Hãy nhìn lại chặng đường 10 năm cá tra Việt Nam tại thị trường EU. XK cá tra sang thị trường này chia làm 2 giai đoạn: một là giai đoạn phát triển tăng trưởng và hai là giai đoạn giảm dần đều. Từ giá trị XK 139,3 triệu USD (năm 2005), tăng lên 579,8 triệu USD (năm 2008), trong vòng 4 năm, giá trị XK cá tra sang EU tăng 4 lần. Số lượng DN tham gia cũng tăng gấp 2 trong vòng 4 năm này: từ 67 doanh nghiệp lên 128 doanh nghiệp đến 148 DN XK cá tra sang thị trường EU vào năm 2009. Và cũng kể từ năm 2009, giá trị XK cá tra sang thị trường này cũng bắt đầu giảm dần và đạt 285,1 triệu USD vào năm 2015 (tức giảm 1,8 lần so với năm 7 năm trước đó).
Theo ông Jean Charles Diener, Giám đốc - Người sáng lập OFCO Sourcing Việt Nam, sự tăng trưởng quá vội của cá tra Việt Nam tại EU cũng chính là mối rủi ro và hệ quả. Đến năm 2009, 98% sản phẩm cá tra Việt Nam XK sang thị trường EU vẫn ở dạng cá tra phile đông lạnh, năm 2015, tỷ trọng này có thay đổi chút ít nhưng cá tra phile đông lạnh vẫn chiếm 95% tổng XK. Sự gia tăng XK tại thị trường này khiến cho DN Việt Nam chọn cách tiếp cận và thị trường bằng sản phẩm giá rẻ. Tuy nhiên, chính việc này đã làm “gậy ông đập lưng ông”.
Cá tra Việt Nam được công nhận có những thế mạnh về giá cả phải chăng, hương vị thơm, đã được rút xương và dễ chế biến, cạnh tranh mạnh mẽ với các sản phẩm cá thịt trắng bản địa. Nhưng chính vì tiêu chí giá rẻ đã khiến cá tra Việt Nam bị một số nhóm cạnh tranh lợi ích với cá tra tại Đức, Pháp, Tây Ban Nha truyền thông tiêu cực. Họ đánh vào tâm lý coi ngành cá tra Việt Nam là ngành sản xuất thiếu kiểm soát và có vấn đề về chất lượng, an toàn thực phẩm và những lo ngại về môi trường, sức khỏe và an sinh xã hội.
Chiến dịch bôi xấu này tập trung tại một số quốc gia từ năm 2008 - 2011 đã khiến chỉ trong vài tuần, nhu cầu tiêu thụ cá tra tại Bắc Âu giảm sút nghiêm trọng, lượng tiêu thụ giảm từ 3-4 lần.
Tại “Diễn đàn chính sách thương mại - An toàn vệ sinh thực phẩm: Cơ hội và thách thức đối với DN XK Việt Nam” do Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức cuối tháng 11/2016 ở Hà Nội, ông Jean Charles Diener cũng cho rằng, DN XK cá tra Việt Nam đã từng tiếp cận EU một cách “sai hướng”. Ông dẫn chứng tại Tây Ban Nha – một trong 5 thị trường NK cá tra lớn nhất tại khu vực này. Từ mức giá NK trung bình 3,4 USD/kg vào những năm 2003 - 2005, giá cá tra chỉ còn 2 - 2,2 USD vào năm 2013. Giá quá thấp khiến cho các nhà XK và bán lẻ EU không có lợi nhuận, đi đôi với việc chất lượng không được cải thiện khiến cá tra mất dần dần thị phần. Cá tra Việt Nam phát triển quá vội vã nhưng theo Hệ thống cảnh báo nhanh của EU thì không có vấn đề gì về vấn đề an toàn thực phẩm. Vậy thì, cạnh tranh bằng giá giảm và chưa chú trọng vào việc tăng sản phẩm chất lượng cao chính là vấn đề.
Cho đến tận hôm nay, sự tăng trưởng của cá tra Việt Nam chính là bởi việc mở cửa của các thị trường mới chứ không phải là việc đấy mạnh bán hàng. Phát triển “nóng” nhưng cá tra không thoát khỏi “chu kỳ xấu” về sự sụt giảm XK. Để chu kỳ này chấm dứt, các nhà XK Việt Nam cần thay đổi tư tưởng về việc giảm hay giữ giá để giữ thị trường, đồng thời phải cùng nhau xây dựng chiến lược để cải thiện hình ảnh cá tra tại Châu Âu – Jean Charles Diener, Giám đốc - Người sáng lập OFCO Sourcing Việt Nam nhấn mạnh.
Nhập khẩu cá thịt trắng của EU, T1-8/2016 (Nghìn USD) |
|||||||||
Sản phẩm |
T1 |
T2 |
T3 |
T4 |
T5 |
T6 |
T7 |
T8 |
T1-8/2016 |
Cá Cod phile đông lạnh (HS 030471) |
115.676 |
122.557 |
148.951 |
107.291 |
125.996 |
128.491 |
112.669 |
124.181 |
985.812 |
Alaska pollock (HS 030475) |
77.416 |
75.936 |
72.127 |
67.559 |
70.732 |
69.076 |
58.255 |
64.545 |
555.646 |
Cá Cod đông lạnh (HS 030363) |
44.644 |
56.770 |
55.022 |
69.758 |
67.053 |
64.540 |
50.438 |
59.029 |
467.254 |
Cá Hake phile đông lạnh (HS 030474) |
34.957 |
31.001 |
40.048 |
38.574 |
42.884 |
52.047 |
46.063 |
53.093 |
338.667 |
Cá Cod tươi, ướp lạnh (HS 030251) |
42.068 |
78.249 |
74.286 |
60.076 |
35.735 |
32.534 |
28.087 |
26.283 |
377.318 |
Cá tra và cá da trơn phile, đông lạnh (HS 030462) |
23.522 |
23.705 |
23.263 |
26.496 |
24.106 |
24.972 |
23.433 |
26.236 |
195.733 |
Cá Hake tươi, ướp lạnh (HS 030254) |
21.229 |
21.987 |
20.798 |
20.440 |
21.503 |
21.024 |
19.664 |
20.359 |
167.004 |
Cá Hake đông lạnh (HS 030366) |
16.236 |
15.041 |
17.790 |
18.894 |
20.614 |
15.692 |
16.413 |
16.901 |
137.581 |
Cá Haddock phile, đông lạnh (HS 030472) |
11.944 |
17.276 |
20.828 |
15.658 |
15.286 |
12.000 |
12.144 |
12.192 |
117.328 |
Cá Haddock tươi, ướp lạnh (HS 030252) |
7.430 |
7.678 |
9.997 |
7.414 |
9.600 |
7.398 |
9.303 |
8.129 |
66.949 |
Cá rô phi phile đông lạnh (HS 030461) |
5.454 |
6.060 |
4.549 |
3.576 |
4.725 |
4.772 |
5.093 |
5.174 |
39.403 |
Nguồn: ITC |
(vasep.com.vn) Ngày 24/6/2024, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 275/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tại Hội nghị Sơ kết Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
(vasep.com.vn) Những bất ổn về kinh tế và căng thẳng địa chính trị gần đây đã khiến người dân Trung Quốc phải thắt chặt chi tiêu, đặc biệt các mặt hàng xa xỉ, bao gồm hải sản cao cấp.
(vasep.com.vn) Trong 6 tháng đầu năm 2024, diện tích nuôi cá tra công nghiệp của tỉnh Vĩnh Long là 370,8 ha, tăng 0,11% hay tăng 0,4 ha so với cùng kỳ. Tình hình XK cá tra vẫn chưa ổn định, ảnh hưởng tới hoạt động thu mua cá tra nguyên liệu của DN và ảnh hưởng nhất định đến hoạt động nuôi cá tra của tỉnh.
Trong nửa đầu năm 2024, Headway ghi nhận một sự tăng trưởng đáng kinh ngạc trong xuất khẩu mực và bạch tuộc sang Mỹ. Cụ thể, thị trường này tăng 596,42% so với cùng kỳ năm 2023. Trong khi đó, Đài Loan trước đó là thị trường dẫn dầu, giảm 60,11% so với giai đoạn cùng kỳ.
(vasep.com.vn) Theo báo cáo tháng 5 của 210 Analytics, một công ty nghiên cứu thị trường có trụ sở tại Florida, giá bán lẻ trung bình theo pound cho hải sản tại Mỹ giảm là nhờ sự dẫn đầu của cá thịt tươi và động vật có vỏ. So với ngành hàng thực phẩm và đồ uống nói chung, giá hải sản này có mức lạm phát thấp hơn đáng kể.
(vasep.com.vn) Tháng 4/2024, nền kinh tế Peru tăng trưởng 5,28%, chủ yếu nhờ lĩnh vực thủy sản bùng nổ với mức tăng trưởng 158%. Sau 14 tháng kết quả tiêu cực, lĩnh vực sản xuất cũng ghi nhận mức tăng trưởng.
(vasep.com.vn) Yếu tố thị trường đang chi phối giá XK và giá nguyên liệu thủy sản của Việt Nam. Nhu cầu của các thị trường hồi phục chậm, trong khi cạnh tranh các nguồn cung lại tăng, nên giá XK đi hầu hết các thị trường đều giảm. Trong tháng gần đây nhất là tháng 5, tôm là mặt hàng bị tác động giảm giá rõ rệt nhất, nên XK đã giảm 2,3%, trong đó riêng tôm chân trắng giảm 7%, tôm sú giảm 6%. Các sản phẩm khác như chả cá, surimi cũng bị áp lực cạnh tranh về giá nên giảm sâu 25% trong tháng 5 và lũy kế 5 tháng đầu năm giảm 15%.
Kính gửi: Ban lãnh đạo Quý Doanh nghiệp/Hiệp hội
(vasep.com.vn) Sau khi thu hút được nguồn tài trợ mới đáng kể, Enifer và Kuehnle Biosciences đang hướng tới việc đóng vai trò lớn hơn trong lĩnh vực thay thế thức ăn thủy sản.
(vasep.com.vn) 5 tháng đầu năm 2024, XK mực và bạch tuộc của Việt Nam thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023. Nguyên nhân là do XK mực giảm 5%. XK nhóm sản phẩm này sang các thị trường chính phần lớn đều giảm.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn