EVFTA – cá ngừ Việt Nam: cơ hội lớn, thách thức không nhỏ

Xuất nhập khẩu 14:45 09/07/2019 711
(vasep.com.vn) Ngày 30/6/2019, Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam – EU (EVFTA) đã được ký kết. EVFTA có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với ngành Thủy sản Việt Nam nói chung, và ngành cá ngừ nói riêng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng tăng như hiện nay.

Cá ngừ hiện đang là mặt hàng XK lớn thứ 3 của Việt Nam sang EU. Trong 10 năm qua, EU luôn là thị trường XK cá ngừ lớn thứ 2 của Việt Nam. Mỗi năm XK cá ngừ của Việt Nam sang EU trung bình đạt khoảng 110 triệu USD. Sau khi Việt Nam chính thức kết thúc đàm phán với EU vào năm 2015, XK cá ngừ của Việt Nam sang khối thị trường này đã tăng trưởng liên tục, giá trị XK tăng từ 97 triệu USD (năm 2015) lên hơn 158 triệu USD (năm 2018).

Riêng 3 tháng đầu năm 2019 do vướng mắc trong các thủ tục NK nguyên liệu, XK cá ngừ của Việt Nam sang EU có sụt giảm. Nhưng sau đó đã tăng trưởng trở lại trong tháng 4 và tháng 5. Tính riêng trong tháng 5, XK cá ngừ của Việt Nam sang EU đạt gần 12 triệu USD, tăng 6% so với tháng 5/2018. Trong số các nước EU, XK sang Hà Lan tiếp tục tăng trưởng ấn tượng, tăng 107% trong tháng này.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), Việt Nam đang là nguồn cung cá ngừ chế biến đóng hộp lớn thứ 14 và là nguồn cung thăn/philê cá ngừ đông lạnh lớn thứ 2 cho EU. Các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam XK sang các nước EU đang khó cạnh tranh được với các nước như Philippines, Ecuador vì phải chịu mức thuế cao từ 18 – 24%. Ngay sau khi EVFTA được ký kết, mức thuế này sẽ được gỡ bỏ ngay lập tức, hoặc cắt giảm dần dần về 0% sau từ 3-7 năm, hoặc miễn thuế theo hạn ngạch, đây sẽ là cơ hội để giúp nâng cao tính cạnh tranh cho các mặt hàng cá ngừ của Việt Nam tại khối thị trường này.

Tuy nhiên, EVFTA không chỉ mang lại cho ngành cá ngừ Việt Nam cơ hội mà còn cả những thách thức. Ngành cá ngừ Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập như: hoạt động khai thác vẫn ở quy mô nhỏ lẻ, manh mún dẫn đến hiệu quả khai thác thấp, thiếu tính bền vững, cạnh tranh sản phẩm thấp cả về giá bán và chất lượng. Thêm nữa, thẻ vàng của Ủy ban Liên minh châu Âu (EC) đối với lĩnh vực khai thác hải sản Việt Nam ngày 23/10/2017 cũng là một bất lợi.

Bên cạnh đó, theo EVFTA, các sản phẩm cá ngừ XK của Việt Nam sang EU muốn được hưởng thuế suất ưu đãi của Hiệp định cần phải có xuất xứ thuần túy tức là cá ngừ phải được đánh bắt bởi các tàu mang cờ của Việt Nam tại vùng biển của Việt Nam. Trong khi đó nguồn cá ngừ nguyên liệu trong nước đang không đủ để đáp ứng nhu cầu sản xuất, XK, hầu hết phải NK từ các nước khác, mạng lưới cung cấp nguyên liệu cũng đang được cải thiện. Do đó, việc đáp ứng yêu cầu về quy tắc xuất xứ sẽ là một thử thách đối với ngành cá ngừ Việt Nam trong thời gian tới.

Ngoài ra, EVFTA còn tạo ra một số thách thức khác như: hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT), để có thể xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU, nước xuất khẩu phải tuân thủ các nguyên tắc TBT trong quy trình chế biến, đóng gói sản phẩm và bảo vệ môi trường; Quy tắc xuất xứ của sản phẩm (ROO): các doanh nghiệp thủy sản cần lưu ý đến một số quy định về xuất xứ (hàng hóa xuất khẩu sang EU được quá cảnh tại nước thứ ba không bị thay đổi và phải được bảo quản trong điều kiện tốt hoặc được dán nhãn, niêm phong để đảm bảo sự tuân thủ theo yêu cầu của nước nhập khẩu; giấy tờ chứng minh sự tuân thủ theo quy tắc không chuyển đổi có thể được yêu cầu trong trường hợp phát sinh nghi vấn; thủ tục cấp chứng nhận xuất xứ); Dán nhãn đối với các sản phẩm thực phẩm, doanh nghiệp phải cung cấp cho người mua thông tin chính xác về nguồn gốc của sản phẩm…

TIN MỚI CẬP NHẬT

Thương mại cá thịt trắng toàn cầu đối mặt nhiều biến động

 |  09:01 05/12/2025

(vasep.com.vn) Thị trường cá tuyết và cá haddock đang chịu tác động mạnh từ các yếu tố địa chính trị, gồm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga và sự thay đổi trong chính sách thuế của Trung Quốc. Những diễn biến này khiến nguồn cung cá thịt trắng toàn cầu trở nên bất ổn, gia tăng rủi ro cho các nhà xuất khẩu của Na Uy.

Xuất khẩu tôm Ấn Độ tăng tốc bất chấp chiến tranh thương mại với Mỹ

 |  08:55 05/12/2025

Bất chấp căng thẳng thương mại leo thang với Hoa Kỳ, ngành tôm Ấn Độ vẫn ghi nhận đà tăng trưởng mạnh trong năm tài chính 2026, theo Economic Times. Dữ liệu từ CareEdge Ratings cho thấy trong năm tháng đầu năm tài chính, xuất khẩu tôm của Ấn Độ tăng 18% về giá trị, lên 2,43 tỷ USD, và tăng 11% về khối lượng, đạt 348.000 tấn.

Nga – Na Uy đàm phán ngành khai thác cá tuyết

 |  08:47 05/12/2025

(vasep.com.vn) Từ ngày 8 đến 12/12/2025, Ủy ban Thủy sản Nga – Na Uy sẽ tiến hành vòng đàm phán quan trọng trong bối cảnh hoạt động khai thác cá tuyết tại Biển Barents đang chịu tác động lớn từ các biện pháp trừng phạt và căng thẳng chính trị. EU và Na Uy trước đó đã áp lệnh hạn chế đối với hai doanh nghiệp Nga là Norebo và Murman Seafood, làm gián đoạn truyền thống hợp tác và chia sẻ ngư trường giữa hai nước.

Nga xây dựng nhà máy thức ăn thủy sản vùng Saratov

 |  08:41 05/12/2025

(vasep.com.vn) Dự án xây dựng một nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản đang được triển khai tại vùng Saratov, đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển ngành nuôi trồng thủy sản của khu vực. Công trình đặt tại quận Balashovsky, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ ruble và dự kiến hoàn thành vào năm 2026.

Brazil trước nguy cơ siết quản lý cá rô phi và tác động đến ngành xuất khẩu

 |  09:02 04/12/2025

(vasep.com.vn) Chính phủ Brazil dự kiến sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu cá rô phi có bị xếp vào danh mục loài ngoại lai xâm lấn hay không vào năm 2026. Trước đó, vào tháng 10/2025, Ủy ban Đa dạng Sinh học Quốc gia (Conabio), trực thuộc Bộ Môi trường, đã đưa cá rô phi vào Danh sách chính thức các loài ngoại lai xâm lấn. Việc phân loại này chưa đồng nghĩa với lệnh cấm nuôi, nhưng đã làm dấy lên tranh luận trong ngành, khi cơ quan môi trường cảnh báo rằng cá rô phi đang xuất hiện ở nhiều con sông ngoài vùng nuôi, có nguy cơ gây mất cân bằng sinh thái.

Mỹ: Giá ghẹ xanh và ghẹ đỏ tiếp tục neo cao dù lệnh cấm nhập khẩu được nới lỏng

 |  08:59 04/12/2025

(vasep.com.vn) Giá ghẹ xanh (blue swimming crab – BSC) và ghẹ đỏ (red swimming crab – RSC) trên thị trường Mỹ vẫn duy trì ở mức kỷ lục, dù ngành nhập khẩu vừa nhận được “phao cứu sinh” tạm thời từ Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đối với lệnh cấm nhập khẩu liên quan đến Đạo luật Bảo vệ Động vật Có vú Biển (MMPA).

Xuất khẩu tôm Ấn Độ: Bức tranh biến động và bài học chiến lược cho tôm Việt Nam

 |  08:57 04/12/2025

(vasep.com.vn) Trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành tôm Ấn Độ trải qua một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất của thập kỷ. Sản lượng xuất khẩu tăng nhẹ nhưng phân hóa mạnh theo từng tháng, giá trị xuất khẩu tăng cao hơn sản lượng, trong khi cấu trúc thị trường chuyển dịch nhanh chóng dưới tác động của cú sốc thuế quan tại Mỹ.

Peru: Tổng hạn ngạch cá cơm cho mùa đánh bắt thứ hai đạt 1,63 triệu tấn

 |  08:56 04/12/2025

(vasep.com.vn) Bộ Sản xuất Peru (PRODUCE) đã đặt ra tổng sản lượng đánh bắt được (TAC) đối với cá cơm (Engraulis ringens) và cá cơm trắng (Anchoa nasus) ở vùng biển miền trung bắc Peru là 1,63 triệu tấn cho mùa đánh bắt thứ hai vào năm 2025.

Hàn Quốc: Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh giảm mạnh trong tháng 10

 |  08:48 04/12/2025

(vasep.com.vn) Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh của Hàn Quốc trong tháng 10 đạt 6.391 tấn, giảm 61% so với mức 16.488 tấn của cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 10 tháng đầu năm, Hàn Quốc nhập khẩu 101.521 tấn, thấp hơn 17% so với 121.625 tấn của cùng kỳ năm trước.

Kiểm tra, xử lý vi phạm khai thác IUU phải thực chất, minh bạch, có bằng chứng rõ ràng

 |  09:40 03/12/2025

Sáng 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) chủ trì phiên họp lần thứ 24 của Ban Chỉ đạo, kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.

VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM

Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội

Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO

Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu

Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông

Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn

Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh

Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn

VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội

Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn

© Copyright 2020 - Mọi hình thức sao chép phải được sự chấp thuận bằng văn bản của VASEP

DANH MỤC