Theo các chuyên gia, đánh bắt bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) ở Châu Phi chủ yếu là tàu Trung Quốc và Châu Âu, gây nguy hiểm cho hệ sinh thái biển, đa dạng sinh học, an ninh lương thực và ảnh hưởng tới cuộc sống của cộng đồng ngư dân địa phương ở Châu Phi. Thậm chí cũng ảnh hưởng tới những quốc gia không thể giám sát và kiểm soát hiệu quả các vùng biển và vùng đặc quyền kinh tế (EEZs) của họ.
Mặc dù ngành cá ngừ tại khu vực Châu Phi không đánh bắt IUU, nhưng gây nguy hiểm cho hoạt động thương mại cá ngừ với EU và Mỹ. Ví dụ, Ghana nhận cảnh báo “thẻ vàng” từ EU vì không đủ nỗ lực trong chống đánh bắt IUU, mặc dù nghề đánh bắt cá ngừ của nước không đánh bắt bất hợp pháp. Cướp biển ở vịnh Guinea đã trở thành một vấn đề lớn đến mức trong tháng 6, ngành đánh bắt hải sản Tây Ban Nha và Công ty Maersk đã yêu cầu sự can thiệp quân sự để bảo vệ các tàu tại ngư trường đánh bắt cá ngừ quan trọng nhất của Châu Phi.
Các chuyên gia đang nhấn mạnh tầm quan trọng của Vùng hàng hải đặc quyền kết hợp của Châu Phi (CEMZA). Họ tuyên bố rằng CEMZA là một dự án tương lai, hiện mới chỉ nằm trên giấy, cần được thực hiện đầy đủ để tạo điều kiện thuận lợi cho các lợi ích kinh tế và an ninh của các quốc gia Châu Phi. Một nghiên cứu được công bố vào tháng 2/2021 của Viện Nghiên cứu An ninh.
Theo nghiên cứu này, hiện nay vùng biển Châu Phi không phải là một khu vực đơn nhất mà được chia thành gần 40 vùng biển quốc gia. Năm 2009, Hội đồng Liên minh Châu Phi (AU) lo ngại về an ninh hàng hải, bao gồm cướp biển, đánh bắt bất hợp pháp và đổ chất thải độc hại, nên đã kêu gọi Uỷ ban AU phát triển ‘một chiến lược toàn diện và chặt chẽ để chống lại những tai hoạ này”. Kết quả là Chiến lược Hàng hải Tích hợp của Châu Phi (AIMS) năm 2050 đã được thông qua và một trong những mục tiêu chiến lược của AIMS là thành lập CEMZA.
Các chuyên gia nhấn mạnh rằng Tây Phi là nơi các vấn đề hoạt động đánh bắt IUU đặc biệt được quan tâm. Mặc dù khu vực này đã thu hút các tàu đánh bắt cá công nghiệp từ khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là từ Trung Quốc, họ cáo buộc rằng các biện pháp quản lý nghề cá vẫn hoàn toàn không đầy đủ trong thập kỷ qua. EU đang có nhiều thoả thuận nghề cá với hạn ngạch đánh bắt cá ngừ cho các tàu lưới vây mang cờ của EU tại vùng EEZs này.
Các chuyên gia chỉ ra rằng hàng loạt các hoạt động không minh bạch thường gây khó khăn cho việc kiểm tra và kiểm soát của Chính phủ ở Tây Phi. Người ta cáo buộc trong số đó, có sự thay đổi thường xuyên của các chủ tàu, việc duy trì cơ sở dữ liệu và hồ sơ hàng hải thấp là những thách thức đối với các quan chức và các tổ chức phi chính phủ. Ngoài ra còn có những bất thường trong Hệ thống Nhận dạng Tự động (AIS) và việc không sử dụng hoặc sử dụng không đúng cách hệ thống giám sát tàu dựa trên vệ tinh (VMS).
Hiện một ứng dụng mới có tên DASE có thể cho phép những người đánh cá quy mô nhỏ chống lại việc đánh bắt bất hợp pháp cá nổi nhỏ của những người đánh cá thương mại trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này. Ứng dụng này đã được giới thiệu ở Ghana và Liberia vào năm ngoái.
Các chuyên gia cho rằng trong khi CEMZA có một số thách thức về chủ quyền và quyền hàng hải, “một thách thức quan trọng hơn là tình trạng mất an ninh lương thực và nghèo đói phát sinh từ việc gia tăng tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia và việc đánh bắt IUU của các quốc gia như Trung Quốc”.
Việc thành lập CEMZA và sử dụng nhiều công nghệ là hoàn toàn quan trọng trong việc phát triển và duy trì sự hợp tác giữa các nước Châu Phi nhằm mang lại sự thay đổi và bảo vệ thực chất cho các cộng đồng ngư dân địa phương dễ bị tổn thương.
Năm 2025, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc đã thu hút 1.562 đơn vị triển lãm đến từ 47 quốc gia với số lượng khách tham quan đạt kỷ lục 45.279 người đến từ 139 quốc gia. Tiếp nối thành công này, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc lần thứ 29 sẽ được tổ chức ngày 28 -30/10/2026 tại trung tâm triển lãm và Hội nghị Hongdao - Thành phố Thanh Đảo – Trung Quốc.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật, đảm bảo có công cụ pháp luật để xử lý đủ mạnh, đủ sức răn đe và xử lý dứt điểm tình trạng khai thác IUU...
(vasep.com.vn) Một báo cáo mới của Seafish cho thấy ngành thủy sản Vương quốc Anh đang thể hiện sức bật đáng kể trong năm 2024, bất chấp áp lực chi phí, thiếu lao động và các biến động thương mại. Xuất khẩu, nhập khẩu và tiêu dùng trong nước đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực.
(vasep.com.vn) Na Uy, Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh đã đạt được thỏa thuận về hạn ngạch khai thác đối với các loài cá được quản lý chung ở Biển Bắc, trong đó quyết định duy trì nghề cá tuy Ủy ban Quốc tế về Thăm dò Biển (ICES) khuyến nghị ngừng hoàn toàn việc đánh bắt cá tuyết trong năm 2026.
(vasep.com.vn) Theo Liên minh Ngư nghiệp của Nga, trong số các sản phẩm xuất khẩu thủy sản Nga sang Trung Quốc trong 10 tháng đầu năm 2025, surimi ghi nhận tăng mạnh. Theo dữ liệu Hải quan Trung Quốc, tổng xuất khẩu cá và hải sản Nga sang Trung Quốc giảm 4% về sản lượng nhưng tăng 15% về giá trị, kim ngạch đạt 895.000 tấn, trị giá 2,5 tỷ USD.
(vasep.com.vn) Xuất khẩu ghẹ Việt Nam 11 tháng đầu năm 2025 đạt 81 triệu USD, trong đó Mỹ chiếm hơn 82%. Mức thuế đối ứng mới và quy định thực hiện các điều khoản của Đạo luật Bảo vệ Động vật biển có vú (MMPA) của Mỹ đang là thách thức lớn cho Việt Nam, nhưng EU lại đang mở ra cơ hội tăng trưởng.
(vasep.com.vn) Ngành công nghiệp surimi Nhật Bản một lần nữa lên tiếng kêu gọi các nhà bán lẻ và người tiêu dùng thông cảm, khi chi phí nguyên liệu, lao động, bao bì và năng lượng tiếp tục leo thang. Giá surimi cá minh thái Alaska được dự báo sẽ tăng trở lại vào quý I/2026, tạo thêm áp lực lên các nhà sản xuất.
(vasep.com.vn) Chính phủ Indonesia vừa ký kết khoản vay nước ngoài quan trọng từ Tây Ban Nha nhằm tăng cường năng lực bảo vệ biển trước tình trạng đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Ngày 5/11/2025, Ủy ban IV của Hạ viện Indonesia chính thức phê duyệt bổ sung ngân sách 2.000 tỷ Rupiah (khoảng 120 triệu USD) cho Bộ Thủy sản và Hàng hải (KKP) để thanh toán cho khoản vay này. Tổng dự án Hệ thống Giám sát Tích hợp Thủy sản và Hàng hải (MFISS) có giá trị 5.828 tỷ Rupiah (khoảng 350 triệu USD), trong đó Tây Ban Nha cam kết tài trợ xây dựng bốn tàu tuần tra dài 70 mét tại các xưởng đóng tàu nội địa của mình.
(vasep.com.vn) Ủy ban châu Âu (EC) vừa công bố khuôn khổ chiến lược mới cho “Nền kinh tế sinh học cạnh tranh và bền vững của EU”, nhằm thúc đẩy các ngành sử dụng tài nguyên sinh học và giảm phụ thuộc vào vật liệu có nguồn gốc hóa thạch. Theo EC, kinh tế sinh học hiện đóng góp khoảng 2,7 nghìn tỷ EUR cho kinh tế EU trong năm 2023, tạo việc làm cho hơn 17,1 triệu lao động – tương đương 8% lực lượng lao động toàn khối. Mỗi việc làm trực tiếp trong lĩnh vực này được cho là tạo ra ba việc làm gián tiếp, với các ứng dụng trải rộng từ hóa chất sinh học từ tảo, vật liệu xây dựng sinh học, nhựa sinh học đến phân bón và sợi dệt.
(vasep.com.vn) Ba công ty – bao gồm một ngân hàng lớn của Ecuador và một nhà cung cấp công nghệ nuôi trồng thủy sản – đã chính thức gia nhập Đối tác Tôm Bền vững (SSP), tổ chức hợp tác tiền cạnh tranh nhằm thúc đẩy các tiêu chuẩn bền vững trong ngành nuôi tôm toàn cầu.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn
