Những yêu cầu và quy định để xuất khẩu thủy sản vào thị trường Châu Âu

Sản phẩm của bạn phải được dán nhãn chính xác, có giấy tờ chứng minh nguồn gốc và đầy đủ các giấy chứng thư vệ sinh cần thiết. Phần dưới đây sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng thể về những yêu cầu quan trọng nhất để bạn xem xét. 

Quốc gia và cơ sở chế biến cần được công nhận

Trước khi bạn có thể xuất khẩu sản phẩm của mình sang Châu Âu, quốc gia của bạn cần được các cơ quan có thẩm quyền của Châu Âu công nhận. Quốc gia của bạn cần phải có các quy định và năng lực để đảm bảo rằng thuỷ sản sản xuất tại quốc gia của bạn đáp ứng các yêu cầu an toàn thực phẩm của châu Âu và không gây ra mối đe dọa cho người tiêu dùng châu Âu.

Sau khi chính phủ nước bạn nộp đơn xin Liên minh Châu Âu chấp thuận cho xuất khẩu các sản phẩm thủy sản, các cơ quan có thẩm quyền của Châu Âu sẽ tham có một cuộc đối thoại và chỉ định một “cơ quan có thẩm quyền”. Cơ quan này sẽ chịu trách nhiệm triển khai và thực hiện các quy định đáp ứng các yêu cầu của Châu Âu.

Cơ quan có thẩm quyền là cơ quan chính phủ ở quốc gia của bạn mà Liên minh Châu Âu chỉ định có năng lực (có thẩm quyền) cao nhất trong việc giám sát các sản phẩm thủy sản được XK sang Liên minh Châu Âu để đảm bảo an toàn và chất lượng của thực phẩm. Liên minh châu Âu ký một thỏa thuận với bộ này, giao cho họ trách nhiệm về các biện pháp kiểm soát bắt buộc trước khi xuất khẩu.

Thông thường, cơ quan có thẩm quyền là một cơ quan trong bộ, quản lý nuôi trồng và khai thác thủy sản. Ví dụ, cơ quan có thẩm quyền ở Peru là Organismo Nacional de Sanidad Pesquera (SANIPES); ở Costa Rica là Dịch vụ Thú y Quốc gia (SENASA); ở Senegal là Tổng cục Công nghiệp Chế biến Thủy sản; ở Bangladesh là Cục Thủy sản thuộc Bộ Nông nghiệp, Thủy sản và Phát triển Nông thôn; và tại Việt Nam là Cục NAFIQAD thuộc Bộ NN và PTNT.

Sau khi cơ quan có thẩm quyền được chỉ định và sau khi Liên minh Châu Âu chấp thuận cho xuất khẩu thuỷ sản sang Châu Âu, cơ quan đó có thể phê duyệt các cơ sở của bạn để xuất khẩu sang Châu Âu. Cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm cập nhật danh sách các cơ sở. Nếu có bất kỳ thay đổi nào xảy ra, họ sẽ sử dụng hệ thống TRACES-NT để thông báo cho Liên minh Châu Âu.

Đại diện của cơ quan có thẩm quyền tại quốc gia của bạn sẽ đến kiểm tra các cơ sở của bạn để đảm bảo rằng các quy định được đáp ứng. Các yêu cầu chính mà bạn với tư cách là nhà xuất khẩu cần đáp ứng là thực hiện các tiêu chuẩn phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP) và khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm của bạn trở lại tàu cá hoặc trang trại nuôi trồng thủy sản đã đăng ký.

HACCP là một phương pháp để kiểm soát hoạt động chế biến của bạn. Phương pháp này giúp bạn xác định các vấn đề có thể xảy ra và hướng dẫn bạn cách ngăn ngừa và giải quyết chúng, với mục đích đảm bảo vệ sinh, an toàn và truy xuất nguồn gốc. Châu Âu có một trong những tiêu chuẩn an toàn thực phẩm cao nhất trên thế giới. Các sản phẩm bị phát hiện không tuân thủ sẽ được đăng tải và báo cáo trong Hệ thống cảnh báo nhanh về thực phẩm và thức ăn chăn nuôi (RASFF).

Các quy định của Liên minh Châu Âu về vệ sinh thực phẩm bao gồm tất cả các giai đoạn sản xuất, chế biến, phân phối và đưa ra thị trường thực phẩm dùng cho người. Các quy định vệ sinh của Liên minh Châu Âu bao gồm những điều sau đây:

- Người kinh doanh thực phẩm chịu trách nhiệm chính về an toàn thực phẩm; - An toàn thực phẩm được đảm bảo trong toàn bộ chuỗi thực phẩm, bắt đầu từ sản xuất chính; - Thực hiện chung các thủ tục dựa trên nguyên tắc phân tích mối nguy và các điểm kiểm soát tới hạn (HACCP); - Áp dụng các yêu cầu vệ sinh cơ bản, có thể được quy định thêm đối với một số loại thực phẩm. Cứ vài năm một lần, một nhóm kiểm toán của các cơ quan có thẩm quyền của Liên minh Châu Âu sẽ đến thăm quốc gia của bạn và gặp gỡ với cơ quan có thẩm quyền của bạn. Liên minh Châu Âu sẽ kiểm tra các hệ thống tại chỗ và sẽ thăm một số cơ sở trong toàn bộ chuỗi cung ứng ở nước bạn để xem liệu các quy định có được thực hiện đúng hay không. Trong báo cáo kiểm toán, các kiểm toán viên của Liên minh Châu Âu sẽ báo cáo về những phát hiện của họ và đưa ra các khuyến nghị để cải thiện nếu các thiếu sót được xác định.

Điều quan trọng là cơ quan có thẩm quyền và các bên liên quan trong chuỗi cung ứng thủy sản ở nước bạn phải hợp tác với các kiểm toán viên và có hành động để thực hiện các khuyến nghị đã đưa ra. Nếu các khuyến nghị được đáp ứng, Liên minh Châu Âu sẽ không thực hiện bất kỳ hành động nào. Tuy nhiên, nếu các cơ quan có thẩm quyền của bạn từ chối thực hiện theo các khuyến nghị, Liên minh Châu Âu có thể áp dụng các biện pháp chống lại quốc gia của bạn. Trong những trường hợp cực đoan nhất, tình huống này có thể dẫn đến lệnh cấm thương mại đối với toàn bộ ngành.

Điều quan trọng cần nhận ra là nếu bạn muốn xuất khẩu thuỷ sản nuôi trồng sang châu Âu, các cơ quan chính phủ của bạn cần được phê duyệt đặc biệt dựa trên Kế hoạch giám sát dư lượng (RMP). RMP cần được các cơ quan có thẩm quyền của Châu Âu phê duyệt và sẽ được đánh giá riêng biệt sau mỗi 2 hoặc 3 năm.

Mặc dù các quy định này đã được áp dụng trong nhiều năm và không thay đổi thường xuyên, nhưng yêu cầu này là điều quan trọng nhất mà bạn và quốc gia của bạn cần phải đáp ứng. Có những quốc gia chỉ mới tiếp cận thị trường Liên minh Châu Âu đối với các sản phẩm nuôi trồng thủy sản, chẳng hạn như Myanmar, hoặc các quốc gia vẫn đang nỗ lực tiếp cận, chẳng hạn như Nigeria. Đây là một quá trình kéo dài đòi hỏi sự cam kết của tất cả các bên liên quan ở quốc gia của bạn.

Không được phép vượt quá mức dư lượng tối đa

Liên minh Châu Âu có các quy định nghiêm ngặt và phức tạp về mức dư lượng tối đa (MRL) đối với cá và hải sản. Các mức này được đề cập trong các văn bản quy định khác nhau. Tùy thuộc vào loài và nguồn gốc (thủy sản hoặc nuôi trồng thủy sản), bạn cần chứng minh cho mỗi lô hàng rằng sản phẩm của bạn không bị vượt quá mức dư lượng tối đa tương ứng, bằng cách cung cấp giấy chứng thư vệ sinh do phòng thí nghiệm được công nhận cấp cùng với lô hàng của bạn.

Nếu bạn muốn xuất khẩu sang châu Âu, bạn cần phải có hệ thống tại các cơ sở chế biến và sơ chế trong chuỗi cung ứng của bạn. Bạn cần đảm bảo rằng các nguyên liệu thô mà bạn cung cấp đáp ứng các tiêu chuẩn Châu Âu và không bị ô nhiễm khi chúng nhập vào nhà máy chế biến của bạn. Bạn phải đảm bảo rằng các nhà cung cấp của bạn chế biến sản phẩm một cách cẩn thận bằng cách duy trì một dây chuyền lạnh thích hợp và các phương tiện bảo quản hợp vệ sinh. Bạn sẽ phải chịu trách nhiệm nếu một container bị từ chối khi nó vào cảng Châu Âu.

Các quy định mà bạn cần lưu ý khi xuất khẩu thuỷ sản sang Châu Âu như sau:

- Quy định (EC) số 470/2009 đưa ra quy trình thiết lập MRLs đối với dư lượng các chất có hoạt tính dược lý trong thực phẩm - có nguồn gốc động vật, chẳng hạn như thuốc kháng sinh. Xem danh sách đầy đủ các chất và MRL của chúng trong Phụ lục của Quy định (EU) số 37/2010; - Quy định (EC) số 396/2005 thiết lập MRL của Liên minh Châu Âu đối với thuốc trừ sâu. Chúng được đưa ra trong các Quy định khác nhau và một cơ sở dữ liệu công khai được duy trì bởi Liên minh Châu Âu; - Quy định (EC) No 1881/2006 quy định MRLs đối với các chất gây ô nhiễm môi trường cụ thể như kim loại nặng, bao gồm cả thủy ngân; - Một số chất khác được phân loại là “phụ gia thức ăn chăn nuôi” ở Liên minh Châu Âu (coccidiostats và histomonostats) cũng có thể để lại dư lượng trong thực phẩm có nguồn gốc từ động vật được nuôi bằng thức ăn có chứa chúng. 

Mặc dù các quy định của Liên minh Châu Âu đã rất phức tạp, nhưng không phải tất cả các loại dư lượng đều được bao gồm hoặc thiết lập rõ ràng. Đôi khi, các quy định thay đổi khi các cơ quan chức năng châu Âu bắt đầu giám sát một lượng dư lượng cụ thể nghiêm ngặt hơn. Chính quyền của bạn cũng có một vai trò. Trong các kế hoạch quốc gia do cơ quan có thẩm quyền của bạn xây dựng, cơ quan có thẩm quyền quyết định danh sách các chất tồn dư có liên quan đến ngành thủy sản  nước bạn.

Hàm lượng clorat trong thuỷ sản nhập khẩu là một trong những tồn dư được chú ý vào năm 2019 và MRL thắt chặt hơn ngay sau đó. Các cơ sở chế biến không có nước sạch sử dụng clorat để xử lý nước trước khi đưa vào cơ sở chế biến. Vào cuối năm 2019, các cơ quan chức năng của Đức đã phát hiện thấy hàm lượng clorat trong các sản phẩm thuỷ sản nhập khẩu, làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của những sản phẩm này đối với người tiêu dùng.

Do những lo ngại được nêu ra ở Đức, một cuộc tranh luận đã bắt đầu về mức độ clorat là hợp lý. Vào năm 2020, người ta quyết định không thay đổi hàm lượng clorat trong thực phẩm xuất khẩu sang châu Âu, nhưng sẽ xem xét điều này 5 năm một lần. Do đó, một bản cập nhật có thể được mong đợi vào năm 2025. Thuốc trừ sâu gốc clorat đã bị cấm. Tất nhiên, những loại thay đổi này có thể có tác động to lớn đến hoạt động của bạn và điều quan trọng là bạn phải nắm rõ điều này để chuẩn bị tốt nhất có thể khi các thay đổi đối với quy định được thực hiện.

Khi ngành công nghiệp thuỷ sản phát triển, các cơ quan chức năng nhận thức rõ hơn về các vấn đề ảnh hưởng đến việc thương mại thuỷ sản nhập khẩu, chẳng hạn như mức độ của một số chất được tìm thấy trong các sản phẩm và việc ghi nhãn các chất đó. Do đó, một số nhà nhập khẩu ở châu Âu dự đoán rằng các quy định của châu Âu sẽ trở nên nghiêm ngặt hơn. Chlorate chỉ là một ví dụ; một ví dụ khác là việc sử dụng kháng sinh trong thủy sản nuôi trồng, các quy định thường xuyên thay đổi. Chúng tôi kỳ vọng việc buôn bán cá và hải sản sẽ được kiểm soát và kiểm soát đầy đủ vào năm 2030.

Các quy định về ghi nhãn phải được tuân thủ nghiêm ngặt

Các quy định của Châu Âu về ghi nhãn rất rõ ràng. Tuy nhiên, có thể có sự khác biệt nhỏ giữa việc ghi nhãn cho thuỷ sản chưa chế biến và đã chế biến, và giữa việc ghi nhãn cho thuỷ sản tự nhiên và nuôi trồng. Nhìn chung, các thông tin sau đây cần được dán nhãn trên các sản phẩm thủy sản, với các sản phẩm đóng gói sẵn có một số thông tin cần bổ sung mà các sản phẩm chưa được đóng gói sẵn không cần phải đưa vào.

Tất cả sản phẩm:

- Tên của sản phẩm, bao gồm tên thương mại và tên khoa học; - Danh sách các thành phần (bao gồm tất cả các số E có liên quan, là số nhận dạng được cấp cho các chất mà Liên minh Châu Âu cho phép thêm vào thực phẩm), được thêm vào nhãn thùng carton bên ngoài; - Phương pháp sản xuất - phải được đề cập đến cho dù đó là sản phẩm nuôi trồng hay đánh bắt tự nhiên; - Xuất xứ - tham chiếu quốc gia nơi chúng được sản xuất; - Khối lượng tịnh - khối lượng tịnh phải được đề cập trên các sản phẩm đóng gói sẵn; - Hạn sử dụng: bao gồm ngày, tháng và năm, theo thứ tự đó và đứng trước các từ "tốt nhất trước" hoặc "tốt nhất trước khi kết thúc" hoặc ngày "sử dụng trước"; - Người bán ở Liên minh Châu Âu - tên hoặc tên doanh nghiệp và địa chỉ của nhà sản xuất, đóng gói hoặc người bán được thành lập ở Liên minh Châu Âu; - Bao bì phải có số phê duyệt của Liên minh Châu Âu; - Bao bì cũng phải có “số lô”, là số được cấp cho các sản phẩm thuộc cùng một lô từ cùng một nhà xuất khẩu; - Dinh dưỡng - thành phần và giá trị dinh dưỡng phải được đề cập đến. Thông tin bổ sung cho các sản phẩm đóng gói sẵn:

- Danh sách các thành phần (bao gồm tất cả các số E có liên quan, là số nhận dạng được cấp cho các chất mà Liên minh Châu Âu cho phép thêm vào thực phẩm), được thêm vào nhãn thùng carton bên ngoài; - Phương pháp sản xuất - phải được đề cập đến cho dù đó là sản phẩm nuôi trồng hay đánh bắt tự nhiên;

- Hướng dẫn sử dụng (chỉ khi cần); - Khai báo dinh dưỡng; - Ngày cấp đông đầu tiên (ngày cấp đông phù hợp cần được thỏa thuận với người mua. Một số người mua thích ngày đầu tiên mà nguyên liệu thô được cấp đông; ví dụ, khi một con cá được đánh bắt và đông lạnh trên tàu, ngay cả khi nó chưa ở dạng cuối cùng. Những người mua khác có thể muốn ngày cấp đông là lần đầu tiên sản phẩm được đông lạnh ở dạng cuối cùng; ví dụ, philê cá thay vì toàn bộ cá được đông lạnh trên tàu); - Bổ sung protein có nguồn gốc khác nhau; - Nếu một sản phẩm được chế biến, chẳng hạn như surimi hoặc cá viên, thông tin này cần phải được đề cập (một chế phẩm của…); - Dấu hiệu nhận biết; - Nước bổ sung cần phải ghi vào mục thành phần.

Điểm cuối cùng cần chú ý thêm. Nước bổ sung vẫn là một điểm liên tục được tranh luận giữa các nhà nhập khẩu và các cơ quan chức năng châu Âu. Mặc dù trên bao bì ghi rõ rằng nước cần được ghi, nhưng không phải lúc nào cũng rõ hàm lượng nước cần được đo lường và dán nhãn như thế nào. Cũng có sự khác biệt trong cách giải thích giữa các Quốc gia Thành viên.

Nước phải luôn được đề cập trong danh mục thành phần theo thứ tự tỷ trọng của nó trong tổng trọng lượng của sản phẩm so với các thành phần khác. Ví dụ, nếu 8% nước được thêm vào, nhãn phải ghi 92% cá, 8% nước, tiếp theo là bất kỳ thành phần nào khác.

Trong trường hợp cá đã chế biến, nếu thêm ít hơn 5% nước, thứ tự nước được đề cập trong danh sách thành phần không quan trọng. Tuy nhiên, trong trường hợp đó bổ sung nhiều hơn 5% nước, nước không chỉ được đề cập trong danh sách thành phần mà nó còn phải được nêu rõ ràng trong tên của sản phẩm, ví dụ như “tôm được bổ sung nước”.

Ở Đức, các nhà chức trách dường như đã tiến thêm một bước nữa; nếu thêm hơn 12% nước, người bán không được phép đặt tên sản phẩm là tôm. Thay vào đó, một sản phẩm có nhiều hơn lượng nước bổ sung này nên được dán nhãn là “chế phẩm từ tôm”.

Hậu quả của việc giải thích Quy định này rất sâu rộng, không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức của người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng đến mã hải quan mà sản phẩm tôm phải nhập khẩu. Do “các chế phẩm từ” thủy sản thuộc HS16 thay vì HS03, chúng phải chịu thuế nhập khẩu cao hơn làm tăng giá của sản phẩm. Các nhà chức trách ở Hà Lan khẳng định sẽ không đi quá xa điều này, miễn là các nhà nhập khẩu đảm bảo rằng tên sản phẩm không gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Chứng minh rằng thuỷ sản của bạn có nguồn gốc hợp pháp

Quy định của Liên minh Châu Âu về phòng ngừa, ngăn chặn và loại bỏ đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) có hiệu lực từ ngày 1/1/2010. Theo Liên minh Châu Âu, đánh bắt IUU là bất kỳ hoạt động đánh bắt nào trong khu vực cấm, sử dụng các phương pháp bất hợp pháp hoặc không được báo cáo. Đánh bắt IUU làm tổn hại đến việc quản lý bền vững nguồn cá toàn cầu (và địa phương), và tạo ra sự cạnh tranh không công bằng chống lại những người đánh bắt hợp pháp và có trách nhiệm.

Liên minh Châu Âu yêu cầu bạn chứng minh rằng thuỷ hải sản của bạn không đến từ khai thác IUU. Các sản phẩm cá tự nhiên của bạn cần được gửi kèm theo giấy chứng nhận khai thác đã được cơ quan có thẩm quyền của bạn phê duyệt. Giấy chứng nhận khai thác phải chứa tất cả các thông tin quy định trong mẫu được nêu trong Phụ lục II của luật IUU của Châu Âu. Bạn chỉ có thể xin giấy chứng nhận khai thác đối với cá và hải sản được mua từ các tàu đã được đăng ký và cấp phép bởi các cơ quan có thẩm quyền ở nước bạn.

Các nhà chức trách châu Âu đã cam kết tăng cường nỗ lực để duy trì sức khỏe của các đại dương toàn cầu, điều này được thể hiện qua áp lực mà các nhà chức trách đặt ra đối với các nước đang phát triển trong việc tuân thủ Quy định IUU. Một số quốc gia như Thái Lan, Việt Nam và Ecuador đã phải đối mặt với các thẻ vàng và yêu cầu chính quyền các nước có biện pháp xử lý chống khai thác IUU. Nếu chính phủ không hành động, các nhà chức trách châu Âu có thể phạt thẻ đỏ, đồng nghĩa với việc cấm nhập khẩu cá và hải sản của châu Âu từ nguồn gốc đó.

Hệ thống đảm bảo xuất xứ của EU

Nếu bạn xuất khẩu các sản phẩm thủy sản, bạn có thể được hưởng lợi từ việc giảm hoặc thậm chí xóa bỏ thuế nhập khẩu. Đây là trường hợp nếu sản phẩm xuất xứ từ một quốc gia được liệt kê là ‘GSP tiêu chuẩn’, ‘GSP +’ hoặc ‘EBA’ (Mọi thứ trừ vũ khí) liên quan đến Hệ thống ưu đãi chung của Châu Âu (GSP). Tuy nhiên, bạn sẽ chỉ nhận được ưu đãi này nếu bạn có thể chứng minh rằng sản phẩm mà bạn xuất khẩu có nguồn gốc từ quốc gia mà nó được xuất khẩu. Bạn cần chứng minh điều này và Liên minh Châu Âu có một hệ thống CNTT mà bạn có thể đăng ký: Hệ thống Nhà xuất khẩu đã Đăng ký (REX).

Hệ thống REX được giới thiệu bằng cách sửa đổi Quy định (EU) số 1063/2010 trong bối cảnh cải thiện Quy tắc xuất xứ của GSP (RoO) vào năm 2010. Mặc dù hầu hết các yếu tố của Quy định này đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2011, Hệ thống REX được hoãn lại cho đến ngày 1/1/2017. Có một giai đoạn chuyển tiếp tiếp theo cho đến cuối năm 2020 để các nước hưởng lợi GSP chuyển từ hệ thống chứng nhận xuất xứ trước đây sang hệ thống REX mới.

Để được đăng ký, bạn phải nộp đơn đăng ký với cơ quan có thẩm quyền của quốc gia bạn. Cơ quan có thẩm quyền sẽ đăng ký bạn là nhà xuất khẩu trong hệ thống REX, sau đó bạn sẽ nhận được số đăng ký (số REX). Nếu đã đăng ký trong hệ thống REX, bạn có thể sử dụng số REX này cho tất cả các thỏa thuận mà hệ thống REX được phép, chẳng hạn như cung cấp sự đảm bảo về xuất xứ.

Kiểm tra hàng thuỷ sản tại cửa khẩu

Sau khi vận chuyển, các lô hàng của bạn phải vào EU thông qua một Trạm Kiểm tra Biên giới đã được phê duyệt dưới quyền của một bác sĩ thú y chính thức ở Quốc gia Thành viên EU. Thông thường, không phải tất cả các lô hàng sẽ được kiểm tra thực tế; tuy nhiên, kiểm tra tài liệu có hệ thống và kiểm tra danh tính là phổ biến. Tần suất kiểm tra thực tế phụ thuộc vào hồ sơ rủi ro của sản phẩm và vào kết quả của các lần kiểm tra trước đó. Các lô hàng bị phát hiện không tuân thủ luật pháp của EU sẽ bị tiêu hủy hoặc trong một số điều kiện nhất định, được gửi lại trong vòng 60 ngày. Ngoài ra, công ty xuất khẩu có thể bị phong tỏa và cơ quan có thẩm quyền có thể phải đối mặt với hình thức kỷ luật.

Người mua châu Âu không thêm bất kỳ yêu cầu nào liên quan đến COVID-19 (chẳng hạn như thử nghiệm axit nucleic, hun trùng và các biện pháp vệ sinh khác do Trung Quốc áp đặt đối với hàng nhập khẩu thủy sản). Không giống như Trung Quốc, quốc gia có an toàn sinh học nghiêm ngặt về nhập khẩu thủy sản, nhìn chung, châu Âu không gắn COVID-19 với các vấn đề an toàn thực phẩm.

Nếu sản phẩm thủy sản của bạn phải quá cảnh qua EU để đến Vương quốc Anh, thì sản phẩm đó phải vào lãnh thổ EU thông qua Trạm Kiểm soát Biên giới và mỗi chuyến hàng sẽ cần phải có Giấy tờ Nhập cảnh Thú y Chung. Các nhà nhập khẩu sẽ cần thông báo cho các cơ quan có thẩm quyền của Vương quốc Anh bằng cách sử dụng hệ thống thông báo nhập khẩu mới (IPAFFS: Nhập khẩu Sản phẩm, Động vật, Hệ thống Thực phẩm và Thức ăn chăn nuôi). Nếu sản phẩm của bạn không đến Vương quốc Anh qua EU, thì chúng cần phải kèm theo giấy chứng thư vệ sinhdo nước xuất xứ cấp.

Ngoài các yêu cầu mà các nước Châu Âu đặt ra cho bạn, hầu hết người mua sẽ có một loạt các yêu cầu tiêu chuẩn. Người mua sẽ muốn có bằng chứng rằng công ty của bạn và các cơ sở của nó tuân theo các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm cụ thể cũng như trách nhiệm xã hội và môi trường. Ví dụ: các chứng nhận về tính bền vững đã là một yêu cầu gia nhập thị trường đối với các thị trường bán lẻ Tây Bắc Châu Âu và là một yêu cầu ngày càng tăng trên các thị trường khu vực và thị trường tiêu dùng cuối khác.

Các chứng nhận quan trọng nhất mà người mua yêu cầu trong lĩnh vực thuỷ hải sản:

Chứng nhận An toàn Thực phẩm

Các quy định về an toàn thực phẩm của Ủy ban Châu Âu được coi là một trong những tiêu chuẩn pháp lý nghiêm ngặt nhất về an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, hầu hết người mua châu Âu sẽ có các yêu cầu bổ sung về an toàn thực phẩm. Chắc chắn trong bán lẻ và hầu hết các thị trường dịch vụ thực phẩm và bán buôn, người mua ở Châu Âu sẽ yêu cầu bạn phải có cơ sở của bạn được chứng nhận bởi bên thứ ba. Các tiêu chuẩn được yêu cầu phổ biến nhất là Hiệp hội Bán lẻ Anh (BRCGS) và Tiêu chuẩn thực phẩm Quốc tế (IFS).

Ngành công nghiệp đang làm việc để hài hòa các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và tăng cường sự chấp nhận lẫn nhau thông qua việc đánh giá các chương trình an toàn thực phẩm của bên thứ ba do Sáng kiến An toàn Thực phẩm Toàn cầu (GFSI) thực hiện. Vì ngày càng có nhiều đề án được GFSI đánh giá, nên có khả năng các nhà bán lẻ và các nhà phân phối khác sẽ chấp nhận nhiều đề án, giảm áp lực lên các nhà cung cấp trong việc áp dụng nhiều chương trình an toàn thực phẩm của bên thứ ba.

Chứng nhận tuân thủ xã hội

Trong khi các siêu thị ở Hoa Kỳ thường có kiểm toán và chứng nhận tuân thủ xã hội của riêng họ, thì các siêu thị ở Châu Âu thường yêu cầu nhà cung cấp của họ phải được chứng nhận về tuân thủ xã hội bởi một bên thứ ba. Giống như chứng nhận an toàn thực phẩm, chứng nhận tuân thủ xã hội chủ yếu liên quan đến các cơ sở chế biến của bạn. Những chứng chỉ này liên quan đến quyền, sức khỏe và thu nhập của những người làm việc trong cơ sở của bạn và cả trong chuỗi cung ứng rộng lớn hơn của bạn, nhưng có thể khó khăn hơn cho bạn trong việc chứng nhận chuỗi cung ứng hoàn chỉnh của mình theo các tiêu chuẩn này vào lúc này.

Ở Châu Âu, các chương trình công nhận tuân thủ xã hội của bên thứ ba được chấp nhận rộng rãi nhất là Tiêu chuẩn SA8000 của Quốc tế về Trách nhiệm Xã hội (SAI) và Sáng kiến ​​Tuân thủ Xã hội của Doanh nghiệp (BSCI). Trong khi SA8000 thực sự là một công cụ tuân thủ, BSCI còn đi xa hơn nữa và yêu cầu các công ty được công nhận phải cho thấy rằng họ đang nỗ lực không ngừng để cải thiện tình hình phát hiện ra thiếu sót. Càng ít thiếu sót và càng có nhiều tiến bộ, xếp hạng BSCI sẽ càng tốt.

Với nhiều cáo buộc liên quan đến quyền lao động được đưa ra đối với một số nghề cá trên khắp thế giới (chẳng hạn như sử dụng lao động nô lệ và buôn người), việc coi trọng trách nhiệm xã hội và làm việc với chứng nhận tuân thủ xã hội của bên thứ ba có thể khiến bạn trở thành người dẫn đầu trong lĩnh vực của mình. Và là nhà cung cấp được ưa chuộng tại thị trường Châu Âu.

Ví dụ về một công ty nổi tiếng với chiến dịch vì quyền lợi của người lao động là Omarsa, một nhà xuất khẩu tôm của Ecuador. Omarsa là thành viên của Sedex, cho phép các thành viên cải thiện phương thức kinh doanh và điều kiện làm việc trong chuỗi cung ứng thủy sản toàn cầu. Kế hoạch trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) bao gồm các dự án cấp nước cho cộng đồng gần các trang trại nuôi tôm cũng như các dự án sinh kế. Kiểm tra các dự án CSR của Omarsa và dấu ấn về môi trường và xã hội của chúng.

Gần đây, bên cạnh các chương trình chứng nhận xã hội chuyên dụng, một số chứng nhận bền vững cũng đã áp dụng việc tuân thủ xã hội trong các tiêu chuẩn của họ. Một ví dụ là Hội đồng Quản lý Nuôi trồng Thủy sản (ASC), bao gồm mức lương công bằng và hợp đồng cho nhân viên của các công ty được chứng nhận. Là một nhà xuất khẩu, hãy lưu ý rằng các tiêu chuẩn này chưa được phát triển đầy đủ và hầu hết người mua sẽ yêu cầu chứng nhận tuân thủ xã hội hiện có.

Chứng nhận bền vững

Người tiêu dùng có thể biết rằng thuỷ sản của bạn đã được sản xuất bền vững nhờ chứng nhận bền vững. Nhãn điện tử được dán trên thành phẩm của thuỷ sản được chứng nhận, bạn có thể tìm thấy nhãn này ở siêu thị và thường xuyên hơn trong lĩnh vực nhà hàng. Nhu cầu về thủy sản được chứng nhận đang tăng lên và châu Âu đã là nơi tập trung lớn nhất các sản phẩm thủy sản được chứng nhận.

Trái ngược với chứng nhận an toàn thực phẩm và tuân thủ xã hội, các chứng nhận bền vững liên quan đến cơ sở chế biến của bạn cũng như địa điểm sản xuất chính mà từ đó bạn cung cấp nguyên liệu thô của mình. Các tiêu chuẩn chứng nhận trước hết cung cấp sự đảm bảo về tính bền vững ở cấp độ khai thác và nuôi trồng. Tiêu chuẩn nghề cá chứng nhận nghề cá (có thể đòi hỏi một công ty thủy sản duy nhất với nhiều tàu hoặc một nhóm công ty làm việc cùng nhau). Tiêu chuẩn nuôi trồng thủy sản chứng nhận trang trại hoặc nhóm trang trại.

Nếu bạn muốn sản phẩm thủy sản của mình nổi bật và cạnh tranh trên thị trường châu Âu, việc cung cấp các sản phẩm bền vững được chứng nhận là điều cần thiết. Trên thực tế, ngày càng nhiều người mua ở Châu Âu chủ động yêu cầu các cơ sở sản xuất chính của bạn phải được chứng nhận. Nếu bạn chưa có chứng chỉ bền vững, thì việc có Dự án Cải thiện Nghề cá (FIP) đang được tiến hành cũng có thể giúp bạn tìm kiếm người mua và tiếp cận thị trường.

Cho đến nay, tiêu chuẩn chứng nhận toàn cầu lớn nhất cho nghề đánh bắt tự nhiên là Hội đồng Quản lý Hàng hải (MSC). Thực hành Hải sản Tốt nhất (BSP) là một chương trình chứng nhận được thành lập gần đây nhằm đảm bảo với thị trường rằng hải sản hoang dã đã được thu hoạch và chế biến theo cách có đạo đức. Ba tiêu chuẩn lớn nhất cho nuôi trồng thủy sản là Hội đồng Quản lý Nuôi trồng Thủy sản (ASC), Thực hành Nuôi trồng Thủy sản Tốt nhất (BAP) và GLOBALG.A.P.

Các nhà bán lẻ đang dần rời bỏ cam kết bán hải sản với các nhãn điện tử cụ thể và chuyển sang cam kết bán hải sản được tiêu chuẩn GSSI. Khi có nhiều chứng nhận hơn trên thị trường, Điểm chuẩn GSSI cho phép các nhà bán lẻ mua hàng từ nhiều loại sản phẩm và nhà cung cấp hơn. Điều này tạo cơ hội cho các tiêu chuẩn khác tăng cường sự hiện diện của chúng ở Châu Âu. Đối với bạn, nó mở rộng việc lựa chọn các tiêu chuẩn để xem xét chứng nhận cho cơ sở của bạn.

Sáng kiến ​​Thủy sản Bền vững Toàn cầu (GSSI) là một quan hệ đối tác công tư về tính bền vững của thủy sản. Họ đã phát triển một công cụ đánh giá các chương trình chứng nhận thủy sản bằng cách sử dụng Bộ nguyên tắc của FAO về Thủy sản có trách nhiệm. Các tiêu chuẩn chứng nhận theo tiêu chuẩn GSSI được nhiều nhà bán lẻ công nhận là đáng tin cậy và đáng tin cậy.

Không chỉ có một bộ hướng dẫn hoặc yêu cầu duy nhất mà bạn cần tuân thủ, vì có rất nhiều tiêu chuẩn để chứng nhận thủy sản mà tất cả đều hoạt động khác nhau. Tất cả các tiêu chuẩn này được chứng nhận bởi một tổ chức bên thứ ba được gọi là Tổ chức Chứng nhận. Tổ chức này sẽ xác định xem doanh nghiệp, hoạt động và hàng hóa của bạn có đáp ứng các yêu cầu của một chương trình chứng nhận cụ thể hay không. Tìm hiểu xem các đối tác trong chuỗi cung ứng của bạn có thể đạt được chứng nhận hoặc chứng nhận Quy trình Giám sát Nguồn gốc hay không là rất quan trọng. Nếu họ thiếu hoặc không thể có được, chứng nhận của riêng bạn là vô ích vì toàn bộ chuỗi cung ứng phải được công nhận.

Thỏa thuận xanh Châu Âu

Thỏa thuận Xanh Châu Âu (EGD) là phản ứng của EU đối với tình trạng khẩn cấp về khí hậu toàn cầu. Các chính sách EGD có thể sẽ tác động đến thương mại trong nước và nhập khẩu vào EU, đồng thời các tiêu chuẩn về môi trường và tính bền vững có thể trở nên nghiêm ngặt hơn ở giai đoạn sau. Điều này có nghĩa là sẽ có nhiều yêu cầu hơn đối với các doanh nghiệp từ các nước đang phát triển xuất khẩu vào EU. EGD hướng tới mục tiêu giảm phát thải KNK đầy tham vọng vào năm 2030 và trung hòa khí hậu vào năm 2050. Nhưng để đạt được những mục tiêu đó, cần phải hành động sớm hơn nhiều. Một số chính sách có thể sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp của bạn đã được ban hành vào năm 2020 và nhiều chính sách khác sẽ được công bố trong hai năm tới.

Thỏa thuận Xanh Châu Âu, mong muốn tạo ra các hệ thống thực phẩm công bằng, lành mạnh và bền vững về mặt sinh thái, được xây dựng dựa trên Chiến lược Farm-to-Fork. Chính sách này nhấn mạnh vào việc ngăn ngừa thất thoát và lãng phí thực phẩm, cũng như sản xuất, chế biến và phân phối thực phẩm bền vững.

Điều này có tác động đến sản xuất, vì nó có nghĩa là các quy định quản lý việc thu hoạch, chế biến và phân phối sản phẩm của bạn ở Châu Âu sẽ trở nên nghiêm ngặt hơn theo thời gian. Về tiêu dùng bền vững, đã có kế hoạch cụ thể để yêu cầu thông tin xuất xứ cho một số sản phẩm nhất định, đặt ra các tiêu chí bắt buộc tối thiểu để thu mua thực phẩm bền vững và đề xuất về khung ghi nhãn thực phẩm bền vững.

Thị trường ngách bán lẻ cao cấp yêu cầu sử dụng công nghệ mới như truy xuất nguồn gốc hoặc blockchain và mức độ kiểm soát cao hơn nhiều đối với chuỗi cung ứng của bạn. Người tiêu dùng quan tâm hơn đến nguồn gốc thủy sản của họ, điều này khuyến khích việc truy xuất nguồn gốc trong bán lẻ và cũng kích thích sự gia tăng của thủy sản được chứng nhận hữu cơ. Mức độ truy xuất nguồn gốc có thể bao gồm việc biết tôm đến từ ao nào hoặc tên của ngư dân đã đánh bắt cá. Là một nhà xuất khẩu, không dễ để đáp ứng những yêu cầu này; tuy nhiên, nó có thể cung cấp cho bạn khả năng tiếp cận thị trường rộng hơn và giá cao hơn.

Tăng nhu cầu truy xuất nguồn gốc trong chuỗi cung ứng thủy sản và cá tự nhiên và nuôi trồng

Các nhà đổi mới khả năng xác định nguồn gốc đang cung cấp ngày càng nhiều dịch vụ truy xuất nguồn gốc và thị trường đang thể hiện sự quan tâm, ngay cả khi nó hầu hết chỉ là một thị trường ngách. Nếu bạn cung cấp thuỷ hải sản cho các nhà bán lẻ châu Âu, sớm muộn gì bạn cũng phải đối mặt với các yêu cầu để tránh gian lận, ghi nhãn sai và rủi ro do các sản phẩm IUU xâm nhập vào chuỗi cung ứng. Nếu bạn muốn trở thành người đi đầu, hãy liên kết với các nhà đổi mới khả năng truy xuất nguồn gốc và các nhà sản xuất protein thức ăn chăn nuôi thay thế để giải quyết những vấn đề này.

Khả năng truy xuất nguồn gốc, liên quan đến việc loại trừ các rủi ro do thực hành IUU và gian lận, đang trở nên quan trọng hơn trong thị trường bán lẻ châu Âu. Một mặt được thúc đẩy bởi những cơ hội mới được tạo ra bởi công nghệ mới và mặt khác bị thúc đẩy bởi những rủi ro về danh tiếng, các siêu thị coi trọng các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc của họ hơn các thị trường khác.

Nhiều nhà bán lẻ châu Âu đang bắt đầu nhìn xa hơn khả năng truy xuất nguồn gốc của chính các sản phẩm tiêu dùng và cũng xem xét các thành phần cần thiết để sản xuất các sản phẩm tiêu dùng đó.

Đối với cá nuôi, các rủi ro về uy tín mà các chuỗi bán lẻ nhận thấy thường liên quan đến việc sử dụng bột cá và dầu từ các nguồn không bền vững hoặc thiếu trách nhiệm nhằm vào nguồn cung được đánh bắt quá mức hoặc sử dụng các phương pháp gây tổn hại đến hệ sinh thái. Bản thân các nhà bán lẻ, cũng như các nhà cung cấp, đang nỗ lực để đưa khả năng truy xuất nguồn gốc lên cấp độ tiếp theo.

Một số nhà bán lẻ ở Châu Âu tham gia vào Lực lượng Đặc nhiệm Thủy sản. Lực lượng Đặc nhiệm Thủy sản là một tổ chức phi lợi nhuận. Các thành viên của nó bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức chính phủ và tổ chức phi chính phủ. Lực lượng đặc nhiệm nhằm giải quyết vấn đề khai thác IUU và những thiệt hại về môi trường và xã hội mà lực lượng này gây ra.

Lực lượng Đặc nhiệm Thủy sản đang thử nghiệm một công cụ mới, cho phép họ theo dõi nguồn gốc của các nguyên liệu đầu vào khác nhau cho trang trại; ví dụ, truy tìm bột cá và dầu được sử dụng trong trang trại trở lại tàu thuyền và ngư nghiệp cung cấp chúng. Các nhà bán lẻ này sẽ yêu cầu các nhà cung cấp của họ cố gắng lập bản đồ toàn bộ chuỗi cung ứng và tất cả các yếu tố đầu vào của nó, bao gồm cả những thứ gián tiếp. Bạn có thể tưởng tượng thách thức liên quan.

Một công ty thủy sản đang nỗ lực để giảm thiểu rủi ro trong chuỗi cung ứng là Thai Union. Với các đối tác như Calysta và Corbion, cung cấp các protein thay thế có thể thay thế bột cá và dầu, Thai Union đặt mục tiêu sản xuất dòng sản phẩm không chứa bột cá. Protein đơn bào Calysta’s Feedkind và protein dựa trên tảo Corbion có thể giảm việc sử dụng bột cá và dầu gần như hoàn toàn. Calysta và Corbion chỉ là 2 trong số nhiều nhà đổi mới đang nghiên cứu các thành phần thay thế.

Sản phẩm Calysta’s Feedkind là một ví dụ tuyệt vời về cách các thành phần thay thế cũng có thể giúp các đối tác trong chuỗi cung ứng tăng khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm của họ. Với một bài kiểm tra đơn giản, có thể xác nhận sản phẩm đóng gói dành cho người tiêu dùng có chứa thành phần Feedkind của họ hay không. Nếu không, nó xác định lỗ hổng trong chuỗi hành trình của chuỗi cung ứng và vấn đề cần được giải quyết.

Truy xuất nguồn gốc DNA là một cách khác để tăng khả năng truy xuất nguồn gốc của sản phẩm. Nó đã được sử dụng trong các lĩnh vực protein động vật khác từ lâu, nhưng hiện nay nó cũng đang được phát triển cho thuỷ hải sản nuôi. Chuỗi siêu thị Marks & Spencer của Vương quốc Anh và nhà nhập khẩu Seafresh của Vương quốc Anh đã thông báo vào năm 2017 rằng họ sẽ hợp tác với Identigen, một công ty công nghệ truy nguyên DNA. 3 công ty tuyên bố rằng “quan hệ đối tác này sẽ đảm bảo tính minh bạch… [và] rằng những gì họ đang mua có nguồn gốc từ các nguồn đã được phê duyệt.”

Thị trường thủy sản hữu cơ yêu cầu chứng nhận để chứng minh

Mặc dù nhu cầu về thủy sản hữu cơ đang tăng lên ở châu Âu do người tiêu dùng ngày càng lo lắng về sức khỏe và nguồn thực phẩm của họ, nhưng đại dịch đã đẩy nhanh xu hướng này. Song song đó, các quy định quản lý nông nghiệp hữu cơ đang thay đổi. EU đang tạo ra luật mới cho nông nghiệp hữu cơ khi ngành công nghiệp này mở rộng, có nghĩa là thủy sản hữu cơ nhập khẩu cũng sẽ phải tuân theo các quy định khác nhau. Với tư cách là nhà xuất khẩu, điều quan trọng đối với bạn là phải biết rằng tất cả hàng hóa phải tuân thủ Quy định hữu cơ của EU nếu bạn muốn xuất khẩu thủy sản được chứng nhận hữu cơ.

Quy định hữu cơ của EU phải được tuân thủ đối với tất cả thủy sản hữu cơ vào EU. Các quy định này cấm sử dụng phân bón tổng hợp, thuốc trừ sâu, bức xạ, bùn thải và các vật phẩm được tạo ra thông qua kỹ thuật di truyền. Chúng cung cấp nền tảng pháp lý để điều chỉnh các hoạt động sản xuất nông nghiệp hữu cơ, chế biến thực phẩm và dán nhãn trong EU. Các quy định này của EU đã được duy trì ở Anh sau Brexit.

Thủy sản hữu cơ chỉ có thể có nguồn gốc từ nuôi trồng thủy sản vì các quy định hữu cơ của Liên minh Châu Âu, trong đó tất cả thủy sản hữu cơ nhập khẩu phải tuân thủ, không cho phép hải sản đánh bắt tự nhiên được chứng nhận là thủy sản hữu cơ. Các mặt hàng phổ biến nhất được tìm thấy trong phân khúc hữu cơ là các loài như tôm (tôm sú và tôm thẻ chân trắng Thái Bình Dương), cá hồi salmon và cá hồi trout. Thủy sản hữu cơ luôn cần phải là loài bản địa của nơi sản xuất ra nó. Điều này có nghĩa là, ví dụ, tôm thẻ chân trắng Thái Bình Dương sinh thái chỉ có thể có nguồn gốc từ châu Mỹ, trong khi tôm sú sinh thái chỉ có thể có nguồn gốc từ châu Phi hoặc châu Á.

Sự tuân thủ này sẽ cho phép bạn đặt lá xanh của Liên minh Châu Âu trên bao bì .

Sự phát triển của nông nghiệp hữu cơ đã dẫn đến sự phát triển của luật mới về nông nghiệp hữu cơ, có hiệu lực vào tháng 1/2022. Phần quan trọng nhất của luật này đối với các nhà sản xuất từ ​​các nước đang phát triển là bạn phải tuân thủ cùng một bộ quy tắc như những các nhà sản xuất ở EU để đảm bảo rằng tất cả các sản phẩm hữu cơ được bán ở EU đều có cùng tiêu chuẩn.

Ví dụ về những thay đổi khác sẽ được thực hiện theo luật hữu cơ mới bao gồm:

- tăng cường hệ thống kiểm soát để giúp nâng cao niềm tin của người tiêu dùng; - một hệ thống chứng nhận nhóm mới để giúp các nông hộ nhỏ chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ dễ dàng hơn; - một loạt các sản phẩm có thể được tiếp thị dưới dạng hữu cơ; - một cách tiếp cận thống nhất hơn để giảm nguy cơ vô tình ô nhiễm thuốc trừ sâu. - Có các chứng nhận hữu cơ tư nhân ngoài các tiêu chuẩn của EU. Hãy nhớ rằng các chứng nhận hữu cơ tư nhân này đôi khi vượt quá các quy định của EU đối với thủy sản hữu cơ và yêu cầu những hạn chế hơn nữa. Bởi vì những chứng nhận tư nhân này được ưa chuộng ở các thị trường cụ thể, bạn nên biết các nhãn này. Ví dụ, Naturland phổ biến ở thị trường Đức.

Thực phẩm hữu cơ nhập khẩu cũng phải tuân theo các quy trình kiểm soát để đảm bảo rằng nó được sản xuất và vận chuyển theo các nguyên tắc hữu cơ. Quy định 1235/2008 mô tả các quy tắc liên quan đến việc nhập khẩu các sản phẩm hữu cơ từ các nước thuộc thế giới thứ ba. Đây là những quy tắc mà người mua của bạn phải tuân thủ khi nhập sản phẩm của bạn.