Xu hướng đáng báo động này được thúc đẩy bởi những thay đổi về môi trường, đánh bắt quá mức và thiếu những nỗ lực phục hồi mạnh mẽ. Nhiệt độ nước biển ấm lên, hậu quả của biến đổi khí hậu toàn cầu, đang làm thay đổi hệ sinh thái biển, đẩy các loài chính như mực và cá thu đến bờ vực tuyệt chủng. Để đảm bảo tương lai cho ngành thủy sản của mình, Nhật Bản phải áp dụng các chiến lược sáng tạo như nuôi trồng thủy sản và nuôi cá trên cạn.
Sự suy giảm trữ lượng cá và những thách thức của ngành
Mực ống, từng là loại đánh bắt chính của ngành thủy sản Nhật Bản, đã chứng kiến sự sụt giảm đáng kể. Lượng mực ống đánh bắt hàng năm ở vùng biển Nhật Bản đã giảm mạnh xuống chỉ còn 5% so với mức đỉnh điểm trong lịch sử. Tương tự, sản lượng đánh bắt cá thu hiện chỉ chiếm 3% so với mức trước đây.
Nguyên nhân của sự suy giảm này có nhiều mặt. Sự nóng lên toàn cầu đã làm tăng nhiệt độ nước ở các bãi đẻ quan trọng như Biển Hoa Đông, khiến chúng trở nên không thích hợp cho việc sinh sản và phát triển. Đánh bắt quá mức đã làm trầm trọng thêm vấn đề, với một số loài không có dấu hiệu phục hồi mặc dù áp lực đánh bắt đã giảm.
Theo Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản, tổng sản lượng đánh bắt hải sản năm 1984 là khoảng 11,5 triệu tấn. Đến năm 2021, con số này đã giảm mạnh xuống chỉ còn 3,19 triệu tấn—giảm gần 3/4 trong vòng chưa đầy 4 thập kỷ.
Hệ sinh thái thay đổi và cơ hội mới
Trong khi nhiều loài đang suy giảm, những loài khác đang trở nên phong phú hơn. Ví dụ, cá cam đã cho thấy sự gia tăng chậm nhưng ổn định, với sản lượng đánh bắt hàng năm khoảng 120.000 tấn. Hiện tượng này làm nổi bật cách hệ sinh thái biển đang thay đổi, tạo ra cả thách thức và cơ hội cho nghề cá.
Để thích nghi, một số nghề cá đang áp dụng một chiến lược được gọi là "chuyển đổi loài cá", trong đó họ chuyển trọng tâm sang các loài phong phú hơn. Mặc dù hợp lý, nhưng cách tiếp cận này khó khăn. Việc chuyển đổi đòi hỏi phải đầu tư mới vào các thiết bị chuyên dụng, chẳng hạn như thuyền đánh cá và lưới.
Nuôi trồng thủy sản và nuôi cá trên đất liền có thể cung cấp một giải pháp thay thế ổn định và bền vững cho nghề đánh bắt cá truyền thống. Bằng cách công nghiệp hóa ngành thủy sản, Nhật Bản có thể giảm thiểu tác động của việc suy giảm trữ lượng tự nhiên và đảm bảo nguồn cung cấp hải sản đáng tin cậy cho các thế hệ tương lai.
Sự suy giảm đột ngột trong sản lượng đánh bắt cá ngoài khơi của Nhật Bản nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về sự thay đổi mang tính hệ thống trong ngành đánh bắt cá. Với nhiệt độ nước biển tăng cao và tình trạng đánh bắt quá mức đe dọa đến đa dạng sinh học biển, các hoạt động đánh bắt cá truyền thống không còn đủ để đáp ứng nhu cầu. Việc thích ứng với những thay đổi này thông qua các giải pháp sáng tạo như nuôi trồng thủy sản, cùng với sự hỗ trợ mạnh mẽ của chính phủ, sẽ rất quan trọng trong việc ngăn chặn khủng hoảng.
