Trong bài trình bày “CPTPP - EVFTA: Cơ hội và thách thức với doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam”, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) nhấn mạnh, những ưu đãi về mặt thuế quan là những cơ hội mở ra trước mắt cho các DN nông nghiệp Việt Nam song bên cạnh đó là các hàng rào phi thuế quan, quy chuẩn, quy tắc khác cũng có thể gia tăng hoặc lạm dụng. Hơn thế nữa, các nước có xu hướng không hạ thấp tiêu chuẩn môi trường vì lý do thúc đẩy thương mại.
|
HÀNG RÀO KỸ THUẬT TRONG THƯƠNG MẠI (TBT) |
||
|
|
CPTPP |
EVFTA |
|
Cam kết chung |
Nhắc lại WTO - Các Bên có quyền ban hành các biện pháp TBT - Điều kiện: Phải đảm bảo các nguyên tắc của WTO như phải dựa trên các căn cứ khoa học xác đáng, không phân biệt đối xử, minh bạch, tham vấn trước khi ban hành…. |
|
|
Cam kết mới |
- Quy trình đánh giá sự phù hợp: Không yêu cầu các tổ chức đánh giá phải đặt trụ sở hoặc có văn phòng tại nước sở tại - Một số ràng buộc cụ thể đối với các biện pháp TBT cho 06 loại sản phẩm (rượu vang và đồ uống chưng cất, mỹ phẩm…) |
- Quy trình đánh giá sự phù hợp: cam kết về việc công nhận và về phí - Về hậu kiểm: Bảo đảm không có xung đột lợi ích giữa đơn vị hậu kiểm và DN - Về đánh dấu, ghi nhãn: Giới hạn các yêu cầu về đánh dấu, ghi nhãn - VN chấp nhận nhãn «Made in EU» |
|
BIỆN PHÁP ATTP, KIỂM DỊCH ĐỘNG THỰC VẬT (SPS) |
||
|
|
CPTPP |
EVFTA |
|
Cam kết chung |
Nhắc lại WTO - Các bên có quyền ban hành các biện pháp TBT - Điều kiện: Phải đảm bảo các nguyên tắc của WTO như phải dựa trên các căn cứ khoa học hoặc theo các tiêu chuẩn, hướng dẫn, khuyến nghị quốc tế, không phân biệt đối xử, minh bạch… |
|
|
Cam kết mới |
- Thanh tra - Kiểm tra nhập khẩu - Chứng thư - Công nhận tương đương - Minh bạch… |
- Thống nhất về cơ quan quản lý SPS mỗi Bên - Áp dụng thống nhất thủ tục kiểm tra và điều kiện SPS cho toàn lãnh thổ - Danh sách cơ sở miễn kiểm tra - Công nhận tương đương - Biện pháp SPS khẩn cấp - Giới hạn phạm vi địa lý của dịch bệnh |
|
VIỆT NAM MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG MUA SẮM CÔNG |
||
|
|
CPTPP |
EVFTA |
|
Đối tượng mua sắm |
- Tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ (trừ một số ngoại lệ) - Mảng xây dựng có cam kết riêng |
- Tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ (trừ một số ngoại lệ như gạo, xăng dầu, sách báo, tiền giấy...) - Mảng xây dựng có cam kết riêng |
|
Ngưỡng giá trị gói thầu |
Quy định riêng theo: - Nhóm chủ thể - Thời gian kể từ khi CPTPP có hiệu lực (năm 1-5, từ 6 trở đi) |
Quy định riêng theo: - Nhóm chủ thể - Thời gian kể từ khi EVFTA có hiệu lực (năm 1-5, 6-10, 11-16, từ 16 trở đi) |
|
Chủ đầu tư |
- 21 Cơ quan TW - Không có cơ quan địa phương - 38 Đơn vị sự nghiệp |
- 20 Cơ quan TW (20) - 02 Địa phương (Một số đơn vị thuộc UBND HN, HCMC) - 42 Đơn vị sự nghiệp |
|
Ngoại lệ |
Nhiều ngoại lệ, trong đó có: - Các hợp đồng BOT, xây dựng cơ sở hạ tầng - Các gói thầu nhằm mục đích phát triển, bảo vệ hoặc bảo tồn các giá trị nghệ thuật, lịch sử, khảo cổ hay di sản văn hóa của quốc gia - Mua sắm có ưu đãi dành cho SMEs - Mua sắm nhằm bảo đảm phúc lợi cho dân tộc thiểu số … |
Nhiều ngoại lệ, trong đó có: - Các hoạt động mua sắm nhằm mục tiêu phát triển, bảo vệ và bảo quản tài nguyên quốc gia; - Ưu đãi dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; - Các biện pháp liên quan đến sức khỏe, đãi ngộ, ưu đãi về kinh tế, xã hội cho dân tộc thiểu số; - Các hoạt động mua sắm liên quan đến các sự kiện quốc gia và mục đích tôn giáo; - Mua sắm thiết bị lưu trữ hoặc máy chủ chứa dữ liệu quốc gia và các dịch vụ liên quan, v.v. |
|
LAO ĐỘNG |
|
|
CPTPP |
EVFTA |
|
Nhóm các nguyên tắc trong Tuyên bố của ILO năm 1998, bao gồm: (i) Quyền tự do liên kết và thương lượng tập thể của người lao động và người sử dụng lao động (ii) Xóa bỏ lao động cưỡng bức và lao động bắt buộc (iii) Cấm sử dụng lao động trẻ em, xóa bỏ các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử về việc làm và nghề nghiệp |
|
|
Nhóm các nguyên tắc về điều kiện lao động “chấp nhận được” Nhóm này bao gồm các quy định về lương tối thiểu, giờ làm việc, các vấn đề về an toàn lao động và sức khỏe của người lao động. |
Việt Nam nỗ lực tham gia một số Công ước về Lao động |
|
MÔI TRƯỜNG |
|
|
CPTPP |
EVFTA |
|
- Không đưa ra các tiêu chuẩn môi trường nào mới - Cam kết tăng cường thực thi hiệu quả các cam kết đã có trong các Công ước đa phương về môi trường (MEAs) mà Việt Nam hiện đang là thành viên. |
|
|
Một số cam kết riêng về: - Đa dạng sinh học; - Tự vệ trước các sinh vật ngoại lai - Giảm phát thải - Trợ cấp đối với việc khai thác/đánh bắt hải sản - Biện pháp bảo tồn - Chính sách với các loại hàng hóa, dịch vụ thân thiện/có lợi cho môi trường. |
Một số cam kết riêng (mang tính khuyến khích, hợp tác là chủ yếu) về: - Biến đổi khí hậu - Đa dạng sinh học - Quản lý rừng bền vững và thương mại lâm sản (gắn với VPA-FLEGT) - Kinh doanh và quản lý bền vững các nguồn hải sản sống và sản phẩm nuôi trồng thủy sản |
|
(Các cam kết về minh bạch và tăng cường vai trò của các bên liên quan trong bảo vệ môi trường |
|
Theo bà Trang, khi Việt Nam tham gia vào các hiệp định thương mại tự do, ngoài việc hàng nông sản Việt được ưu đãi thuế quan (đặc biệt ở 27 thị trường EU, Canada, Mexico và Peru) và tiếp cận được với các gói mua sắm công là khối khách hàng Nhà nước ở các nước EU và CPTPP thì các DN cũng có cơ hội NK máy móc thiết bị phục vụ sản xuất từ các đối tác EU-CPTPP với giá hợp lý hơn, NK chuyển giao công nghệ thuận lợi hơn, giá tốt hơn.
Hiện nay, Việt Nam đang áp dụng với quy trình hải quan và phân luồng theo hải quan, kiểm tra chuyên ngành 100%, nhưng theo cam kết của CPTPP và EVFTA thì Việt Nam sẽ phải thay đổi quy trình, điều này mang lại lợi ích lớn cho các sản phẩm nông sản bởi vì nhóm sản phẩm này đang chịu kiểm tra chuyên ngành rất gắt gao. Thủ tục khiếu nại, xử lý vướng mắc TBT, SPS cũng sẽ nhanh hơn, minh bạch hơn.
Đối với thương mại - dịch vụ và đầu tư, trong CPTPP và EVFTA, Việt Nam cũng có những cam kết được coi là sâu nhất từ trước tới nay, do đó thị trường lĩnh vực dịch vụ sẽ mở cửa sâu hơn, đây là điều kiện tốt cho các ngành nông sản tiết kiệm được chi phí logistics. Ngoài ra, kênh phân phối thuận lợi hơn nhờ các kênh dịch vụ phân phối và thương mại điện tử; môi trường đầu tư cũng thuận lợi hơn theo chuẩn mực quốc tế cao...
Theo bà Trang, bên cạnh cơ hội là thách thức tiêu chuẩn cao về lao động, môi trường nhưng nếu Việt Nam thực hiện được các cam kết này thì chắc chắn sẽ tránh được trường hợp như Bangladesh hay một số nước bị khách hàng tẩy chay vì vi phạm tiêu chuẩn lao động và môi trường. Đây là cơ sở, động lực để Việt Nam thực hiện thương hiệu xanh về môi trường, thương hiệu hồng về nhân văn. Do đó nên xem thách thức này cũng đồng thời là cơ hội.
