Sản xuất bền vững, bảo tồn nguồn lợi biển

Với hơn 250km đường bờ biển, hàng nghìn ha bãi triều, mặt nước và vùng biển rộng lớn, Quảng Ninh được thiên nhiên ưu đãi nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển toàn diện ngành thủy sản từ khai thác, nuôi trồng, sản xuất giống đến chế biến và dịch vụ hậu cần nghề cá.

Nuôi hàu trên vùng biển thôn Đầu Rồng, xã Cái Chiên.

Quảng Ninh xác định thủy sản là một trong những lĩnh vực kinh tế mũi nhọn, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế biển, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân ven biển, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái và chủ quyền biển đảo.

Thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cùng các nghị quyết, đề án phát triển kinh tế biển, Quảng Ninh đã và đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển ngành thủy sản theo hướng hiện đại, hiệu quả, thân thiện môi trường.

Tỉnh tập trung cơ cấu lại nghề khai thác hải sản theo hướng giảm tàu nhỏ, tăng dần tỷ trọng tàu khai thác xa bờ; hiện đại hóa đội tàu, gắn với ứng dụng công nghệ giám sát hành trình và quản lý sản lượng theo chuỗi.

Thu mua thuỷ sản tại phường Móng Cái 1.

Hiện toàn tỉnh có hơn 6.200 tàu cá, trong đó 749 tàu có chiều dài từ 12m trở lên được cập nhật, quản lý qua hệ thống VNfishbase và giám sát hành trình đạt 100%. Các cảng cá, đặc biệt là cảng Cái Rồng (đặc khu Vân Đồn) được đầu tư, nâng cấp, trở thành trung tâm tập kết, tiêu thụ sản phẩm hải sản.

Công tác kiểm ngư, tuần tra, kiểm soát hoạt động khai thác trên biển được duy trì thường xuyên, góp phần lập lại trật tự nghề cá, chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU). Trong 9 tháng năm 2025, lực lượng chức năng đã tổ chức 34 cuộc kiểm tra, phát hiện và xử lý gần 300 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực khai thác thuỷ sản.

Cùng với đó, tỉnh hình thành và quản lý hiệu quả các khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại vùng vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, đồng thời đang triển khai xây dựng Khu bảo tồn biển Cô Tô - đảo Trần, nhằm bảo tồn đa dạng sinh học, tái tạo nguồn lợi thủy sản và phát triển sinh kế bền vững cho ngư dân.

Nuôi cá lồng bè tại thôn Phúc Tiến, xã Đầm Hà.

Trên cơ sở quy hoạch tổng thể kinh tế biển, Quảng Ninh xác định nuôi biển công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao là hướng phát triển chủ đạo. Đến nay, toàn tỉnh đã quy hoạch 45.146ha vùng biển có khả năng nuôi trồng thủy sản, trong đó 31.000ha dành cho tổ chức, cá nhân đang sản xuất và hơn 14.000ha để thu hút đầu tư quy mô lớn.

Toàn bộ các địa phương ven biển đã hoàn thành phương án và bản đồ chi tiết vùng nuôi, từng bước chuyển mạnh từ nuôi nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung, thân thiện môi trường. Sở NN&MT đã cấp 41 giấy phép nuôi trồng thủy sản trên biển cho các tổ chức với tổng diện tích khu vực biển đã cấp phép là hơn 4.150ha; các xã, phường, đặc khu đã giao khu vực biển cho 817 cá nhân với diện tích trên 503ha, đạt 100% hồ sơ đủ điều kiện.

Trang trại nuôi cá tầm tại thôn Siệc Lống Mìn, xã Quảng Lâm.

Nhiều mô hình nuôi biển công nghiệp hiện đại đang phát huy hiệu quả, như nuôi cá chim vây vàng, cá giò bằng lồng HDPE tại đặc khu Vân Đồn, đặc khu Cô Tô; nuôi hàu Thái Bình Dương, rong biển kết hợp du lịch sinh thái tại các phường Hạ Long, Tuần Châu, Quảng Yên, Hà An. So với năm 2020, giá trị sản xuất thủy sản tăng 9,5%; sản lượng nuôi trồng tăng hơn 22%, diện tích nuôi biển đạt trên 32.000ha, chiếm hơn 70% tổng sản lượng nuôi trồng toàn tỉnh.

Đặc biệt, Quảng Ninh đã chủ động nguồn giống, đáp ứng đa dạng đối tượng nuôi. Toàn tỉnh hiện có gần 20 cơ sở đủ điều kiện sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản, trong đó nhiều đơn vị chuyên sản xuất giống nhuyễn thể, cá biển có giá trị kinh tế cao.

Tổng nhu cầu giống thả nuôi hằng năm của tỉnh đạt khoảng 7,5-8 tỷ con, trong đó 3 tỷ con tôm, 4,5 tỷ con giống nhuyễn thể và hơn 50 triệu con giống cá biển. Quảng Ninh đã chủ động cung ứng được khoảng 40% nhu cầu giống nhuyễn thể, cá biển, phần còn lại được nhập từ các trung tâm giống trong và ngoài nước.

Tỉnh đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng Trung tâm Sản xuất giống nhuyễn thể tại đặc khu Vân Đồn và Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao về thủy sản tại xã Đầm Hà, hướng tới hình thành chuỗi sản xuất - nuôi trồng - chế biến - tiêu thụ khép kín, nâng cao năng suất, giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm thủy sản Quảng Ninh trên thị trường trong nước và xuất khẩu.

Thả giống tái tạo nguồn lợi thuỷ sản.

Xác định KHCN sẽ tạo động lực cho sự phát triển bền vững, trong giai đoạn 2021-2025 tỉnh triển khai hơn 20 nhiệm vụ KHCN trong lĩnh vực thủy sản, tập trung vào nghiên cứu sản xuất giống, xử lý môi trường, phòng bệnh và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Quảng Ninh cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý nghề cá. Hiện 100% tàu cá dài từ 15m trở lên được giám sát hành trình, hơn 85% sản phẩm thủy sản chế biến có mã QR truy xuất nguồn gốc, trên 1.300 tài khoản được cấp cho cơ sở sản xuất, kinh doanh tham gia hệ thống quản lý điện tử. Nhiều mô hình kết hợp giữa nuôi trồng và du lịch sinh thái tại phường Hạ Long, đặc khu Vân Đồn, đặc khu Cô Tô đã khẳng định tính hiệu quả, tạo sản phẩm đặc trưng và nâng cao thu nhập cho người dân.

Mục tiêu phát triển thủy sản bền vững của Quảng Ninh không chỉ tăng sản lượng, mà còn hướng tới xây dựng một ngành thủy sản xanh, hiện đại, hội nhập quốc tế. Để đạt mục tiêu này, tỉnh tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nuôi biển công nghiệp; tăng cường quan trắc môi trường, giám sát dịch bệnh; kiểm soát vật liệu nổi theo quy chuẩn kỹ thuật; đào tạo, tập huấn cho người nuôi về kỹ thuật và quản lý theo chuỗi giá trị.

Hướng tới năm 2030, Quảng Ninh đặt mục tiêu sản lượng thủy sản nuôi biển chiếm trên 70% tổng sản lượng toàn tỉnh, các sản phẩm chủ lực đều có thương hiệu, mã truy xuất nguồn gốc, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, góp phần đưa tỉnh trở thành trung tâm thủy sản công nghiệp và sinh thái hàng đầu khu vực phía Bắc.

Xúc tép tại bãi biển Trà Cổ, phường Móng Cái 1.

Ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Chi cục Biển, hải đảo và thuỷ sản, kiểm ngư (Sở NN&MT) cho biết: Từ sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, cùng sự đồng lòng của ngư dân và doanh nghiệp, ngành thủy sản Quảng Ninh đang từng bước phát triển theo hướng bền vững, hiện đại. 

Với tầm nhìn dài hạn và cách làm bài bản, Quảng Ninh đang khẳng định vị thế địa phương đi đầu cả nước trong phát triển thủy sản biển bền vững, gắn với mục tiêu xây dựng tỉnh kiểu mẫu về phát triển kinh tế biển xanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

Theo báo Quảng Ninh