Tại sao ngành tôm châu Á có thể khó khăn trong năm 2023?

Giá chỉ số tôm chân trắng tại Mỹ đạt 4,40 USD/pao từ đầu năm tới tháng 3, sau đó giảm xuống 4 USD trong tháng 6, xuống 3,90 USD/pao hiện tại. Trong khi cùng kỳ năm ngoái, giá đạt 4,60 USD.

Đồng thời,  giá thức ăn nuôi tôm tăng, hiện tăng khoảng 25% so với năm 2019, càng gây thêm khó khăn cho các nhà sản xuất.

Các nhà sản xuất châu Á dự kiến có một năm khó khăn. Theo ông Nikolik, đầu năm 2021, nguồn cung mở rộng. Ấn Độ tăng 20% so với năm 2020. Tuy nhiên, đầu năm 2022, các vấn đề về thời tiết, dịch bệnh, chi phí thức ăn tăng ở Trung Quốc và Ấn Độ, nên năm 2022 dự kiến tốc độ tăng trưởng chung âm.

Sự kết hợp của các vấn đề liên tục xảy ra như EHP và EMS, chi phí sản xuất tăng cao. Giá thức ăn cao hơn và giá tôm thấp hơn, điều đó khiến nhiều trang trại không có lãi nên sản xuất của ngành đang đi xuống,” ông giải thích.

Sản lượng của Việt Nam ổn định và mặc dù Indonesia tăng trưởng nhẹ vì nước này đang xuất nhiều sang Mỹ, tôi cho rằng sẽ sớm sụt giảm. Nhìn chung, châu Á-chiếm 2/3 sản xuất tôm thế giới-đang thực sự đi xuống, và nhiều người nuôi cá thể hoặc ngừng nuôi hoặc giảm tỷ lệ thả nuôi. Lần đầu tiên, sản lượng tôm châu Á giảm kể từ năm 2013. Tôm là ngành tăng trưởng liên tục và đạt mức trung bình 4.7% trong thập kỷ vừa qua.

Nikolik gần đây đã công bố các kết quả của khảo sát các nhà sản xuất của Liên minh Thủy sản Toàn cầu tại hội nghị GOAL. Tuy nhiên, ông cũng phát hiện ra một số kết quả hứa hẹn. Những người tham gia khảo sát GOAL có xu hướng bày tỏ triển vọng tích vực cho năm tới và họ cho rằng Trung Quốc sẽ quay trở lại như một nhà sản xuất và một thị trường tiêu thụ của năm 2023.

Phản hồi trong khảo sát chỉ ra lũ lụt và nhà hàng đóng cửa do Covid bùng phát sẽ có ảnh hưởng tới cả sản xuất và tiêu thụ tôm trong năm 2022 tuy nhiên hầu hết người tham gia khảo sát đều cho rằng điều này sẽ không lặp lại trong năm 2023.

Người tham gia khảo sát dự đoán Trung Quốc sẽ tăng trưởng 9% trong năm 2023, cùng với sự tăng trưởng của Ecuador. Điều này là có thể, nếu tất cả dịch vụ thực phẩm ở Trung Quốc mở cửa trở lại năm 2023 tuy nhiên họ sẽ cần ăn nhiều tôm hơn. Ecuador sẽ bán khoảng 700.000 tấn tôm sang Trung Quốc năm tới trong khi Trung Quốc bán khoảng 800.000-900.000 tấn nội địa.

Kết quả là, ông Nikolik dự đoán năm 2023 là năm khó khăn cho thị trường châu Á. Tôi không nghĩ các nền kinh tế châu Á sẽ được tách biệt hoàn toàn với suy thoái ở phương Tây. Nhưng cũng rất khó để dự đoán tiêu thụ dịch vụ thực phẩm của Trung Quốc hiện tại vì nó không phụ thuộc vào dữ liệu kinh tế-vi mô mà nó phụ thuộc vào Covid: chỉ mới xuất hiện một số ít ca nhiễm Covid ở Thượng Hải và chính phủ sẽ áp đặt những biện pháp hạn chế khắt khe.

Trong khi nhu cầu tôm ở châu Âu và Mỹ đang hạ nhiệt trong nửa sau năm nay. Tôi nhận thấy một điểm tương phản tại Mỹ trong mùa hè, tiêu thụ tăng trưởng đạt hai con số trong nửa đầu năm nay tuy nhiên hiện đạt tăng trưởng âm: doanh số tôm trong tháng 8 giảm 20% so với tháng trước đó.

Nam Mỹ

Mặc dù giảm ở thị trường Mỹ, doanh số bán tôm của Ecuador vẫn tăng, thậm chí trong tháng 8, tăng 1,6%.

Ecuador có lợi thế hơn các nước châu Á ở Mỹ. Họ có tôm giá rẻ vì an toàn sinh học tốt, lợi thế khoảng cách và chi phí vận chuyển tới Mỹ. Họ đã đầu tư vào thiết bị chế biến cần thiết để có thể sản xuất được đa dạng các sản phẩm.

Ông nhận định sản lượng của Ecuador có thể tăng hơn 30% so với năm ngoái và ông dự kiến đạt khoảng 1,3 triệu tấn. Và ông dự kiến quy mô tăng trưởng sản lượng của nước này sẽ tiếp tục.

Năm 2023, giá có thể đạt thấp trong cả năm. Chi phí thức ăn sẽ có thể tốt hơn và tôi cho rằng có thể đã đạt đỉnh.

Nikolik dự kiến ngành tôm tăng 6-7% năm nay tuy nhiên chỉ đạt khoảng 3% năm 2023.