Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), 5 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 4,6 tỷ USD, tăng 42% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, riêng xuất khẩu cá tra 1,2 tỷ USD, tăng 90% và tôm đạt 1,8 tỷ USD, tăng 38%.
Tuy nhiên, xuất khẩu thủy sản những tháng cuối năm có thể không thuận lợi do ảnh hưởng của lạm phát ở mức cao lan rộng các thị trường xuất khẩu chính như Mỹ, châu Âu khiến cầu sụt giảm trong khi Trung Quốc vẫn áp dụng chính sách zero Covid.
Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Thực phẩm Sao Ta (HoSE: FMC) đã có những chia sẻ cùng Người Đồng Hành để rõ hơn về bức tranh ngành thủy sản nói chung và con tôm nói riêng.
- Nửa đầu năm có thể nói là thời gian thuận lợi cho ngành tôm nói riêng và ngành thủy sản nói chung, ông có thể chia sẻ rõ hơn?
- 6 tháng đầu năm, cá tra và tôm có thuận lợi riêng. Trong khi cá tra hưởng lợi từ chiến tranh Nga – Ukraine, Nga bị phong tỏa sản lượng xuất khẩu cá thịt trắng khiến châu Âu thiều nguồn cung, giúp con cá của Việt Nam lên ngôi. Con tôm thì không được hưởng lợi như vậy. Nửa đầu năm Việt Nam xuất khẩu nhiều nhờ năm trước dịch bệnh, lao động thiếu nên doanh nghiệp Việt hoãn lại và dồn sang nửa đầu năm nay. Giá cước tàu tăng mạnh từ năm trước và duy trì mức cao làm cho doanh số xuất khẩu tăng “ảo” gần 10% (phần doanh số này là khách hàng chia sẻ chi phí vận chuyển). Một điểm nữa là trong 6 tháng đầu năm, giá bán tôm tốt giúp doanh thu cải thiện.
- Kết quả kinh doanh của Sao Ta trong nửa đầu năm ra sao?
- Công ty ước doanh thu tăng 35% và lợi nhuận tăng 45% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân tốc độ tăng lợi nhuận mạnh hơn doanh thu là nhờ nuôi tôm nửa đầu năm khả quan, giá thành sản phẩm cuối cùng giảm trong khi giá bán ra tốt.
- Lạm phát tăng cao tại Mỹ, châu Âu ảnh hưởng như thế nào đến các thị trường xuất khẩu tôm trong nửa cuối năm?
- Trong các tháng gần đây, Ấn Độ và Ecuador xuất khẩu tôm nhiều qua Mỹ. Trong bối cảnh lạm phát cao ở nền kinh tế lớn nhất thế giới này, người dân có xu hướng tiết kiệm thì tôm Ấn Độ và Ecuador có lợi thế giá rẻ tạo áp lực lớn cho tôm Việt Nam. Lạm phát và xu hướng tiết kiệm của người dân cũng khiến tiêu thụ tôm tại Mỹ chậm lại dù tồn kho lớn.
Do vậy, tôi cho rằng xuất khẩu sang Mỹ trong nửa cuối năm dự báo khó khăn, người tiêu dùng Mỹ có xu hướng tìm đến sản phẩm rẻ tiền hơn trong khi tôm Việt vẫn có giá thành cao so với các nước bạn.
Song, Việt Nam còn nhiều thị trường khác để khai thác như châu Âu, Nhật Bản, các thị trường này vẫn chưa xuất hiện yếu tố bất lợi cho tôm Việt. Theo tôi nhận thấy, Ecuador xuất khẩu qua 3 thị trường chính là Mỹ, Trung Quốc và châu Âu. Sản phẩm của họ ở mức độ chế biến trung bình nên phân khúc cao cấp không bị ảnh hưởng. Thị trường của Ấn Độ chủ yếu ở Mỹ và châu Âu không nhiều.
- Ngoài yếu tố về thị trường thì còn rủi ro nào khác cho con tôm không, thưa ông?
- Một khó khăn cho ngành tôm nữa là dịch bệnh xuất hiện nhiều, khiến con tôm chậm lớn. Điều này làm cho vụ 1 phải kết thúc sớm và sản lượng cung ứng cho các doanh nghiệp chế biến không tăng đẩy giá thành tôm thương phẩm ở mức cao, khó cạnh tranh với các đối thủ. Do vậy, tôi dự báo trong 6 tháng cuối năm, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp chế biến sẽ yếu đi.
- Còn tác động lạm phát thì sao?
-Nhìn chung, lạm phát đã làm sức mua thực của người lao động giảm xuống. Sao Ta xác định người nhà mình phải cứu trước, tìm các giải pháp để nâng thu nhập cho người lao động. Điều này sẽ làm cho giá thành tôm tăng lên và càng khó cạnh tranh nhưng phải chấp nhận.
Cùng với đó, giá vật tư đều tăng lên trong khi giá bán tăng không đồng bộ và tỷ giá điều chỉnh không đáng kể.
Riêng chi phí vận tải thành phẩm có sự chia sẻ của khách hàng nên ảnh hưởng không lớn. Doanh nghiệp tốn chi phí nhiên liệu phục vụ cho việc đưa nguyên liệu đến nhà máy và sản phẩm đưa đến cảng. Giá xăng, dầu đã tăng hơn 50% từ đầu năm đến nay nên có ảnh hưởng nhưng do tỷ trọng chiếm trên một sản phẩm tôm thành phẩm không lớn nên tác động cũng không bao nhiêu.
Dù vậy, tổng hòa các yếu tố thì giá thành tôm xuất khẩu đang có xu hướng tăng và tăng lên hằng ngày.
- Vậy Sao Ta có giải pháp gì trước những khó khăn này?
-Sao Ta có 3 thị trường chính gồm Mỹ, châu Âu và Nhật Bản. Từ nhiều năm nay, doanh nghiệp đã linh hoạt giữa 3 thị trường này. Nửa đầu năm, lực lượng lao động phục hồi, năng lực chế biến tăng lên, thị trường Mỹ còn khỏe nên doanh nghiệp đã xuất khẩu nhiều tạo sự tăng trưởng. Hiện nay, xuất khẩu sang Mỹ không còn giá tốt, khó có lời, Sao Ta linh động đẩy mạnh thị trường Nhật Bản trong khi châu Âu và Mỹ duy trì.
TS Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng quản trị CTCP Thực phẩm Sao Ta
Thị trường Nhật Bản là thị trường gần, giảm rủi ro về logistics. Đây cũng là thị trường đúng với sở trường Sao Ta làm chậm và chắc, chế biến tỉ mỉ. Vào đây, doanh nghiệp phải chấp nhận doanh số không thể tăng đột biến nhưng biên lợi nhuận ổn định.
Chúng tôi có 2 mảng nuôi tôm và chế biến, định hướng cân bằng 2 yếu tố này để giảm thiểu rủi ro mảng chế biến gặp khó do dịch bệnh tôm chậm lớn. Trong chi phí giá thành tôm xuất khẩu, chi phí nguyên liệu chiếm đến 60%. Nếu doanh nghiệp triển khai tốt vùng nuôi, chủ động được thì sẽ giảm đáng kể chi phí.
Về khó khăn lạm phát, doanh nghiệp xác định phải thường xuyên tính toán dây chuyền sản xuất, tăng năng lực sản xuất, giảm phế phẩm, phụ phẩm. Tôi cho rằng, trong bối cảnh lạm phát ảnh hưởng đến hoạt động của tất cả mọi doanh nghiệp, mỗi đơn vị cần có biện pháp tiết kiệm, tối ưu hoạt động sản xuất, tận dụng các nguồn dữ trữ sẵn có.
Với sự chủ động giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả trong hoạt động, tôi tự tin Sao Ta sẽ hoàn thành tất cả chỉ tiêu kế hoạch năm 2022.
(vasep.com.vn) Thị trường cá tuyết và cá haddock đang chịu tác động mạnh từ các yếu tố địa chính trị, gồm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga và sự thay đổi trong chính sách thuế của Trung Quốc. Những diễn biến này khiến nguồn cung cá thịt trắng toàn cầu trở nên bất ổn, gia tăng rủi ro cho các nhà xuất khẩu của Na Uy.
Bất chấp căng thẳng thương mại leo thang với Hoa Kỳ, ngành tôm Ấn Độ vẫn ghi nhận đà tăng trưởng mạnh trong năm tài chính 2026, theo Economic Times. Dữ liệu từ CareEdge Ratings cho thấy trong năm tháng đầu năm tài chính, xuất khẩu tôm của Ấn Độ tăng 18% về giá trị, lên 2,43 tỷ USD, và tăng 11% về khối lượng, đạt 348.000 tấn.
(vasep.com.vn) Từ ngày 8 đến 12/12/2025, Ủy ban Thủy sản Nga – Na Uy sẽ tiến hành vòng đàm phán quan trọng trong bối cảnh hoạt động khai thác cá tuyết tại Biển Barents đang chịu tác động lớn từ các biện pháp trừng phạt và căng thẳng chính trị. EU và Na Uy trước đó đã áp lệnh hạn chế đối với hai doanh nghiệp Nga là Norebo và Murman Seafood, làm gián đoạn truyền thống hợp tác và chia sẻ ngư trường giữa hai nước.
(vasep.com.vn) Dự án xây dựng một nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản đang được triển khai tại vùng Saratov, đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển ngành nuôi trồng thủy sản của khu vực. Công trình đặt tại quận Balashovsky, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ ruble và dự kiến hoàn thành vào năm 2026.
(vasep.com.vn) Chính phủ Brazil dự kiến sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu cá rô phi có bị xếp vào danh mục loài ngoại lai xâm lấn hay không vào năm 2026. Trước đó, vào tháng 10/2025, Ủy ban Đa dạng Sinh học Quốc gia (Conabio), trực thuộc Bộ Môi trường, đã đưa cá rô phi vào Danh sách chính thức các loài ngoại lai xâm lấn. Việc phân loại này chưa đồng nghĩa với lệnh cấm nuôi, nhưng đã làm dấy lên tranh luận trong ngành, khi cơ quan môi trường cảnh báo rằng cá rô phi đang xuất hiện ở nhiều con sông ngoài vùng nuôi, có nguy cơ gây mất cân bằng sinh thái.
(vasep.com.vn) Giá ghẹ xanh (blue swimming crab – BSC) và ghẹ đỏ (red swimming crab – RSC) trên thị trường Mỹ vẫn duy trì ở mức kỷ lục, dù ngành nhập khẩu vừa nhận được “phao cứu sinh” tạm thời từ Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đối với lệnh cấm nhập khẩu liên quan đến Đạo luật Bảo vệ Động vật Có vú Biển (MMPA).
(vasep.com.vn) Trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành tôm Ấn Độ trải qua một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất của thập kỷ. Sản lượng xuất khẩu tăng nhẹ nhưng phân hóa mạnh theo từng tháng, giá trị xuất khẩu tăng cao hơn sản lượng, trong khi cấu trúc thị trường chuyển dịch nhanh chóng dưới tác động của cú sốc thuế quan tại Mỹ.
(vasep.com.vn) Bộ Sản xuất Peru (PRODUCE) đã đặt ra tổng sản lượng đánh bắt được (TAC) đối với cá cơm (Engraulis ringens) và cá cơm trắng (Anchoa nasus) ở vùng biển miền trung bắc Peru là 1,63 triệu tấn cho mùa đánh bắt thứ hai vào năm 2025.
(vasep.com.vn) Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh của Hàn Quốc trong tháng 10 đạt 6.391 tấn, giảm 61% so với mức 16.488 tấn của cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 10 tháng đầu năm, Hàn Quốc nhập khẩu 101.521 tấn, thấp hơn 17% so với 121.625 tấn của cùng kỳ năm trước.
Sáng 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) chủ trì phiên họp lần thứ 24 của Ban Chỉ đạo, kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn