Tâm sự của “Vua tàu cá” – Bùi Thanh Ninh về nghề bám biển

Nguyên liệu 08:19 26/08/2024 Nguyễn Hà
(vasep.com.vn) Việt Nam là quốc gia có đường bờ biển dài trên 3.000km, với 28 tỉnh, thành ven biển. Đất nước ta có nguồn tài nguyên biển phòng phú, nhờ đó đã tạo ra nhiều công ăn việc làm cho cộng đồng dân cư ven biển. Cũng nhờ sự hỗ trợ của các vị lãnh đạo, các cơ quan ban ngành, các nhà khoa học, các DN mà các sản phẩm hải sản của Việt Nam đã được XK sang nhiều nước trên thế giới.

Tôi rất tiếc vì một số ngư dân vì lợi ích cá nhân mà đánh bắt bất hợp pháp đã làm ảnh hưởng tới ngành hải sản Việt Nam. Và kết quả, Việt Nam bị nhận thẻ vàng cảnh báo của EC cảnh cáo các hành vi khai thác đánh bắt thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). Việc nhận thẻ vàng cảnh báo này đã khiến cho các ngư dân và doanh nghiệp XK hải sản gặp khó khăn và thiệt hại về kinh tế. Theo quan điểm của tôi, việc gỡ thẻ vàng EC là một bài toán khó. Tuy nhiên, nếu chính phủ, các nhà khoa học, các doanh nghiệp chế biến và XK thủy sản và hàng triệu ngư dân trên cả nước đồng lòng thì chúng ta sẽ tháo gỡ được.

Hiện trạng nghề cá hiện nay, các ngư dân đánh bắt hải sản là những cá thể riêng biệt, mạnh ai nấy làm. Do đó, rất cần có chủ trương của Chính phủ để thành lập các nghiệp đoàn, các hợp tác xã, các công ty CP khai thác hải sản… để tạo dựng một tập thể đồng nhất, có sự liên kết từ nhà nước, nhà khoa học, rồi tới các ngư dân và doanh nghiệp.

Nghị định số 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 08/3/2019 về việc quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản đã góp phần lớn trong việc bảo tồn, bảo vệ và tái tạo nguồn lợi thủy sản nhằm phục hồi và sử dụng hợp lý, hiệu quả nguồn lợi thủy sản, gắn hoạt động tuần tra, kiểm tra và kiểm soát nguồn lợi thủy sản với hoạt động khai thác thủy sản bền vững, chống khai thác IUU.  

Nghị định này đã giúp nâng cao trách nhiệm của các ngư dân trong việc bảo vệ và chấp hành tốt chủ trương chủ Chính phủ trong việc bảo tồn nguồn lợi thủy sản và giảm thiểu những nghề hủy diệt tài nguyên thủy sản.

Tuy nhiên, vừa qua Chính phủ đã ban hành Nghị định 37/2024/NĐ-CP ngày 04/04/2024 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật thủy sản. Trong đó, tại Phụ lục V của Nghị định 37/2024/NĐ-CP có đề cập đến kích thước tối thiểu được phép khai thác của các loài thủy sản sống trong vùng nước tự nhiên.

Theo kinh nghiệm của một người dân sống một đời bám biển với nghề đánh bắt cá ngừ, tôi thấy kích thước của cá ngừ vằn (cá ngừ sọc dưa - Katsuwonus pelamis) được phép đánh bắt trong vùng biển nước ta là 50cm (tương đương với khoảng 2,8 kg – 3kg) là không phù hợp thực tế.

Vì thứ nhất, loài cá ngừ vằn/cá ngừ sọc dưa ở vùng biển nước ta có size 300gr đến 1kg chiếm khoảng 80% và có kích thước trên 1kg chiếm khoảng 20% sản lượng đánh bắt từ trước tới nay.

Thứ hai, cá ngừ vằn là loài cá ăn nổi, được đánh bắt theo mùa từ tháng 7 tới tháng 1 năm sau. Sản lượng chiếm khoảng 80% - 90% tổng sản lượng đánh bắt 1 năm, từ tháng 2 tới tháng 6 thì không đánh bắt được loài này, chỉ có 1 số ít cá còn sót lại ở các rạn san hô. Vì cá ngừ sọc dưa là loài cá di cư theo dòng nước từ quần đảo Hoàng Sa đến quần đảo Trường Sa và sang các nước khác…

Với những lý do trên, chứng tỏ quy định về kích cỡ tối thiểu được phép khai thác của các loài thủy sản sống trong vùng nước tự nhiên trong Nghị định 37/2024/NĐ-CP chưa phù hợp với thực tiễn và cần nhanh chóng được sửa đổi để phù hợp với thực tế và đảm bảo mùa vụ đánh bắt năm nay cho bà con ngư dân. Tôi đề xuất Chính phủ tạm thời chưa áp dụng kích thước tối thiểu cho phép khai thác với cá ngừ vằn, cá ngừ vây vàng và cá ngừ mặt to đối với nghề lưới vây, nghề câu cá ngừ đại dương tại vùng biển Việt Nam. Nhanh chóng có sửa đổi quy định cho phù hợp với kích thước thực tế của các loài dựa trên cơ sở khoa học, thông lệ quốc tế và thực tiễn của biển Việt Nam.

Ngành chế biến và XK thủy sản Việt Nam đã ngày càng phát triển, đang trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước, tạo điều kiện cho nghề cá phát triển ổn định. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sức mua của DN giảm mạnh nên sản lượng đánh bắt của ngư dân không có đầu ra, ngư dân buộc phải bán tháo hay bán hải sản với giá thấp. Một số tàu đã phải tạm ngừng ra khơi vì doanh thu không đủ bù chi phí cho những chuyến biển. Vì vậy, cộng đồng ngư dân kính mong các cơ quan ban ngành tạo điều kiện và có chính sách thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp thu mua, chế biến và xuất khẩu thủy sản. Có như vậy, đời sống của bà con ngư dân mới được ổn định. Các ngư dân yên tâm bám biển.

TIN MỚI CẬP NHẬT

Thương mại cá thịt trắng toàn cầu đối mặt nhiều biến động

 |  09:01 05/12/2025

(vasep.com.vn) Thị trường cá tuyết và cá haddock đang chịu tác động mạnh từ các yếu tố địa chính trị, gồm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga và sự thay đổi trong chính sách thuế của Trung Quốc. Những diễn biến này khiến nguồn cung cá thịt trắng toàn cầu trở nên bất ổn, gia tăng rủi ro cho các nhà xuất khẩu của Na Uy.

Xuất khẩu tôm Ấn Độ tăng tốc bất chấp chiến tranh thương mại với Mỹ

 |  08:55 05/12/2025

Bất chấp căng thẳng thương mại leo thang với Hoa Kỳ, ngành tôm Ấn Độ vẫn ghi nhận đà tăng trưởng mạnh trong năm tài chính 2026, theo Economic Times. Dữ liệu từ CareEdge Ratings cho thấy trong năm tháng đầu năm tài chính, xuất khẩu tôm của Ấn Độ tăng 18% về giá trị, lên 2,43 tỷ USD, và tăng 11% về khối lượng, đạt 348.000 tấn.

Nga – Na Uy đàm phán ngành khai thác cá tuyết

 |  08:47 05/12/2025

(vasep.com.vn) Từ ngày 8 đến 12/12/2025, Ủy ban Thủy sản Nga – Na Uy sẽ tiến hành vòng đàm phán quan trọng trong bối cảnh hoạt động khai thác cá tuyết tại Biển Barents đang chịu tác động lớn từ các biện pháp trừng phạt và căng thẳng chính trị. EU và Na Uy trước đó đã áp lệnh hạn chế đối với hai doanh nghiệp Nga là Norebo và Murman Seafood, làm gián đoạn truyền thống hợp tác và chia sẻ ngư trường giữa hai nước.

Nga xây dựng nhà máy thức ăn thủy sản vùng Saratov

 |  08:41 05/12/2025

(vasep.com.vn) Dự án xây dựng một nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản đang được triển khai tại vùng Saratov, đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển ngành nuôi trồng thủy sản của khu vực. Công trình đặt tại quận Balashovsky, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ ruble và dự kiến hoàn thành vào năm 2026.

Brazil trước nguy cơ siết quản lý cá rô phi và tác động đến ngành xuất khẩu

 |  09:02 04/12/2025

(vasep.com.vn) Chính phủ Brazil dự kiến sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu cá rô phi có bị xếp vào danh mục loài ngoại lai xâm lấn hay không vào năm 2026. Trước đó, vào tháng 10/2025, Ủy ban Đa dạng Sinh học Quốc gia (Conabio), trực thuộc Bộ Môi trường, đã đưa cá rô phi vào Danh sách chính thức các loài ngoại lai xâm lấn. Việc phân loại này chưa đồng nghĩa với lệnh cấm nuôi, nhưng đã làm dấy lên tranh luận trong ngành, khi cơ quan môi trường cảnh báo rằng cá rô phi đang xuất hiện ở nhiều con sông ngoài vùng nuôi, có nguy cơ gây mất cân bằng sinh thái.

Mỹ: Giá ghẹ xanh và ghẹ đỏ tiếp tục neo cao dù lệnh cấm nhập khẩu được nới lỏng

 |  08:59 04/12/2025

(vasep.com.vn) Giá ghẹ xanh (blue swimming crab – BSC) và ghẹ đỏ (red swimming crab – RSC) trên thị trường Mỹ vẫn duy trì ở mức kỷ lục, dù ngành nhập khẩu vừa nhận được “phao cứu sinh” tạm thời từ Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đối với lệnh cấm nhập khẩu liên quan đến Đạo luật Bảo vệ Động vật Có vú Biển (MMPA).

Xuất khẩu tôm Ấn Độ: Bức tranh biến động và bài học chiến lược cho tôm Việt Nam

 |  08:57 04/12/2025

(vasep.com.vn) Trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành tôm Ấn Độ trải qua một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất của thập kỷ. Sản lượng xuất khẩu tăng nhẹ nhưng phân hóa mạnh theo từng tháng, giá trị xuất khẩu tăng cao hơn sản lượng, trong khi cấu trúc thị trường chuyển dịch nhanh chóng dưới tác động của cú sốc thuế quan tại Mỹ.

Peru: Tổng hạn ngạch cá cơm cho mùa đánh bắt thứ hai đạt 1,63 triệu tấn

 |  08:56 04/12/2025

(vasep.com.vn) Bộ Sản xuất Peru (PRODUCE) đã đặt ra tổng sản lượng đánh bắt được (TAC) đối với cá cơm (Engraulis ringens) và cá cơm trắng (Anchoa nasus) ở vùng biển miền trung bắc Peru là 1,63 triệu tấn cho mùa đánh bắt thứ hai vào năm 2025.

Hàn Quốc: Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh giảm mạnh trong tháng 10

 |  08:48 04/12/2025

(vasep.com.vn) Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh của Hàn Quốc trong tháng 10 đạt 6.391 tấn, giảm 61% so với mức 16.488 tấn của cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 10 tháng đầu năm, Hàn Quốc nhập khẩu 101.521 tấn, thấp hơn 17% so với 121.625 tấn của cùng kỳ năm trước.

Kiểm tra, xử lý vi phạm khai thác IUU phải thực chất, minh bạch, có bằng chứng rõ ràng

 |  09:40 03/12/2025

Sáng 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) chủ trì phiên họp lần thứ 24 của Ban Chỉ đạo, kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.

VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM

Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội

Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO

Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu

Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông

Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn

Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh

Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn

VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội

Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn

© Copyright 2020 - Mọi hình thức sao chép phải được sự chấp thuận bằng văn bản của VASEP

DANH MỤC