(vasep.com.vn) Thị trường cá tuyết và cá haddock đang chịu tác động mạnh từ các yếu tố địa chính trị, gồm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga và sự thay đổi trong chính sách thuế của Trung Quốc. Những diễn biến này khiến nguồn cung cá thịt trắng toàn cầu trở nên bất ổn, gia tăng rủi ro cho các nhà xuất khẩu của Na Uy.
Bất chấp căng thẳng thương mại leo thang với Hoa Kỳ, ngành tôm Ấn Độ vẫn ghi nhận đà tăng trưởng mạnh trong năm tài chính 2026, theo Economic Times. Dữ liệu từ CareEdge Ratings cho thấy trong năm tháng đầu năm tài chính, xuất khẩu tôm của Ấn Độ tăng 18% về giá trị, lên 2,43 tỷ USD, và tăng 11% về khối lượng, đạt 348.000 tấn.
(vasep.com.vn) Từ ngày 8 đến 12/12/2025, Ủy ban Thủy sản Nga – Na Uy sẽ tiến hành vòng đàm phán quan trọng trong bối cảnh hoạt động khai thác cá tuyết tại Biển Barents đang chịu tác động lớn từ các biện pháp trừng phạt và căng thẳng chính trị. EU và Na Uy trước đó đã áp lệnh hạn chế đối với hai doanh nghiệp Nga là Norebo và Murman Seafood, làm gián đoạn truyền thống hợp tác và chia sẻ ngư trường giữa hai nước.
(vasep.com.vn) Dự án xây dựng một nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản đang được triển khai tại vùng Saratov, đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển ngành nuôi trồng thủy sản của khu vực. Công trình đặt tại quận Balashovsky, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ ruble và dự kiến hoàn thành vào năm 2026.
(vasep.com.vn) Chính phủ Brazil dự kiến sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu cá rô phi có bị xếp vào danh mục loài ngoại lai xâm lấn hay không vào năm 2026. Trước đó, vào tháng 10/2025, Ủy ban Đa dạng Sinh học Quốc gia (Conabio), trực thuộc Bộ Môi trường, đã đưa cá rô phi vào Danh sách chính thức các loài ngoại lai xâm lấn. Việc phân loại này chưa đồng nghĩa với lệnh cấm nuôi, nhưng đã làm dấy lên tranh luận trong ngành, khi cơ quan môi trường cảnh báo rằng cá rô phi đang xuất hiện ở nhiều con sông ngoài vùng nuôi, có nguy cơ gây mất cân bằng sinh thái.
(vasep.com.vn) Giá ghẹ xanh (blue swimming crab – BSC) và ghẹ đỏ (red swimming crab – RSC) trên thị trường Mỹ vẫn duy trì ở mức kỷ lục, dù ngành nhập khẩu vừa nhận được “phao cứu sinh” tạm thời từ Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đối với lệnh cấm nhập khẩu liên quan đến Đạo luật Bảo vệ Động vật Có vú Biển (MMPA).
(vasep.com.vn) Trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành tôm Ấn Độ trải qua một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất của thập kỷ. Sản lượng xuất khẩu tăng nhẹ nhưng phân hóa mạnh theo từng tháng, giá trị xuất khẩu tăng cao hơn sản lượng, trong khi cấu trúc thị trường chuyển dịch nhanh chóng dưới tác động của cú sốc thuế quan tại Mỹ.
(vasep.com.vn) Bộ Sản xuất Peru (PRODUCE) đã đặt ra tổng sản lượng đánh bắt được (TAC) đối với cá cơm (Engraulis ringens) và cá cơm trắng (Anchoa nasus) ở vùng biển miền trung bắc Peru là 1,63 triệu tấn cho mùa đánh bắt thứ hai vào năm 2025.
(vasep.com.vn) Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh của Hàn Quốc trong tháng 10 đạt 6.391 tấn, giảm 61% so với mức 16.488 tấn của cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 10 tháng đầu năm, Hàn Quốc nhập khẩu 101.521 tấn, thấp hơn 17% so với 121.625 tấn của cùng kỳ năm trước.
Sáng 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) chủ trì phiên họp lần thứ 24 của Ban Chỉ đạo, kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn
