Tôm và cá tra: Động lực chính của tăng trưởng
Tôm các loại tiếp tục dẫn đầu với kim ngạch 931,6 triệu USD trong quý I, tăng 35,7%, trong đó tháng 3 đạt 327 triệu USD (tăng 20,4%). Sự tăng trưởng vượt bậc này đến từ nhu cầu mạnh mẽ tại các thị trường lớn như Trung Quốc (sau Tết Nguyên đán), Hoa Kỳ, và EU, nơi các hiệp định thương mại như EVFTA đang phát huy hiệu quả. Cá tra cũng không kém phần quan trọng, đóng góp 465 triệu USD trong quý I (tăng 13%) và 181 triệu USD trong tháng 3 (tăng 16,1%). Giá nguyên liệu ổn định cùng chiến lược đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng đã giúp hai mặt hàng này duy trì vị thế dẫn đầu.
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của cá tra có phần chậm hơn tôm, phần nào phản ánh nhu cầu của thị trường chững lại trong những tháng đầu năm, trong bối cảnh biến động địa chính trị và áp lực thuế chống bán phá giá tại Hoa Kỳ. Trong khi đó, tôm Việt Nam dù giữ được đà tăng, vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Ecuador và Ấn Độ – những quốc gia có lợi thế về giá cả và quy mô sản xuất.
Cua, nhuyễn thể có vỏ tăng trưởng chậm lại trong tháng 3
Một điểm sáng đáng chú ý là sự bứt phá của nhóm cua, ghẹ và nhuyễn thể có vỏ. Cua, ghẹ đạt kim ngạch 86,4 triệu USD trong quý I, tăng 66%, nhờ nhu cầu tăng vọt từ Trung Quốc trong dịp Tết. Nhuyễn thể có vỏ (nghêu, sò, hàu) thậm chí còn gây ấn tượng hơn với mức tăng 115%, đạt 64,9 triệu USD. Dù giá trị tuyệt đối chưa cao, tốc độ tăng trưởng này cho thấy tiềm năng lớn của các nhóm sản phẩm nhỏ trong việc đa dạng hóa cơ cấu xuất khẩu. Tuy nhiên, đến tháng 3, các nhóm này có dấu hiệu tăng chậm lại (cua tăng 27,9%, nhuyễn thể có vỏ tăng 89,7%), phản ánh sự giảm nhiệt của nhu cầu sau mùa cao điểm vào Tết Nguyên đán.
Cá ngừ: Điểm tối giữa bức tranh sáng
Trái ngược với bức tranh chung, cá ngừ là nhóm sản phẩm duy nhất ghi nhận kim ngạch giảm trong tháng 3, đạt 83,3 triệu USD (giảm 0,7%), dù quý I vẫn tăng nhẹ 3,6% (222,7 triệu USD). Nguyên nhân chính là áp lực từ quy định IUU, trong đó quy định kích thước cá ngừ tối thiểu 0,5m đã khiến cho nguồn nguyên liệu để chế biến XK bị thắt chặt.
Ngoài ra, Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú ở Biển (MMPA) của Hoa Kỳ – thị trường lớn nhất của cá ngừ Việt Nam cũng đang là một thách thức đối với ngành cá ngừ. Tổ chức NOAA Hoa Kỳ bước đầu đã đưa thông báo sơ bộ là không công nhận tương đương cho ngành hải sản Việt Nam, đồng nghĩa với việc nếu không đáp ứng yêu cầu của NOAA đúng thời hạn, thì hải sản Việt Nam sẽ bị cấm NK vào Hoa Kỳ từ ngày 1/1/2026.
Nếu không nhanh chóng giải pháp khắc phục, cá ngừ Việt Nam có nguy cơ mất thị phần tại Mỹ, đồng thời tác động domino lên các sản phẩm khai thác khác như mực, bạch tuộc.
Các rào cản thương mại như MMPA, thẻ vàng IUU từ EU, và khả năng tăng thuế quan từ Hoa Kỳ dưới chính quyền mới là những thách thức mà ngành thủy sản Việt Nam tiếp tục đối mặt và có giải pháp trong năm 2025.
|
Ước XK thủy sản tháng 3/2025 và quý I/2025 |
||||
|
Sản phẩm |
T3/2025 (triệu USD) |
So sánh cùng kỳ (%) |
QI/2025 (triệu USD) |
So sánh cùng kỳ (%) |
|
Tôm các loại |
326,880 |
20,4 |
931,613 |
35,7 |
|
Cá tra |
181,185 |
16,1 |
464,706 |
13,0 |
|
Cá ngừ |
83,290 |
-0,7 |
222,667 |
3,6 |
|
Cá các loại khác |
188,142 |
25,7 |
516,309 |
24,1 |
|
Mực, bạch tuộc |
61,655 |
23,9 |
166,957 |
20,5 |
|
Nhuyễn thể có vỏ |
23,869 |
89,7 |
64,862 |
114,6 |
|
Nhuyễn thể khác |
519 |
316,3 |
1,904 |
31,7 |
|
Cua ghẹ và giáp xác khác |
23,368 |
27,9 |
86,433 |
66,2 |
|
Tổng |
888,908 |
19,8 |
2.455,453 |
25,9 |
(vasep.com.vn) Ngành xuất khẩu thủy sản Ấn Độ, vốn chịu tác động nặng nề từ hàng rào thuế quan gay gắt của Mỹ, đang tìm thấy một “lối thoát” quan trọng và đầy tiềm năng nhờ sự hồi sinh của loài tôm sú. Nhiều hộ nuôi trước đây chủ yếu tập trung vào tôm thẻ chân trắng - mặt hàng xuất khẩu chủ lực - hiện đang nhanh chóng chuyển hướng sang nuôi giống tôm sú bản địa. Sự dịch chuyển này đang thổi một luồng sinh khí mới, mang lại kỳ vọng và động lực tăng trưởng cho toàn ngành.
(vasep.com.vn) Philippines đã thể hiện ý định xuất khẩu thêm các sản phẩm nông nghiệp sang Thổ Nhĩ Kỳ nhằm tăng cường thương mại song phương và mở rộng thị trường cho các sản phẩm có giá trị cao của mình.
(vasep.com.vn) Ba tổ chức đại diện ngành nuôi trồng thủy sản châu Âu đã kêu gọi Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra định hướng chính trị mạnh mẽ hơn và thiết lập các mục tiêu sản xuất cụ thể, trong cuộc họp với Ủy viên Thủy sản và Đại dương Costas Kadis tại Brussels. Theo các hiệp hội, sản lượng nuôi trồng thủy sản của châu Âu đã “dậm chân tại chỗ” hoặc giảm suốt hơn 25 năm, trong khi sản xuất toàn cầu liên tục tăng.
(vasep.com.vn) Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ đạo chính phủ soạn thảo một loạt dự luật mới liên quan đến ngành hàng hải, trong đó gồm đề xuất tăng hạn ngạch đánh bắt cá minh thái tại vùng biển Tây Bering năm 2026, nghiên cứu khả năng áp dụng thuế xuất khẩu và thiết lập cơ chế đấu giá hạn ngạch độc lập. Theo Điện Kremlin, các dự luật phải được trình trước ngày 25/12 và nhằm mục tiêu khuyến khích doanh nghiệp mở rộng năng lực chế biến thủy sản trong nước, đồng thời thúc đẩy thay thế đội tàu cũ bằng tàu đóng mới.
(vasep.com.vn) Một sự chuyển dịch lớn đang diễn ra trong ngành thủy sản châu Á khi các quốc gia tăng tốc phát triển nuôi trồng thủy sản nhằm bù đắp sự đình trệ kéo dài của khai thác biển. Đây là nhận định nổi bật trong báo cáo sơ bộ của Tổ chức Liên chính phủ Chương trình Vùng Vịnh Bengal (BOBP-IGO) công bố tại hội thảo khu vực diễn ra ngày thứ Ba ở Chennai.
(vasep.com.vn) Hội đồng Quản lý Ngư nghiệp Bắc Thái Bình Dương (NPFMC) đã hoàn tất kế hoạch hạn ngạch cá minh thái năm 2026 với điểm đáng chú ý là hạn ngạch tại Vịnh Alaska (GOA) giảm 25% xuống còn 134.118 tấn – mức thấp nhất trong gần một thập kỷ – trong khi hạn ngạch tại biển Bering (BSAI) được giữ nguyên ở mức 1,375 triệu tấn. Dù mức giảm ở Vịnh Alaska khá lớn, giới phân tích cho rằng tác động đến thị trường quốc tế sẽ hạn chế vì sản lượng tại khu vực này chỉ chiếm khoảng 10% tổng sản lượng của Mỹ và chủ yếu phục vụ thị trường nội địa.
(vasep.com.vn) Theo số liệu Hải quan Việt Nam, lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 11, xuất khẩu tôm đạt 4,3 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục giữ vai trò động lực tăng trưởng chính của toàn ngành thủy sản. Riêng tháng 11, kim ngạch đạt 393 triệu USD, tăng 14%.
Năm 2025, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc đã thu hút 1.562 đơn vị triển lãm đến từ 47 quốc gia với số lượng khách tham quan đạt kỷ lục 45.279 người đến từ 139 quốc gia. Tiếp nối thành công này, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc lần thứ 29 sẽ được tổ chức ngày 28 -30/10/2026 tại trung tâm triển lãm và Hội nghị Hongdao - Thành phố Thanh Đảo – Trung Quốc.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật, đảm bảo có công cụ pháp luật để xử lý đủ mạnh, đủ sức răn đe và xử lý dứt điểm tình trạng khai thác IUU...
(vasep.com.vn) Một báo cáo mới của Seafish cho thấy ngành thủy sản Vương quốc Anh đang thể hiện sức bật đáng kể trong năm 2024, bất chấp áp lực chi phí, thiếu lao động và các biến động thương mại. Xuất khẩu, nhập khẩu và tiêu dùng trong nước đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn