp lạnh và sản phẩm ăn liền do người tiêu dùng thay đổi thói quen tiêu thụ, nhu cầu thủy sản tăng và kinh tế phục hồi.

Nhập khẩu

Năm 2012, NK thủy sản vào Nga đạt 2,55 tỷ USD, tương đương năm 2011. Bốn tháng đầu năm 2013, NK cá và thủy sản (mã HS 03) tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Na Uy hiện là nhà cung cấp lớn nhất với giá trị 1 tỷ USD năm 2012, chiếm 41% thị phần, tiếp đến là Trung Quốc 11%, Iceland 6,2%, Chile 4,9%, Mỹ 2%.

Xem báo cáo đầy đủ  tại đây