Cập nhật quy định của một số thị trường nhập khẩu thủy sản chính

1. Thị trường Trung Quốc

Thông báo số 58.2022 của Tổng cục hải quan Trung Quốc (GACC) về kiểm soát Covid-19 có hiệu lực từ ngày 08/7/2022 (bãi bỏ Thông báo số 103.2020), áp dụng với lô hàng thực phẩm chuỗi đông lạnh nhập khẩu vào Trung Quốc, có nội dung: GACC sẽ kiểm tra trực tuyến đối với DN có lô hàng bị cảnh báo phát hiện virus SARS-CoV-2 trong vòng 01-02 tuần kể từ ngày có thông báo cảnh báo. DN sẽ bị GACC xem xét dừng thông quan lô hàng nhập khẩu và hủy bỏ tư cách đăng ký xuất khẩu nếu không bố trí kiểm tra trực tuyến theo thời hạn

Khi kiểm tra phát hiện tồn tại, GACC sẽ yêu cầu thực hiện các biện pháp khắc phục có thời hạn, tạm ngừng xuất khẩu hoặc hủy bỏ tư cách đăng ký xuất khẩu của DN.

GACC đã kiểm tra trực tuyến đối với 27 DN, có 5 DN đã bị GACC đình chỉ NK do không đáp ứng yêu cầu về đảm bảo vệ sinh ATTP và phòng chống Covid-19.

Một số điểm không phù hợp của DN được GACC ghi nhận khi kiểm tra trực tuyến:

- Về kiểm soát ATTP: Thực hành và giám sát thực hành vệ sinh trong quá trình sản xuất; Xử lý nước thải trên bàn chế biến (chảy trực tiếp xuống nền phân xưởng); Bố trí các khu vực sản xuất có khả năng gây nhiễm chéo; Kiểm soát chất lượng nước chế biến (kiểm soát thiếu chỉ tiêu theo quy định của TQ tại GB 5749-2006); Kiểm soát nhiệt độ kho lạnh; Nồng độ chất khử trùng chưa phù hợp

- Về kiểm soát Covid-19: Biện pháp kiểm soát công tác phòng chống Covid-19 của các cơ sở cung cấp nguyên liệu/bán thành phẩm; Kiểm soát việc bố trí ăn trưa cho công nhân trong khuôn viên nhà máy (lối vào, lối ra, bố trí rửa tay); Biện pháp cách ly đối với công nhân bị nhiễm/nghi nhiễm Covid-19; Quy trình, thao tác khử khuẩn bao bì, bán thành phẩm, xe vận chuyển; Tần suất lấy mẫu test Covid-19 bằng phương pháp PCR (đánh giá nguy cơ và tỷ lệ lấy mẫu giám sát tương ứng chưa phù hợp); chưa lấy mẫu thẩm tra SARS-CoV-2 trên bao bì; Chưa có quy trình/thủ tục triệu hồi, xử lý lô hàng bị phát hiện SARS-CoV-2 trả về (quy định cách thức khử trùng, thay bao bì, cách ly nhân viên khử trùng)

Đăng ký DN xuất khẩu trên Hệ thống CIFER: Doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ các văn bản hướng dẫn của Cục (CV 1591, 1760, 626 và 90).

Đến nay, GACC đã phê duyệt 06 hồ sơ đăng ký mới, phê duyệt 01 hồ sơ thay đổi thông tin (cập nhật mã HS) và điều chỉnh thông tin về địa chỉ cho 09 DN do sai lỗi dịch thuật, thay đổi địa giới hành chính.

DN cần lưu ý một số nội dung khi đăng ký XK trên CIFER: Khai báo đầy đủ các nội dung bắt buộc (có dấu *); Các hồ sơ, văn bản gửi kèm phải là bản gốc và kèm theo bản dịch công chứng (nếu bản gốc là tiếng Việt); Thông tin của doanh nghiệp (tên, địa chỉ,..) trên các giấy tờ phải trùng khớp nhau; Người ký xác nhận các giấy tờ liên quan như: bản cam kết của doanh nghiệp, Checklist,.. phải là người đại diện pháp luật nêu tại Giấy đăng ký kinh doanh; Sản phẩm thủy sản sống không thuộc đối tượng phải đăng ký; Sản phẩm đăng ký phải thuộc danh mục sản phẩm/nhóm sản phẩm được thẩm định, chứng nhận và nằm trong Danh mục 128 sản phẩm được Hải quan TQ cho phép nhập khẩu; Khi chuyển địa điểm sản xuất, thay đổi người đại diện pháp luật hoặc mã số cơ sở do Cục cấp thì không thực hiện đăng ký sửa đổi thông tin mà thực hiện đăng ký mới trên Hệ thống CIFER (Điều 19, Lệnh 248)

Về thời hạn đăng ký: Trong thời hạn từ 3-6 tháng trước khi hết thời hạn đăng ký thì DN phải nộp hồ sơ gia hạn đăng ký trên Hệ thống CIFER; Thời hạn đăng ký của doanh nghiệp có thể tra cứu tại địa chỉ: https://ciferquery.singlewindow.cn; Đa số thời hạn đăng ký của các DN là đến 30/6/2023

2. Thị trường EU

Hướng dẫn mẫu chứng thư: Cục có công văn số 453/QLCL-CL1 ngày 14/4/2021; 496/QLCL-CL1 ngày 22/4/2021; 1100/QLCL-CL1 ngày 23/8/2021; 1511/QLCL-CL1 ngày 115/11/2021; 365/QLCL-CL1 ngày 25/3/2022; 911/QLCL-CL1 ngày 19/7/2022.

EU ban hành mẫu chứng thư đối với lô hàng transit qua EU (cả đối với sản phẩm thủy sản và sản phẩm composite) theo Quy định (EU) số 2021/1471 ngày 18/8/2021; số 2022/1219 ngày 14 tháng 7 năm 2022.

Đối với mẫu chứng thư transit qua EU: thực hiện theo văn bản số 5553/BNNQLCL ngày 22/8/2022 của Bộ Nông nghiệp và PTNT.

Đối với sản phẩm composite: Theo phản ánh của Cơ quan cửa khẩu Đan Mạch: đề nghị cấp mẫu FISH-CRUST MODEL cho sản phẩm tôm tẩm bột chiên sơ (HS 1605) (hiện nay một số lô hàng cấp chứng thư theo mẫu MODEL COMPOSITE)

3. Thị trường Nhật Bản:

Quy định để ngăn chặn các sản phẩm khai thác IUU nhập khẩu vào Nhật Bản được áp dụng từ 1/12/2022. Các đối tượng áp dụng gồm mực ống và mực nang (Squid, Cuttle fish), cá Thu đao (Pacific saury, Cololabis spp.), cá Thu (Mackerel, Scomber spp) và cá Trích (Sardine, Sardinops spp).

Các DN khi có nhu cầu xác nhận lô hàng được chế biến từ nguyên liệu NK thuộc 04 loài thủy sản trên, lập đầy đủ hồ sơ đề nghị theo Khoản 1 Điều 12 Thông tư 21/2018/TT-BNNPTNT gửi về Trung tâm vùng để được thẩm định, xác nhận.

Các Trung tâm vùng sẽ thẩm định hồ sơ truy xuất nguồn gốc, xác nhận cam kết nguyên liệu thủy sản khai thác nhập khẩu để chế biến XK theo yêu cầu thị trường Nhật Bản. Cục NAFIQAD đã có hướng dẫn cụ thể tại công văn số 1157/QLCL-CL1 ngày 7/9/2022.

4. Thị trường Hàn Quốc

Hoạt động thanh tra của Bộ Thực phẩm và Dược phẩm Hàn Quốc (MFDS) và Cục Quản lý Chất lượng thủy sản (NFQS), Bộ Hải dương và Thủy sản Hàn Quốc (MOF) đối với các DN chế biến xuất khẩu thủy sản vào Hàn Quốc: MFDS/NFQS đã thống nhất sẽ tổ chức thanh tra trực tuyến/ trực tiếp tại hiện trường đối với các cơ sở sau khi thống nhất kế hoạch với Cục; Cục sẽ thông báo tới các doanh nghiệp, đồng thời cử đại diện cùng tham gia (nếu cần thiết) để ghi nhận các sai lỗi, tồn tại của các cơ sở (nếu có) và yêu cầu khắc phục, chấn chỉnh.

Về xuất khẩu cá bò khô tẩm gia vị của Việt Nam sang Hàn Quốc: Cục đang tiếp tục làm việc với MFDS đề nghị đánh giá hệ thống kiểm soát ATTP của Việt Nam và kiểm tra đại diện một số cơ sở để công nhận toàn bộ các cơ sở đăng ký xuất khẩu cá bò khô tẩm gia vị vào Hàn Quốc theo đúng thông lệ quốc tế, thay vì MFDS chỉ chấp thuận các cơ sở xếp hạng 1 như hiện nay; Cục NAFIQAD sẽ có văn bản thông báo tới các DN sau khi nhận được ý kiến thống nhất của MFDS.

5. Thị trường Braxin

Quy định mới về đăng ký doanh nghiệp: Bộ Nông nghiệp, Chăn nuôi và Cung ứng thực phẩm Braxin (MAPA) ban hành kèm theo Quy định số G/SPS/N/BRA/1184.Add.2/Corr.3 hệ thống biểu mẫu đăng ký mới thay thế cho biểu mẫu trước đây.

NAFIQAD đã tổ chức làm việc với ĐSQ Braxin tại Việt Nam làm rõ quy định này, cụ thể một số điểm lưu ý :

- Do chuyển đổi sang Hệ thống CSDL mới (từ hệ thống SIGSIF sang hệ thống PGA-SIGSIF), MAPA đề nghị Cục rà soát Danh sách được phép XK vào Braxin để đăng ký bổ sung, sửa đổi thông tin và đưa tên ra khỏi DS (đối với các cơ sở không XK vào Braxin trong thời gian 05 năm trở lại đây)

- Ngoài tên, mã số, địa chỉ cơ sở, phải có thêm thông tin: Postal code; tỉnh/thành phố; loại hình sản xuất; mục đích sử dụng; khu vực nuôi/đánh bắt; tên khoa học của loài; phương thức nuôi/đánh bắt

Danh sách phải được gửi qua đường ngoại giao (ĐSQ Braxin tại Việt Nam sẽ hỗ trợ rà soát DS trước khi gửi chính thức cho MAPA); Cục NAFIQAD đã có hướng dẫn cụ thể tại công văn số 1135/QLCL-CL1 ngày 5/9/2022.

6. Thị trường Honduras

Honduras là thị trường không yêu cầu thẩm định, chứng nhận bởi Cục NAFIQAD theo quy định tại Thông tư 48

Theo yêu cầu của Cơ quan thẩm quyền Honduras, Cục NAFIQAD đã phối hợp với các cơ quan có liên quan cung cấp Bản trả lời câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát ATTP và dịch bệnh thủy sản tới phía Braxin từ năm 2020.

Theo thông báo của Cơ quan thẩm quyền Honduras: “trong thời gian xem xét, đánh giá Bản trả lời câu hỏi, sản phẩm thủy sản Việt Nam vẫn được cho phép xuất khẩu vào Honduras”.

Thực tế thời gian vừa qua đã có trường hợp doanh nghiệp xuất khẩu vào thị trường này và không được cho phép nhập khẩu. Do vậy, các DN lưu ý trao đổi, thống nhất với nhà nhập khẩu/khách hàng trước khi SX, XK vào thị trường này để tránh rủi ro, thiệt hại kinh tế.

7. Thị trường Panama

Theo quy định tại Phụ lục VIIA.Thông tư 48, Panama là thị trường có yêu cầu lập danh sách đối với sản phẩm cá (cá da trơn, cá ngừ), nhuyễn thể; lô hàng cá (cá da trơn, cá ngừ) và nhuyễn thể xuất khẩu sang Panama phải được cơ quan thẩm quyền Việt Nam kiểm tra, cấp chứng thư

NAFIQAD đã nhiều lần có văn bản, đề nghị bổ sung thêm DN, tuy nhiên Cơ quan thẩm quyền Panama (AUPSA) thông báo sẽ chỉ xem xét, bổ sung thêm cơ sở xuất khẩu vào thị trường này, sau khi tổ chức, đánh giá thực tế điều kiện bảo đảm ATTP tại Việt Nam (Hiện có 29 DN được Panama đưa vào danh sách cho phép xuất khẩu).

(Cục đã phối hợp với các cơ quan có liên quan trả lời Bản trả lời câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát ATTP và dịch bệnh thủy sản để cung cấp theo yêu cầu của Cơ quan thẩm quyền Panama từ năm 2019)

8. Thị trường Đài Loan

Cơ quan thẩm quyền Đài Loan chỉ cho phép NK các sản phẩm mã HS Code 03, 1604, 1605. Các sản phẩm có mã số HS khác chỉ được xem xét, XK vào Đài Loan sau khi cơ quan thẩm quyền Đài Loan sang Việt Nam thanh tra hệ thống kiểm soát ATTP thủy sản (Công văn số 1928/QLCL-CL1 ngày 21/10/2019 của Cục NAFIQAD)

Cơ quan thẩm quyền Đài Loan thông báo sẽ chỉ xem xét, cho phép bổ sung doanh nghiệp vào danh sách được phép xuất khẩu sau khi sang Việt Nam thanh tra hệ thống kiểm soát ATTP thủy sản (dự kiến trong năm 2022).