Với xuất khẩu, sẽ có một số thách thức đặt ra như: Quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan có thể không dễ đáp ứng (đối với nông sản nhập khẩu nguyên liệu về chế biến); Cam kết FTA không liên quan tới “Giấy phép/VISA nhập khẩu” cho từng loại hàng hóa; Sức cạnh tranh của sản phẩm ở các khía cạnh phi cam kết chất lượng, mẫu mã, giá cả, tính chuyên nghiệp còn hạn chế; Sức ép cạnh tranh trước nông sản từ EU-CPTPP trên thị trường Việt Nam; chi phí sản xuất tăng, chi phí tuân thủ (quy tắc về lao động, môi trường) tăng...
(vasep.com.vn) Thị trường cá tuyết và cá haddock đang chịu tác động mạnh từ các yếu tố địa chính trị, gồm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga và sự thay đổi trong chính sách thuế của Trung Quốc. Những diễn biến này khiến nguồn cung cá thịt trắng toàn cầu trở nên bất ổn, gia tăng rủi ro cho các nhà xuất khẩu của Na Uy.
Bất chấp căng thẳng thương mại leo thang với Hoa Kỳ, ngành tôm Ấn Độ vẫn ghi nhận đà tăng trưởng mạnh trong năm tài chính 2026, theo Economic Times. Dữ liệu từ CareEdge Ratings cho thấy trong năm tháng đầu năm tài chính, xuất khẩu tôm của Ấn Độ tăng 18% về giá trị, lên 2,43 tỷ USD, và tăng 11% về khối lượng, đạt 348.000 tấn.
(vasep.com.vn) Từ ngày 8 đến 12/12/2025, Ủy ban Thủy sản Nga – Na Uy sẽ tiến hành vòng đàm phán quan trọng trong bối cảnh hoạt động khai thác cá tuyết tại Biển Barents đang chịu tác động lớn từ các biện pháp trừng phạt và căng thẳng chính trị. EU và Na Uy trước đó đã áp lệnh hạn chế đối với hai doanh nghiệp Nga là Norebo và Murman Seafood, làm gián đoạn truyền thống hợp tác và chia sẻ ngư trường giữa hai nước.
(vasep.com.vn) Dự án xây dựng một nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản đang được triển khai tại vùng Saratov, đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển ngành nuôi trồng thủy sản của khu vực. Công trình đặt tại quận Balashovsky, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ ruble và dự kiến hoàn thành vào năm 2026.
(vasep.com.vn) Chính phủ Brazil dự kiến sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc liệu cá rô phi có bị xếp vào danh mục loài ngoại lai xâm lấn hay không vào năm 2026. Trước đó, vào tháng 10/2025, Ủy ban Đa dạng Sinh học Quốc gia (Conabio), trực thuộc Bộ Môi trường, đã đưa cá rô phi vào Danh sách chính thức các loài ngoại lai xâm lấn. Việc phân loại này chưa đồng nghĩa với lệnh cấm nuôi, nhưng đã làm dấy lên tranh luận trong ngành, khi cơ quan môi trường cảnh báo rằng cá rô phi đang xuất hiện ở nhiều con sông ngoài vùng nuôi, có nguy cơ gây mất cân bằng sinh thái.
(vasep.com.vn) Giá ghẹ xanh (blue swimming crab – BSC) và ghẹ đỏ (red swimming crab – RSC) trên thị trường Mỹ vẫn duy trì ở mức kỷ lục, dù ngành nhập khẩu vừa nhận được “phao cứu sinh” tạm thời từ Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đối với lệnh cấm nhập khẩu liên quan đến Đạo luật Bảo vệ Động vật Có vú Biển (MMPA).
(vasep.com.vn) Trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành tôm Ấn Độ trải qua một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất của thập kỷ. Sản lượng xuất khẩu tăng nhẹ nhưng phân hóa mạnh theo từng tháng, giá trị xuất khẩu tăng cao hơn sản lượng, trong khi cấu trúc thị trường chuyển dịch nhanh chóng dưới tác động của cú sốc thuế quan tại Mỹ.
(vasep.com.vn) Bộ Sản xuất Peru (PRODUCE) đã đặt ra tổng sản lượng đánh bắt được (TAC) đối với cá cơm (Engraulis ringens) và cá cơm trắng (Anchoa nasus) ở vùng biển miền trung bắc Peru là 1,63 triệu tấn cho mùa đánh bắt thứ hai vào năm 2025.
(vasep.com.vn) Nhập khẩu cá minh thái đông lạnh của Hàn Quốc trong tháng 10 đạt 6.391 tấn, giảm 61% so với mức 16.488 tấn của cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 10 tháng đầu năm, Hàn Quốc nhập khẩu 101.521 tấn, thấp hơn 17% so với 121.625 tấn của cùng kỳ năm trước.
Sáng 2/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) chủ trì phiên họp lần thứ 24 của Ban Chỉ đạo, kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn