Đánh bắt IUU là mối đe doạ lớn nhất đối với sức khoẻ lâu dài của đại dương. Hoạt động này đe doạ sự phát triển bền vững của nguồn lợi thuỷ sản, nguồn cung nguyên liệu cho sản xuất lương thực và hỗ trợ cho cộng đồng địa phương, đồng thời đe doạ kế sinh nhai và sự an toàn của các ngư dân. Tại một số quốc gia, đánh bắt IUU chiếm hơn 30% sản lượng thuỷ sản đánh bắt từ các vùng biển của họ, đây chính là trường hợp của nghề cá Thái Lan thời kỳ đỉnh điểm của thời kỳ quản lý yếu kém của nước này.
Một số yếu tố giúp thúc đẩy Thái Lan phải loại bỏ hoạt động đánh bắt IUU, trong đó tác động lớn nhất là các hành động của Liên minh Châu Âu theo quy định về đánh bắt IUU của họ. Quy định này yêu cầu Thái Lan muốn XK thuỷ sản sang EU phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về việc giám sát và quản lý. Các quốc gia có các biện pháp không phù hợp trong việc ngăn chặn và loại bỏ đánh bắt IUU sẽ nhận được cảnh báo chính thức – thẻ vàng – và những quốc gia không giải quyết đầy đủ các thiếu sót đã xác định sẽ phải nhận thẻ đỏ, cấm họ XK các sản phẩm thuỷ sản sang EU.
Năm 2015, sau khi phát hiện các đội tàu mang cờ Thái Lan thiếu theo dõi điện tử và giấy phép hợp lệ, thường xuyên cản trở việc kiểm tra và không báo cáo dữ liệu khai thác cho các cơ quan chức năng, EU đã giơ thẻ vàng với Thái Lan.
Áp lực của thị trường đã khiến Thái Lan phải sửa đổi luật thuỷ sản của mình cho phù hợp với các quy định quốc tế và tăng cường hệ thống kiểm soát các tàu đánh bắt trong nước và nước ngoài trên biển và tại cảng.
Cách Thái Lan tăng cường quản lý nghề cá thông qua PSMA
Cùng thời điểm đó, và trước nguy cơ phải nhận thẻ đỏ của EU, Thái Lan đã thông qua Thoả thuận về các biện pháp của quốc gia có cảng (PSMA) của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO). PSMA là một hiệp ước quốc tế có thế giúp các nỗ lực nhằm chấm dứt và ngăn chặn các hoạt động đánh bắt bất hợp pháp, chủ yếu bằng cách yêu cầu các bên tăng cường kiểm soát cảng biển đối với các tàu nước ngoài nhằm ngăn chặn hải sản được đánh bắt bất hợp pháp vào thị trường tiêu thụ. Các biện pháp tăng cường của các quốc gia có cảng giúp đảm bảo sự phối hợp hiệu quả chống lại các tác nhân bất hợp pháp tại khắp các khu vực, trong nước và quốc tế.
Bằng cách thông qua PSMA vào năm 2016, các cơ quan quản lý thuỷ sản của Thái Lan, những người được hỗ trợ bởi ngành đánh bắt và thuỷ sản, và các tổ chức phi chính phủ, đã có khuôn khổ cần thiết để cải thiện việc kiểm soát cảng. Ví dụ, các cơ quan chức năng đã bắt đầu yêu cầu các tàu liệu từ các tàu trước khi vào cảng và hiện đang làm việc để xác minh thông tin được cung cấp với hồ sơ của quan sát viên trên tàu, cũng như về việc cho phép đánh bắt hải sản hoặc giảm tải.
Thái Lan đặt mục tiêu kiểm tra 100% các tàu mang cờ nước ngoài trước khi cập cảng dỡ hàng. Theo cải cách của Thái Lan, những cuộc thanh tra đó cần có sự tham gia của cả thanh tra nghề cá – người kiểm tra tính hợp pháp của việc đánh bắt – và các nhân viên thực hiện công vụ liên quan đến lao động và nhập cư, những người đảm bảo an toàn và đối xử với ngư dân theo các tiêu chuẩn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO). Nhưng với số lượng thanh tra hạn chế được phân bổ giữa các tàu trong việc thanh tra các tàu trong nước và quốc tế, quốc gia này vẫn chưa đạt được mục tiêu đầy tham vọng này. Để tiếp cận gần hơn với nó và đảm bảo sự thành công liên tục của các biện pháp kiểm soát cấp Nhà nước mới đối với cảng biển của Thái Lan, Bộ Thuỷ sản nên tăng thêm kinh phí và cam kết phạm vi kiểm tra hoàn toàn 100%.
Thái Lan cũng sử dụng công nghệ để giám sát hiệu quả các hoạt động của đội tàu trong nước của mình để xác nhận việc tuân thủ, giúp các cơ quan chức năng dễ dàng hơn trong việc theo dõi các hoạt động đánh bắt bất hợp pháp và có hành động chống lại những người đánh bắt bất hợp pháp. Bằng cách hợp tác với OceanMind, một tổ chức phi lợi nhuận cũng cấp thông tin về hoạt động đánh bắt thông qua việc theo dõi qua vệ tinh và dữ liệu theo dõi các tàu, chính quyền Thái lan có thể xác định một cách hiệu quả cách thức và vị trí mà con tàu đánh bắt và thực hiện đánh giá rủi ro để thông báo nơi và thời điểm tiến hành kiểm tra.
Một phần nhờ vào việc tăng cường kiểm soát cảng của Thái Lan, người mua thuỷ sản ngày càng tin tưởng rằng hải sản cập cảng Thái Lan được đánh bắt hợp pháp. Các sản phẩm này có thể được truy xuất thông qua toàn bộ chuỗi cung ứng, từ lúc đánh bắt cho tới khi xuất khẩu, thông qua một hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử hoạt động trên các tàu của Thái Lan và nước ngoài.
Bất chấp một số thách thức, Thái Lan đã chứng minh việc thực thi hiệu quả PSMA có thể giúp toàn bộ hệ thống quản lý nghề cá đáp ứng được các tiêu chuẩn quản lý quốc tế và của từng thị trường. Các nước khác có thể học tập Thái Lan bằng cách hiện đại hoá đội tàu của mình và kiểm soát cảng biển và đánh giá rủi ro của chính mình đối với các tàu cập cảng. Và các chính phủ chưa thực hiện các tiêu chuẩn tối thiểu được nêu ra trong PSMA nên làm như vậy. Thái Lan đã chứng minh điều này một cách nhanh chóng như thế nào nếu có ý chí chính trị. Như nước này đã chỉ ra, các chính sách thủy sản chu đáo, được thực thi tốt sẽ mang lại lợi ích cho sức khỏe đại dương, cộng đồng địa phương và nghề cá và ngành thuỷ sản.
(vasep.com.vn) Tại cuộc họp thường niên của Ủy ban Quản lý Thủy sản Tây và Trung Thái Bình Dương (WCPFC), diễn ra từ ngày 28 tháng 11 đến 3 tháng 12 năm 2024 tại Fiji, các nhà quản lý thủy sản sẽ bàn về việc tăng cường giám sát và áp dụng các biện pháp bảo tồn để duy trì tính bền vững cho ngành thủy sản cá ngừ, ngành có giá trị và sản lượng lớn nhất thế giới. Khu vực Tây và Trung Thái Bình Dương (WCPO) chiếm 51% sản lượng cá ngừ toàn cầu, và WCPFC đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nguồn lợi thủy sản tại khu vực này.
(vasep.com.vn) Tháng 10, giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đạt mức cao nhất kể từ đầu năm 2024. Tính luỹ kế 10 tháng đầu năm 2024, giá trị XK cá ngừ tăng 19%, đạt 821 triệu USD. XK cá ngừ sang các thị trường chính hiện đều tăng so với cùng kỳ.
(vasep.com.vn) Các DN XK cá rô phi Trung Quốc khẳng định sẽ quyết tâm bám trụ ở thị trường Mỹ bất chấp mối đe dọa áp thuế 60% từ Chính quyền Trump. Tuy nhiên, điều này có dễ dàng khi ngành này đang chịu áp lực ngày càng lớn do căng thẳng thương mại kéo dài và thuế NK sẽ tác động đến hàng loạt các yếu tố có ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng?
(vasep.com.vn) Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) đang kêu gọi các nhà cung cấp tham gia đấu thầu hơn một triệu pound hải sản Thái Bình Dương khai thác tự nhiên cho các chương trình thực phẩm trong nước năm 2025.
(vasep.com.vn) Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, kim ngạch XK cá tra tháng 10/2024 đạt gần 202 triệu USD, tăng 17% so với tháng 10/2023. Lũy kế XK cá tra 10 tháng đầu năm nay sang các thị trường đạt 1,7 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
(vasep.com.vn) Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, giá trị xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam tiếp tục tăng trong tháng 10/2024. Nhờ đó, tính đến hết tháng 10/2024 giá trị xuất khẩu tăng 11% so với cùng kỳ, đạt hơn 8,2 tỷ USD. Xuất khẩu các nhóm sản phẩm thuỷ sản của Việt Nam đều tăng so với cùng kỳ, trừ mực và bạch tuộc.
(vasep.com.vn) Chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ đang tạo nên làn sóng lan rộng trong ngành vận tải container và được coi là một trở ngại tiềm tàng đối với thương mại quốc tế.
Ngày 14/11, tại TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra Tọa đàm giữa các Trưởng Cơ quan đại diện (CQĐD) Việt Nam ở nước ngoài nhiệm kỳ 2024-2027 với lãnh đạo các hiệp hội, doanh nghiệp khu vực phía Nam.
(vasep.com.vn) Trung Đông là một thị trường tiềm năng đối với ngành xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. XK thủy sản sang khối thị trường này liên tục gia tăng trong những năm gần đây với kim ngạch từ 200 – 320 triệu USD. Ước tính năm 2024, XK thủy sản Việt Nam sang Trung Đông đạt 330 triệu USD, tăng 6% so với năm 2023.
(vasep.com.vn) Tháng 10/2024, XK tôm Việt Nam đạt 394 triệu USD, tăng 24%. Lũy kế 10 tháng đầu năm nay, XK tôm mang về 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. XK sang tất cả các các thị trường tiêu thụ chính đều ghi nhận tăng trưởng 2 con số trong tháng 10 năm nay.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn