Cộng đồng kinh tế ASEAN và thách thức phía trước

Mười ba năm sau khi đưa ra ý tưởng đầu tiên, lãnh đạo các quốc gia Đông Nam Á hôm nay (Chủ nhật 22-11-2015) đã chính thức khai sinh một cộng đồng kinh tế thống nhất ở một khu vực đông dân và đa dạng hơn Liên minh châu Âu hoặc Bắc Mỹ.

Cộng đồng kinh tế ASEAN, viết tắt là AEC (Asean Economic Community), kết nối nền kinh tế của 10 quốc gia ASEAN với quy mô dân số khoảng 630 triệu người, được kỳ vọng sẽ giúp khu vực này cạnh tranh hiệu quả hơn với hai nền kinh tế lân cận Trung Quốc và Ấn Độ.

AEC – được 10 nhà lãnh đạo ASEAN ký tuyên bố chính thức vào sáng nay 22-11 trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh ASEAN năm 2015 tại Kuala Lumpur, Malaysia - cũng là một phần của Cộng đồng ASEAN (ASEAN Community) rộng lớn hơn, là một trong 3 “cột trụ” của Cộng đồng ASEAN bên cạnh hai cột trụ về chính trị-an ninh và văn hóa-xã hội.

Thủ tướng nước chủ nhà của hội nghị ASEAN, ông Najib Razak, ca ngợi sự ra đời của Cộng đồng ASEAN là “thành tựu cột mốc” và thôi thúc các nước thành viên đẩy nhanh hơn tiến trình hội nhập.

Trong thực tế, AEC đã phần nào hiện hữu và đã thực hiện hội nhập một số lĩnh vực căn bản như giảm thiểu hàng rào thuế quan nội khối, miễn thị thực (visa) cho công dân các nước thành viên đi lại trong khu vực, cũng như hợp tác rộng rãi hơn về văn hóa và chính trị.

Nay với tuyên bố chính thức ra đời và có hiệu lực từ ngày 31-12 tới, AEC sẽ làm gia tăng mạnh thu nhập và việc làm, giúp cho khu vực này có sức mạnh kinh tế lớn hơn để đương đầu với các nền kinh tế khổng lồ khác, giáo sư Michael G. Plummer, khoa kinh tế quốc tế Đại học Johns Hopkins (Mỹ) tại Bologna, Italy, nhận định.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích quốc tế, sau khi trở thành một thực thể pháp lý vào ngày 31-12, AEC còn phải vượt qua một quãng đường dài để trở thành một cộng đồng kinh tế hoàn thiện và hiệu quả. Trở ngại vẫn còn ở chỗ ASEAN là một tập hợp nhiều dân tộc có tiếng nói, tín ngưỡng và văn hóa khác nhau, có trình độ phát triển kinh tế khác nhau cũng như theo những chế độ chính trị khác nhau. Vượt qua sự khác biệt này để xây dựng một cộng đồng thống nhất là một công cuộc đầy khó khăn và đòi hỏi nhiều thời gian. Việc tuyên bố thành lập Cộng đồng ASEAN hôm nay không chỉ là đạt được một mục tiêu mà còn là khởi đầu của một tiến trình hội nhập mới.

Giáo sư Michael G. Plummer nhận xét: “AEC có lẽ là chương trình hội nhập kinh tế nhiều tham vọng nhất giữa các nước đang phát triển. Nhưng việc thực hiện AEC sẽ ngày càng khó; nhiều công việc cần phải hoàn tất và khu vực này phải đối mặt với nhiều thách thức”.

Tuy nhiên, ông Plummer cũng thừa nhận: “Hội nhập ASEAN sẽ giúp cân bằng sức mạnh kinh tế của Trung Quốc và Ấn Độ. Từng nước ASEAN riêng lẻ sẽ quá nhỏ bé, không thể là tay chơi quan trọng trong trò chơi kinh tế và an ninh. Thế nhưng với tư cách một tập hợp thống nhất hơn nửa tỉ người, ASEAN sẽ có thể tham gia các giải đấu lớn”.

AEC chưa đề cập nhiều tới những vấn đề kinh tế nhạy cảm như mở cửa lĩnh vực nông nghiệp, sắt thép, xe hơi và nhiều lĩnh vực được bảo hộ khác. Công dân ASEAN sẽ được phép tìm việc làm và làm việc ở các nước khác trong cộng đồng nhưng bị giới hạn làm việc chỉ trong 8 ngành, bao gồm kỹ thuật, kế toán và du lịch – 8 ngành này chỉ chiếm khoảng 1,5% tổng số việc làm trong khu vực – và các nước thành viên có thể dựng lên những rào cản pháp lý để hạn chế dòng nhân lực có trình độ tràn vào nước mình, gây bất lợi cho lao động trong nước.

Thương mại nội khối ASEAN vẫn còn rất yếu ớt. Trong thập niên qua, buôn bán giữa các nước ASEAN chỉ chiếm 24% tổng giao dịch thương mại quốc tế của khối này, thấp hơn rất nhiều so với tỷ lệ 60% của Liên minh châu Âu.

Theo giáo sư Plummer, tự do hóa về dịch vụ trong khối diễn ra rất chậm. Dòng vốn đầu tư xuyên biên giới vẫn bị hạn chế bởi các danh sách loại trừ rất dài và mức giới hạn tối đa sở hữu của nước ngoài trong các doanh nghiệp dịch vụ. Các vấn đề liên quan tới mua sắm của chính phủ và giảm thiểu độc quyền của doanh nghiệp nhà nước được coi là “rất nhạy cảm” và hầu như chưa được đụng tới.

Còn có nhiều rào cản khác nữa, chẳng hạn tình trạng tham nhũng, cơ sở hạ tầng không đồng đều, chi phí vận tải và vận tải biển chênh lệch lớn sẽ gây khó khăn cho tiến trình hội nhập. Mặc dù AEC đã đồng ý để cho 4 nền kinh tế kém phát triển hơn trong khối – gồm Việt Nam, Lào, Campuchia và Myanmar – được “ân hạn” tới năm 2018 mới phải dỡ bỏ hàng rào thuế quan trong khi 6 nước phát triển hơn phải thực hiện cắt giảm ngay, nhiều chuyên gia vẫn lo ngại rằng, hội nhập kinh tế sẽ không thu hẹp mà có khả năng làm gia tăng bất bình đẳng về thu nhập trong khu vực. 

TIN MỚI CẬP NHẬT

Nhà chế biến surimi Nhật Bản bán thanh cua sản xuất tại Mỹ sang Trung Quốc

 |  08:54 05/11/2024

(vasep.com.vn) Để ứng phó với lệnh cấm của chính phủ Trung Quốc đối với các sản phẩm hải sản Nhật Bản vào tháng 9 năm ngoái, Sugiyo, một công ty chế biến surimi lớn của Nhật Bản, đang chuyển hướng bằng cách tiếp thị thanh cua, được sản xuất tại nhà máy ở Hoa Kỳ, sang thị trường Trung Quốc.

Việt Nam nỗ lực bảo vệ đa dạng sinh học biển, nguồn lợi thủy sản

 |  08:49 05/11/2024

Hội nghị Thượng đỉnh Đa dạng sinh học của Liên hợp quốc lần thứ 16 (COP 16) được coi là bước đi quan trọng để thế giới tạo dựng "hòa bình với thiên nhiên".

Thị trường cá rô phi biến động, tác động gì tới cá tra Việt Nam?

 |  08:46 05/11/2024

(vasep.com.vn) Cá rô phi và cá tra là các loài cá thịt trắng được ưa thích trên thế giới vì giá cả hợp lý, thơm ngon, giàu dinh dưỡng. Tại một số thị trường lớn như Hoa Kỳ, cá rô phi được tiêu thụ nhiều hơn so với cá tra. Trung Quốc hiện đang là nguồn cung cá rô phi lớn nhất cho thị trường này. Tuy nhiên, 9 tháng đầu năm nay, thị trường cá rô phi đang có sự thay đổi, cả về sức mua, nguồn cung và sức tiêu thụ.

MSC ra mắt sáng kiến mới thúc đẩy khai thác thủy sản bền vững

 |  08:45 05/11/2024

(vasep.com.vn) Chương trình mới của MSC có mục tiêu cuối cùng là giúp các ngư trường đạt được chứng nhận MSC. Sáng kiến này bổ sung cho các Dự án Cải thiện Ngư trường (FIP) hiện có.

Sản lượng tôm nuôi dự kiến đạt hơn 6 triệu tấn vào năm 2025

 |  08:38 05/11/2024

(vasep.com.vn) Sản lượng tôm nuôi của Ecuador, Châu Á và Trung Quốc dự kiến sẽ có mức tăng trưởng nhẹ vào năm tới, trong khi Ấn Độ dự kiến sẽ phục hồi sau sự sụt giảm sản lượng trong năm 2023 và 2024.

Rabobank: Sản lượng cá chẽm và cá tráp Địa Trung Hải tăng trưởng chậm lại

 |  08:56 04/11/2024

(vasep.com.vn) Sản lượng nuôi cá chẽm và cá tráp (seabass và seabream) ở Địa Trung Hải đang chậm lại sau nhiều năm tăng trưởng nhanh chóng, theo ông Gorjan Nikolik, nhà phân tích cao cấp của ngân hàng Hà Lan Rabobank.

EU thiết lập hạn ngạch đánh bắt cho Biển Baltic vào năm 2025

 |  08:54 04/11/2024

(vasep.com.vn) EU đã đạt được thỏa thuận về hạn ngạch đánh bắt cho Biển Baltic trong năm 2025. Các loài chủ chốt bị ảnh hưởng bởi thỏa thuận này bao gồm cá trích, cá tuyết và cá hồi.

Ngành tôm bứt tốc hướng tới mục tiêu 4 tỷ USD

 |  08:53 04/11/2024

3 quý của năm 2024, sản lượng tôm nước lợ là hơn 1,1 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 2,8 tỷ USD. Trong khi mục tiêu ngành thủy sản đặt ra cho xuất khẩu tôm cả năm là 4 tỷ USD.

Vĩnh Long: Diện tích nuôi cá tra giảm

 |  08:50 04/11/2024

Theo Sở NN&PTNT Vĩnh Long, hiện nay tình hình xuất khẩu cá tra gặp khó khăn, giá cá thương phẩm giảm, chi phí sản xuất tăng khiến người nuôi e ngại thả giống, diện tích nuôi cá tra giảm so cùng kỳ

VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM

Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội

Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO

Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu

Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông

Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn

Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh

Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn

VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội

Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn

© Copyright 2020 - Mọi hình thức sao chép phải được sự chấp thuận bằng văn bản của VASEP

DANH MỤC