Kenya là nơi có các vùng nước ngọt nội địa rộng lớn và đường bờ biển giàu có dọc theo Ấn Độ Dương. Những vùng biển này cung cấp các loại cá được ưa chuộng cả trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, tình trạng đánh bắt bất hợp pháp gia tăng hiện đang gây nguy hiểm cho tính bền vững của ngành đánh bắt của quốc gia này.
Đánh bắt bất hợp pháp là các hoạt động do tàu thuyền trong nước hoặc nước ngoài thực hiện trên vùng biển của một quốc gia mà không có sự cho phép chính thức hoặc vi phạm luật pháp và quy định hiện hành. Theo Văn phòng Liên hợp quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC), tác động của đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) không chỉ giới hạn ở tổn thất tài chính. Hoạt động này còn góp phần gây ra tình trạng lạm thác, phá hủy môi trường sống dưới biển và mất đa dạng sinh học.
Tổn thất kinh tế và rủi ro sức khỏe
Trong nhiều thế hệ, các cộng đồng sống quanh Hồ Victoria và dọc theo bờ biển Kenya đã dựa vào nghề đánh bắt cá như một nguồn thu nhập và thực phẩm chính. Khi các quy định và biện pháp kiểm soát của chính phủ ngày càng tăng, một số ngư dân cảm thấy các hoạt động đánh bắt cá truyền thống của họ đang bị hạn chế. Do đó, cần phải làm nhiều hơn nữa để nâng cao nhận thức của công chúng về mối nguy hiểm của hoạt động đánh bắt IUU - không chỉ đối với môi trường mà còn đối với sinh kế của người dân địa phương.
Các chuyên gia cảnh báo rằng hoạt động đánh bắt IUU gây ra hậu quả kinh tế nghiêm trọng. Theo các chuyên gia hàng hải, Kenya ước tính mất khoảng 45 tỷ Sh (330 triệu euro) mỗi năm do hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp và không được quản lý. Những tổn thất này xuất phát từ việc mất doanh thu vốn có thể thu được thông qua giấy phép và quy định phù hợp.
Đánh bắt cá bất hợp pháp cũng gây ra rủi ro cho sức khỏe, đặc biệt là khi đánh bắt ở vùng nước bị ô nhiễm. Ví dụ, ở Hồ Nakuru, hoạt động đánh bắt cá đã bị cấm sau những phát hiện khoa học cho thấy cá từ hồ chứa hàm lượng kim loại nặng cao nguy hiểm, khiến chúng không an toàn cho con người tiêu thụ. Bất chấp những nỗ lực của chính phủ nhằm chống lại hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp, hoạt động này vẫn tiếp diễn ở nhiều nơi trên cả nước.
Giải quyết các thách thức xã hội để chấm dứt hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp ở Kenya
Các nhà quan sát chỉ ra rằng đói nghèo là động lực chính thúc đẩy hoạt động đánh bắt bất hợp pháp, đặc biệt là ở vùng nước nội địa. Nhiều người chuyển sang đánh bắt cá mà không có giấy phép hợp lệ vì cơ hội việc làm hạn chế và nhu cầu về thực phẩm giá cả phải chăng đang tăng lên. Ông David Kilo, chủ tịch Hiệp hội chủ sở hữu thuyền ở hồ Naivasha, liên hệ sự gia tăng đánh bắt cá bất hợp pháp với tỷ lệ thất nghiệp cao. Ông cho rằng chính quyền quốc gia và chính quyền quận nên tìm cách trao quyền cho những thanh niên thất nghiệp thông qua các cơ hội việc làm thay thế.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu tình trạng đánh bắt cá không có quy định phù hợp vẫn tiếp diễn, trữ lượng cá có thể bị cạn kiệt nghiêm trọng. Trong cuộc đấu tranh để sinh tồn, một số ngư dân thậm chí còn đánh bắt cả cá con, đe dọa đến sự tồn tại lâu dài của toàn bộ loài.
Ông Kilo nhấn mạnh rằng đánh bắt cá bất hợp pháp cũng gây tổn hại đến sinh kế của những ngư dân tuân thủ pháp luật.
Đồng thời, việc thực thi các quy định về đánh bắt cá phải được thực hiện hợp pháp và tôn trọng quyền con người. Các cơ quan thực thi pháp luật của Kenya đã phải đối mặt với sự chỉ trích trong những tháng gần đây vì các cuộc đàn áp mạnh tay đối với những người đánh bắt cá bất hợp pháp. Một số cá nhân được báo cáo là đã bị thương nghiêm trọng trong quá trình bắt giữ, trong khi những người khác đã mất tích sau khi bị bắt.
(vasep.com.vn) Ngành xuất khẩu thủy sản Ấn Độ, vốn chịu tác động nặng nề từ hàng rào thuế quan gay gắt của Mỹ, đang tìm thấy một “lối thoát” quan trọng và đầy tiềm năng nhờ sự hồi sinh của loài tôm sú. Nhiều hộ nuôi trước đây chủ yếu tập trung vào tôm thẻ chân trắng - mặt hàng xuất khẩu chủ lực - hiện đang nhanh chóng chuyển hướng sang nuôi giống tôm sú bản địa. Sự dịch chuyển này đang thổi một luồng sinh khí mới, mang lại kỳ vọng và động lực tăng trưởng cho toàn ngành.
(vasep.com.vn) Philippines đã thể hiện ý định xuất khẩu thêm các sản phẩm nông nghiệp sang Thổ Nhĩ Kỳ nhằm tăng cường thương mại song phương và mở rộng thị trường cho các sản phẩm có giá trị cao của mình.
(vasep.com.vn) Ba tổ chức đại diện ngành nuôi trồng thủy sản châu Âu đã kêu gọi Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra định hướng chính trị mạnh mẽ hơn và thiết lập các mục tiêu sản xuất cụ thể, trong cuộc họp với Ủy viên Thủy sản và Đại dương Costas Kadis tại Brussels. Theo các hiệp hội, sản lượng nuôi trồng thủy sản của châu Âu đã “dậm chân tại chỗ” hoặc giảm suốt hơn 25 năm, trong khi sản xuất toàn cầu liên tục tăng.
(vasep.com.vn) Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ đạo chính phủ soạn thảo một loạt dự luật mới liên quan đến ngành hàng hải, trong đó gồm đề xuất tăng hạn ngạch đánh bắt cá minh thái tại vùng biển Tây Bering năm 2026, nghiên cứu khả năng áp dụng thuế xuất khẩu và thiết lập cơ chế đấu giá hạn ngạch độc lập. Theo Điện Kremlin, các dự luật phải được trình trước ngày 25/12 và nhằm mục tiêu khuyến khích doanh nghiệp mở rộng năng lực chế biến thủy sản trong nước, đồng thời thúc đẩy thay thế đội tàu cũ bằng tàu đóng mới.
(vasep.com.vn) Một sự chuyển dịch lớn đang diễn ra trong ngành thủy sản châu Á khi các quốc gia tăng tốc phát triển nuôi trồng thủy sản nhằm bù đắp sự đình trệ kéo dài của khai thác biển. Đây là nhận định nổi bật trong báo cáo sơ bộ của Tổ chức Liên chính phủ Chương trình Vùng Vịnh Bengal (BOBP-IGO) công bố tại hội thảo khu vực diễn ra ngày thứ Ba ở Chennai.
(vasep.com.vn) Hội đồng Quản lý Ngư nghiệp Bắc Thái Bình Dương (NPFMC) đã hoàn tất kế hoạch hạn ngạch cá minh thái năm 2026 với điểm đáng chú ý là hạn ngạch tại Vịnh Alaska (GOA) giảm 25% xuống còn 134.118 tấn – mức thấp nhất trong gần một thập kỷ – trong khi hạn ngạch tại biển Bering (BSAI) được giữ nguyên ở mức 1,375 triệu tấn. Dù mức giảm ở Vịnh Alaska khá lớn, giới phân tích cho rằng tác động đến thị trường quốc tế sẽ hạn chế vì sản lượng tại khu vực này chỉ chiếm khoảng 10% tổng sản lượng của Mỹ và chủ yếu phục vụ thị trường nội địa.
(vasep.com.vn) Theo số liệu Hải quan Việt Nam, lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 11, xuất khẩu tôm đạt 4,3 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục giữ vai trò động lực tăng trưởng chính của toàn ngành thủy sản. Riêng tháng 11, kim ngạch đạt 393 triệu USD, tăng 14%.
Năm 2025, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc đã thu hút 1.562 đơn vị triển lãm đến từ 47 quốc gia với số lượng khách tham quan đạt kỷ lục 45.279 người đến từ 139 quốc gia. Tiếp nối thành công này, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá Trung Quốc lần thứ 29 sẽ được tổ chức ngày 28 -30/10/2026 tại trung tâm triển lãm và Hội nghị Hongdao - Thành phố Thanh Đảo – Trung Quốc.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật, đảm bảo có công cụ pháp luật để xử lý đủ mạnh, đủ sức răn đe và xử lý dứt điểm tình trạng khai thác IUU...
(vasep.com.vn) Một báo cáo mới của Seafish cho thấy ngành thủy sản Vương quốc Anh đang thể hiện sức bật đáng kể trong năm 2024, bất chấp áp lực chi phí, thiếu lao động và các biến động thương mại. Xuất khẩu, nhập khẩu và tiêu dùng trong nước đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn
