Về chủ quan, phía nguyên đơn từ Hoa Kỳ khởi kiện chống trợ cấp (CVD) lên ngành tôm ta vào cuối năm ngoái, và cuối tháng 3 vừa rồi, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã công bố mức thuế sơ bộ vụ kiện này là 2,84%. Mức thuế này thấp hơn so mức thuế tương ứng cho ngành tôm Ấn Độ và Ecuador nhưng lại là lực cản không nhỏ, vì lâm vào vụ kiện tranh chấp thương mại ở Hoa Kỳ là vướng vào một tình huống phức tạp và khả năng kéo dài và rủi ro vô chừng. Tuy nhiên, chúng ta còn chút niềm tin khi tới đây DOC qua Việt Nam phúc thẩm, nếu mức thuế này giảm dưới 2% thì vụ kiện có thể bị hủy bỏ. Nếu ngược lại, thì lối dẫn tôm Việt vào đây càng thu hẹp.
Một bất lợi chủ quan nữa là giá thành tôm ta cao quá, đội giá thế giới. Điều đó xuất phát từ tỉ lệ nuôi thành công của ta quá thấp. Nguyên nhân vì sao tỉ lệ nuôi thành công thấp lại là kết quả tất yếu của nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan khác.
Đó là chất lượng tôm giống, đó là quy trình nuôi, đó là quy mô nuôi nhỏ lẻ đầy bất lợi, đó là người nuôi thiếu vốn trầm trọng, đó là nuôi tự phát phá vỡ quy hoạch khiến thủy lợi và các nền tảng hạ tầng khác không kịp thời đáp ứng khiến các ao nuôi không đủ nước sạch nuôi thậm chí các cơ sở nuôi còn gây nhiễm khuẩn, nhiễm bệnh chéo cho nhau. Và mới đây và hiện tại, con giống đứng trước thách thức nhiễm khuẩn mới (TPD) chưa có phác đồ phòng chống hiệu quả.
Hậu quả, vừa qua nhiều khu nuôi, thậm chí vùng nuôi, bị thiệt hại hết sức trầm trọng. Hậu quả là gây âu lo, người nuôi đang chùng tay thả giống, nhà đầu tư chùng tay cung ứng vật tư đầu vào cho các hộ nuôi. Hậu quả là mùa tôm mới đã diễn ra một tháng, nhưng các vùng nuôi lớn chưa thấy sinh khí từ những guồng quạt đưa nước tung trắng xóa dưới nắng sớm, báo hiệu khởi đầu cho một thương vụ mới khá an toàn như mọi năm, bây giờ các cơ sở nuôi còn chờ đợi, dù chưa biết chờ điều gì rõ ràng: Giá cả đầu ra gia tăng hay thời tiết thuận hơn hay các vật tư đầu vào cải thiện hơn…
Về khách quan, ai cũng biết, cuộc cách mạng ngành tôm ở Ecuador đã thu quá nhiều lợi ích và đang tiếp diễn. Áp lực này quá lớn vì giá bán tôm của họ quá thấp và nhất là sản lượng tôm của họ không ngừng tăng trưởng. Tôm Ấn Độ cũng rất cạnh tranh, cũng thấp hơn giá trung bình tôm Việt. Tôm Indonesia thêm lợi thế là đã chứng minh được với DOC là không nhận trợ cấp từ Chính phủ nên không bị thuế CVD. Sau khi có mức thuế CVD và AD chính thức, có lẽ việc phân chia lại cái bánh thị trường thêm phức tạp.
Về tình hình tôm nguyên liệu, có thể thiếu hụt do tình hình nuôi gặp khó khăn như nêu trên, VASEP sẽ có trao đổi các bên liên quan, nhất là ngành cung ứng tôm giống, để tìm cách ứng xử phù hợp. Trên nền tảng đó, những gì quá khó ngoài tầm với của các bên thì báo lên Bộ ngành đề nghị hỗ trợ kịp thời.
Kết quả hoạt động ngành tôm ở quý 1/2024 tuy có tín hiệu lạc quan, kim ngạch xuất khẩu tăng 20% so cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, tín hiệu này chưa nói lên mức độ lạc quan trong bối cảnh chung đầy bất trắc như nêu trên. Tất cả trông chờ vào thiện chí của các bên trong việc xây dựng chuỗi giá trị con tôm an toàn, bền vững hơn. Thật ra thiện chí đã có nhưng khó khăn khách quan lại quá lớn. Vậy ngoài thiện chí, các bên không thể chần chừ, không ỷ lại, mà phải nhanh chóng tự cứu mình; phải thể hiện bản lĩnh của mình mạnh mẽ hơn bao giờ hết để cùng nhau vượt qua khúc quanh đầy cam go này!
TS. Hồ Quốc Lực - Nguyên Chủ tịch VASEP, Chủ tịch HĐQT FIMEX VN
Năm 2025, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc đã thu hút 1.562 đơn vị triển lãm đến từ 47 quốc gia với số lượng khách tham quan đạt kỷ lục 45.279 người đến từ 139 quốc gia. Tiếp nối thành công này, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc lần thứ 29 sẽ được tổ chức ngày 28 -30/10/2026 tại trung tâm triển lãm và Hội nghị Hongdao - Thành phố Thanh Đảo – Trung Quốc.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật, đảm bảo có công cụ pháp luật để xử lý đủ mạnh, đủ sức răn đe và xử lý dứt điểm tình trạng khai thác IUU...
(vasep.com.vn) Một báo cáo mới của Seafish cho thấy ngành thủy sản Vương quốc Anh đang thể hiện sức bật đáng kể trong năm 2024, bất chấp áp lực chi phí, thiếu lao động và các biến động thương mại. Xuất khẩu, nhập khẩu và tiêu dùng trong nước đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực.
(vasep.com.vn) Na Uy, Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh đã đạt được thỏa thuận về hạn ngạch khai thác đối với các loài cá được quản lý chung ở Biển Bắc, trong đó quyết định duy trì nghề cá tuy Ủy ban Quốc tế về Thăm dò Biển (ICES) khuyến nghị ngừng hoàn toàn việc đánh bắt cá tuyết trong năm 2026.
(vasep.com.vn) Theo Liên minh Ngư nghiệp của Nga, trong số các sản phẩm xuất khẩu thủy sản Nga sang Trung Quốc trong 10 tháng đầu năm 2025, surimi ghi nhận tăng mạnh. Theo dữ liệu Hải quan Trung Quốc, tổng xuất khẩu cá và hải sản Nga sang Trung Quốc giảm 4% về sản lượng nhưng tăng 15% về giá trị, kim ngạch đạt 895.000 tấn, trị giá 2,5 tỷ USD.
(vasep.com.vn) Xuất khẩu ghẹ Việt Nam 11 tháng đầu năm 2025 đạt 81 triệu USD, trong đó Mỹ chiếm hơn 82%. Mức thuế đối ứng mới và quy định thực hiện các điều khoản của Đạo luật Bảo vệ Động vật biển có vú (MMPA) của Mỹ đang là thách thức lớn cho Việt Nam, nhưng EU lại đang mở ra cơ hội tăng trưởng.
(vasep.com.vn) Ngành công nghiệp surimi Nhật Bản một lần nữa lên tiếng kêu gọi các nhà bán lẻ và người tiêu dùng thông cảm, khi chi phí nguyên liệu, lao động, bao bì và năng lượng tiếp tục leo thang. Giá surimi cá minh thái Alaska được dự báo sẽ tăng trở lại vào quý I/2026, tạo thêm áp lực lên các nhà sản xuất.
(vasep.com.vn) Chính phủ Indonesia vừa ký kết khoản vay nước ngoài quan trọng từ Tây Ban Nha nhằm tăng cường năng lực bảo vệ biển trước tình trạng đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Ngày 5/11/2025, Ủy ban IV của Hạ viện Indonesia chính thức phê duyệt bổ sung ngân sách 2.000 tỷ Rupiah (khoảng 120 triệu USD) cho Bộ Thủy sản và Hàng hải (KKP) để thanh toán cho khoản vay này. Tổng dự án Hệ thống Giám sát Tích hợp Thủy sản và Hàng hải (MFISS) có giá trị 5.828 tỷ Rupiah (khoảng 350 triệu USD), trong đó Tây Ban Nha cam kết tài trợ xây dựng bốn tàu tuần tra dài 70 mét tại các xưởng đóng tàu nội địa của mình.
(vasep.com.vn) Ủy ban châu Âu (EC) vừa công bố khuôn khổ chiến lược mới cho “Nền kinh tế sinh học cạnh tranh và bền vững của EU”, nhằm thúc đẩy các ngành sử dụng tài nguyên sinh học và giảm phụ thuộc vào vật liệu có nguồn gốc hóa thạch. Theo EC, kinh tế sinh học hiện đóng góp khoảng 2,7 nghìn tỷ EUR cho kinh tế EU trong năm 2023, tạo việc làm cho hơn 17,1 triệu lao động – tương đương 8% lực lượng lao động toàn khối. Mỗi việc làm trực tiếp trong lĩnh vực này được cho là tạo ra ba việc làm gián tiếp, với các ứng dụng trải rộng từ hóa chất sinh học từ tảo, vật liệu xây dựng sinh học, nhựa sinh học đến phân bón và sợi dệt.
(vasep.com.vn) Ba công ty – bao gồm một ngân hàng lớn của Ecuador và một nhà cung cấp công nghệ nuôi trồng thủy sản – đã chính thức gia nhập Đối tác Tôm Bền vững (SSP), tổ chức hợp tác tiền cạnh tranh nhằm thúc đẩy các tiêu chuẩn bền vững trong ngành nuôi tôm toàn cầu.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn
