Ngành tôm châu Á đối mặt thách thức: dịch bệnh và chi phí sản xuất leo thang

Thị trường thế giới 09:30 29/07/2025
(vasep.com.vn) Ngành tôm châu Á đang phải đối mặt với những thách thức như chi phí sản xuất tăng cao và dịch bệnh trên tôm. Giải pháp then chốt hiện nay được xác định là kiểm soát dịch bệnh để giảm chi phí và duy trì hiệu quả sản xuất.

Lịch sử thăng trầm – Bài học từ Thái Lan

Năm 2010 được xem là thời kỳ hoàng kim của ngành tôm Thái Lan, với tỷ lệ thất bại trong nuôi trồng dưới 5%, nhờ đó chi phí mất mùa được giữ ở mức tối thiểu. Tuy nhiên, đến năm 2012, ngành này lao dốc do Hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (EMS). Đến giai đoạn 2023–2024, các bệnh cũ như EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) và vibriosis tái xuất, cộng thêm biến động môi trường khiến tình hình càng trở nên nghiêm trọng.

Dịch bệnh ngày càng phức tạp và khó kiểm soát

Không chỉ đối mặt với mầm bệnh, người nuôi tôm hiện đang phải xử lý các tác nhân kết hợp gây nhiễm trùng, đặc biệt là vi khuẩn Vibrio đã bị "vũ khí hóa", nguy hiểm hơn nhiều so với 20 năm trước. EHP gần như không thể loại bỏ hoàn toàn khỏi hệ thống ao nuôi tại Thái Lan. Bệnh phân trắng – một vấn đề nổi cộm – không do một mầm bệnh đơn lẻ mà là kết quả từ sự cộng hưởng của EHP, Vibrio và vi khuẩn kỵ khí.

Sự phối hợp của nhiều mầm bệnh khiến tôm không thể kháng cự, làm tỷ lệ thất bại trong nuôi trồng tăng cao.

Mật độ nuôi quá cao

Một nguyên nhân nữa khiến ngành tôm châu Á đối mặt với khủng hoảng là việc tăng mật độ thả nuôi lên đến 200, 300, thậm chí 400 con/m² – vượt quá sức chịu đựng của hệ thống nuôi, từ đó làm suy yếu khả năng đề kháng của tôm và tăng nguy cơ dịch bệnh bùng phát.

Các trại giống: Mắt xích yếu cần khắc phục

Các trại sản xuất giống (hatcheries) cũng đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt với sự hiện diện dai dẳng của Vibrio. Việc duy trì tôm post-larvae (tôm giống) sạch bệnh là điều kiện tiên quyết để đạt tỷ lệ sống sót cao, nhưng hiện nay rất khó thực hiện. Để đạt lại ngưỡng sống sót 90%, cần cải thiện triệt để khâu giống khỏe mạnh trước khi đưa ra ao nuôi.

Ngành đã có những bước tiến trong mô hình nuôi, như ứng dụng máy khuếch tán khí và hệ thống "nhà vệ sinh ao" để loại bỏ chất thải theo thời gian thực. Tuy nhiên, theo chuyên gia, mấu chốt vẫn là duy trì một hệ thống nuôi đủ khỏe mạnh.

Để khắc phục tình trạng trên, ngành cần chuyển hướng sang cách tiếp cận tổng thể: bắt đầu từ con giống sạch bệnh, xây dựng hệ sinh thái nuôi ổn định, và cải thiện sức đề kháng tự nhiên của tôm. Chỉ khi đó, ngành mới có thể giảm chi phí sản xuất, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả và khôi phục vị thế trên thị trường toàn cầu.

nuoi tom chau a nuoi trong thuy san

TIN MỚI CẬP NHẬT

Thương mại cá thịt trắng toàn cầu đối mặt nhiều biến động

 |  09:01 05/12/2025

(vasep.com.vn) Thị trường cá tuyết và cá haddock đang chịu tác động mạnh từ các yếu tố địa chính trị, gồm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga và sự thay đổi trong chính sách thuế của Trung Quốc. Những diễn biến này khiến nguồn cung cá thịt trắng toàn cầu trở nên bất ổn, gia tăng rủi ro cho các nhà xuất khẩu của Na Uy.

Xuất khẩu tôm Ấn Độ tăng tốc bất chấp chiến tranh thương mại với Mỹ

 |  08:55 05/12/2025

Bất chấp căng thẳng thương mại leo thang với Hoa Kỳ, ngành tôm Ấn Độ vẫn ghi nhận đà tăng trưởng mạnh trong năm tài chính 2026, theo Economic Times. Dữ liệu từ CareEdge Ratings cho thấy trong năm tháng đầu năm tài chính, xuất khẩu tôm của Ấn Độ tăng 18% về giá trị, lên 2,43 tỷ USD, và tăng 11% về khối lượng, đạt 348.000 tấn.

Nga – Na Uy đàm phán ngành khai thác cá tuyết

 |  08:47 05/12/2025

(vasep.com.vn) Từ ngày 8 đến 12/12/2025, Ủy ban Thủy sản Nga – Na Uy sẽ tiến hành vòng đàm phán quan trọng trong bối cảnh hoạt động khai thác cá tuyết tại Biển Barents đang chịu tác động lớn từ các biện pháp trừng phạt và căng thẳng chính trị. EU và Na Uy trước đó đã áp lệnh hạn chế đối với hai doanh nghiệp Nga là Norebo và Murman Seafood, làm gián đoạn truyền thống hợp tác và chia sẻ ngư trường giữa hai nước.

Nga xây dựng nhà máy thức ăn thủy sản vùng Saratov

 |  08:41 05/12/2025

(vasep.com.vn) Dự án xây dựng một nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản đang được triển khai tại vùng Saratov, đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển ngành nuôi trồng thủy sản của khu vực. Công trình đặt tại quận Balashovsky, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ ruble và dự kiến hoàn thành vào năm 2026.

Brazil trước nguy cơ siết quản lý cá rô phi và tác động đến ngành xuất khẩu

 |  09:02 04/12/2025

(vasep.com.vn) Chính phủ Brazil dự kiến sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu cá rô phi có bị xếp vào danh mục loài ngoại lai xâm lấn hay không vào năm 2026. Trước đó, vào tháng 10/2025, Ủy ban Đa dạng Sinh học Quốc gia (Conabio), trực thuộc Bộ Môi trường, đã đưa cá rô phi vào Danh sách chính thức các loài ngoại lai xâm lấn. Việc phân loại này chưa đồng nghĩa với lệnh cấm nuôi, nhưng đã làm dấy lên tranh luận trong ngành, khi cơ quan môi trường cảnh báo rằng cá rô phi đang xuất hiện ở nhiều con sông ngoài vùng nuôi, có nguy cơ gây mất cân bằng sinh thái.

Mỹ: Giá ghẹ xanh và ghẹ đỏ tiếp tục neo cao dù lệnh cấm nhập khẩu được nới lỏng

 |  08:59 04/12/2025

(vasep.com.vn) Giá ghẹ xanh (blue swimming crab – BSC) và ghẹ đỏ (red swimming crab – RSC) trên thị trường Mỹ vẫn duy trì ở mức kỷ lục, dù ngành nhập khẩu vừa nhận được “phao cứu sinh” tạm thời từ Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đối với lệnh cấm nhập khẩu liên quan đến Đạo luật Bảo vệ Động vật Có vú Biển (MMPA).

Xuất khẩu tôm Ấn Độ: Bức tranh biến động và bài học chiến lược cho tôm Việt Nam

 |  08:57 04/12/2025

(vasep.com.vn) Trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành tôm Ấn Độ trải qua một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất của thập kỷ. Sản lượng xuất khẩu tăng nhẹ nhưng phân hóa mạnh theo từng tháng, giá trị xuất khẩu tăng cao hơn sản lượng, trong khi cấu trúc thị trường chuyển dịch nhanh chóng dưới tác động của cú sốc thuế quan tại Mỹ.

Peru: Tổng hạn ngạch cá cơm cho mùa đánh bắt thứ hai đạt 1,63 triệu tấn

 |  08:56 04/12/2025

(vasep.com.vn) Bộ Sản xuất Peru (PRODUCE) đã đặt ra tổng sản lượng đánh bắt được (TAC) đối với cá cơm (Engraulis ringens) và cá cơm trắng (Anchoa nasus) ở vùng biển miền trung bắc Peru là 1,63 triệu tấn cho mùa đánh bắt thứ hai vào năm 2025.

Hàn Quốc: Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh giảm mạnh trong tháng 10

 |  08:48 04/12/2025

(vasep.com.vn) Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh của Hàn Quốc trong tháng 10 đạt 6.391 tấn, giảm 61% so với mức 16.488 tấn của cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 10 tháng đầu năm, Hàn Quốc nhập khẩu 101.521 tấn, thấp hơn 17% so với 121.625 tấn của cùng kỳ năm trước.

Kiểm tra, xử lý vi phạm khai thác IUU phải thực chất, minh bạch, có bằng chứng rõ ràng

 |  09:40 03/12/2025

Sáng 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) chủ trì phiên họp lần thứ 24 của Ban Chỉ đạo, kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.

VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM

Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội

Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO

Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu

Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông

Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn

Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh

Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn

VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội

Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn

© Copyright 2020 - Mọi hình thức sao chép phải được sự chấp thuận bằng văn bản của VASEP

DANH MỤC