Ngành công nghiệp hải sản toàn cầu giữ một vị trí độc đáo và quan trọng trong chuỗi cung ứng thực phẩm, với giá trị thương mại vượt qua thịt bò, thịt lợn và gia cầm cộng lại, theo Rabobank. Sự thống trị này dự kiến sẽ tăng lên khi Lộ trình "Biến đổi Xanh" của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) nhấn mạnh vai trò của nuôi trồng thủy sản bền vững nhằm đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu.
Tuy nhiên, ngành này đang phải đối mặt với thách thức về minh bạch và truy xuất nguồn gốc – những công cụ quan trọng để chống lại nạn đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không được quản lý (IUU), vốn chiếm khoảng 20% lượng hải sản đánh bắt tự nhiên trên toàn cầu, theo Pew.
Báo cáo mới đây của FAIRR Initiative, "Tracing Risk and Opportunity: The Critical Need for Traceability in Today’s Seafood Supply Chains" (Truy tìm rủi ro và cơ hội: Nhu cầu cấp bách về truy xuất nguồn gốc trong chuỗi cung ứng hải sản hiện nay), đã nhấn mạnh vấn đề này và kêu gọi các nhà đầu tư đóng vai trò tích cực hơn. Các nhà đầu tư có thể thúc giục các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc nghiêm ngặt hơn. Báo cáo cũng đánh giá cao các khung pháp lý hiện có như Luật Hiện đại hóa An toàn Thực phẩm (FSMA) tại Mỹ, Quy định Luật Thực phẩm Chung và Chỉ thị về Thẩm định Bền vững Doanh nghiệp tại EU, cùng Luật Phân phối Sản phẩm Thủy sản của Nhật Bản.
Chương trình này cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của các hệ thống chứng nhận trong việc thúc đẩy tính minh bạch và bền vững. Để đạt được sự đồng bộ toàn cầu trên toàn chuỗi cung ứng hải sản, cần có một khung thống nhất như Đối thoại Toàn cầu về Truy xuất Nguồn gốc Hải sản (GDST), cung cấp hướng dẫn tiêu chuẩn hóa cho việc thu thập, chuyển giao và quản lý dữ liệu theo cách tương thích.
Tại MarinTrust, một chương trình chuyên thúc đẩy các phương pháp tốt nhất trong việc cung ứng, truy xuất nguồn gốc và sản xuất nguyên liệu biển có trách nhiệm như bột cá và dầu cá, phiên bản Tiêu chuẩn Nhà máy số 3 của chúng tôi phù hợp chặt chẽ với các yêu cầu của GDST. Điều này đảm bảo nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc và trách nhiệm giải trình trên toàn chuỗi cung ứng hải sản.
Hiện nay, hơn một phần ba nguyên liệu biển được làm từ phụ phẩm cá, việc theo dõi nguồn gốc của những nguyên liệu này là rất quan trọng. Với 80 loài cá đánh bắt tự nhiên từ 180 nguồn hiện được sử dụng làm phụ phẩm theo tiêu chuẩn của MarinTrust, vẫn còn nhiều cơ hội để khai thác phụ phẩm, đặc biệt từ các loài nuôi trồng thủy sản. Theo mô hình bên thứ ba của MarinTrust, các tổ chức chứng nhận đang tiếp cận hơn 300 loại phụ phẩm từ hơn 100 nhà máy trên toàn cầu, với các loài phổ biến nhất là cá ngừ, cá thu, cá trích, cá haddock, cá saithe và cá tuyết.
Cũng như các ngành khác, ngành nguyên liệu biển đang đối mặt với thách thức ngày càng lớn trong việc duy trì dữ liệu chính xác và toàn diện xuyên suốt chuỗi cung ứng, bao gồm thông tin về loài được sử dụng, nguồn gốc của chúng và các bên tham gia vào quá trình cung cấp.
Khi sản phẩm trải qua nhiều giai đoạn chế biến, thông tin quan trọng này có thể bị bỏ sót hoặc mất đi, gây khó khăn cho việc đảm bảo cung ứng và sản xuất có trách nhiệm. Để khắc phục, các nhà máy sản xuất nguyên liệu biển phải tuân thủ các quy trình thu thập dữ liệu và truy xuất nguồn gốc nghiêm ngặt, bao gồm việc lưu trữ hồ sơ nhà cung cấp, giám sát việc tuân thủ và thực hiện thẩm định.
Hợp tác trong chuỗi cung ứng là yếu tố thiết yếu để ngăn chặn lỗ hổng trong truy xuất nguồn gốc và trách nhiệm giải trình, thông qua các quan hệ đối tác nhằm thống nhất tiêu chuẩn và thực hành.
Năm 2025, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc đã thu hút 1.562 đơn vị triển lãm đến từ 47 quốc gia với số lượng khách tham quan đạt kỷ lục 45.279 người đến từ 139 quốc gia. Tiếp nối thành công này, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc lần thứ 29 sẽ được tổ chức ngày 28 -30/10/2026 tại trung tâm triển lãm và Hội nghị Hongdao - Thành phố Thanh Đảo – Trung Quốc.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật, đảm bảo có công cụ pháp luật để xử lý đủ mạnh, đủ sức răn đe và xử lý dứt điểm tình trạng khai thác IUU...
(vasep.com.vn) Một báo cáo mới của Seafish cho thấy ngành thủy sản Vương quốc Anh đang thể hiện sức bật đáng kể trong năm 2024, bất chấp áp lực chi phí, thiếu lao động và các biến động thương mại. Xuất khẩu, nhập khẩu và tiêu dùng trong nước đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực.
(vasep.com.vn) Na Uy, Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh đã đạt được thỏa thuận về hạn ngạch khai thác đối với các loài cá được quản lý chung ở Biển Bắc, trong đó quyết định duy trì nghề cá tuy Ủy ban Quốc tế về Thăm dò Biển (ICES) khuyến nghị ngừng hoàn toàn việc đánh bắt cá tuyết trong năm 2026.
(vasep.com.vn) Theo Liên minh Ngư nghiệp của Nga, trong số các sản phẩm xuất khẩu thủy sản Nga sang Trung Quốc trong 10 tháng đầu năm 2025, surimi ghi nhận tăng mạnh. Theo dữ liệu Hải quan Trung Quốc, tổng xuất khẩu cá và hải sản Nga sang Trung Quốc giảm 4% về sản lượng nhưng tăng 15% về giá trị, kim ngạch đạt 895.000 tấn, trị giá 2,5 tỷ USD.
(vasep.com.vn) Xuất khẩu ghẹ Việt Nam 11 tháng đầu năm 2025 đạt 81 triệu USD, trong đó Mỹ chiếm hơn 82%. Mức thuế đối ứng mới và quy định thực hiện các điều khoản của Đạo luật Bảo vệ Động vật biển có vú (MMPA) của Mỹ đang là thách thức lớn cho Việt Nam, nhưng EU lại đang mở ra cơ hội tăng trưởng.
(vasep.com.vn) Ngành công nghiệp surimi Nhật Bản một lần nữa lên tiếng kêu gọi các nhà bán lẻ và người tiêu dùng thông cảm, khi chi phí nguyên liệu, lao động, bao bì và năng lượng tiếp tục leo thang. Giá surimi cá minh thái Alaska được dự báo sẽ tăng trở lại vào quý I/2026, tạo thêm áp lực lên các nhà sản xuất.
(vasep.com.vn) Chính phủ Indonesia vừa ký kết khoản vay nước ngoài quan trọng từ Tây Ban Nha nhằm tăng cường năng lực bảo vệ biển trước tình trạng đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Ngày 5/11/2025, Ủy ban IV của Hạ viện Indonesia chính thức phê duyệt bổ sung ngân sách 2.000 tỷ Rupiah (khoảng 120 triệu USD) cho Bộ Thủy sản và Hàng hải (KKP) để thanh toán cho khoản vay này. Tổng dự án Hệ thống Giám sát Tích hợp Thủy sản và Hàng hải (MFISS) có giá trị 5.828 tỷ Rupiah (khoảng 350 triệu USD), trong đó Tây Ban Nha cam kết tài trợ xây dựng bốn tàu tuần tra dài 70 mét tại các xưởng đóng tàu nội địa của mình.
(vasep.com.vn) Ủy ban châu Âu (EC) vừa công bố khuôn khổ chiến lược mới cho “Nền kinh tế sinh học cạnh tranh và bền vững của EU”, nhằm thúc đẩy các ngành sử dụng tài nguyên sinh học và giảm phụ thuộc vào vật liệu có nguồn gốc hóa thạch. Theo EC, kinh tế sinh học hiện đóng góp khoảng 2,7 nghìn tỷ EUR cho kinh tế EU trong năm 2023, tạo việc làm cho hơn 17,1 triệu lao động – tương đương 8% lực lượng lao động toàn khối. Mỗi việc làm trực tiếp trong lĩnh vực này được cho là tạo ra ba việc làm gián tiếp, với các ứng dụng trải rộng từ hóa chất sinh học từ tảo, vật liệu xây dựng sinh học, nhựa sinh học đến phân bón và sợi dệt.
(vasep.com.vn) Ba công ty – bao gồm một ngân hàng lớn của Ecuador và một nhà cung cấp công nghệ nuôi trồng thủy sản – đã chính thức gia nhập Đối tác Tôm Bền vững (SSP), tổ chức hợp tác tiền cạnh tranh nhằm thúc đẩy các tiêu chuẩn bền vững trong ngành nuôi tôm toàn cầu.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn
