Hai tiêu chuẩn mới này bổ sung 16 loài vào chương trình của ASC, cho phép chứng nhận minh bạch của bên thứ ba về số lượng lớn hơn các loài được sản xuất và tiêu thụ trên khắp thế giới.
Năm 2018, tổng sản lượng nuôi cá biển nhiệt đới chiếm gần 3,7 triệu tấn thủy sản nuôi trồng toàn cầu (FAO, SOFIA; 2018). Năm 2016, loài này chiếm khoảng 1,5 triệu tấn. Nuôi trồng cá biển nhiệt đới được phân bố khắp các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á và Australasia với các vùng sản xuất quan trọng như Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam.
Tiêu thụ nội địa và giao thương liên khu vực là những nghiên cứu thị trường quan trọng, bên cạnh yêu cầu từ các thị trường tiêu thụ chính gồm Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản và Singapore là những lý do căn bản để hình thành các tiêu chuẩn cho cá biển nhiệt đới.
Sản lượng nuôi các loài theo tiêu chuẩn cá bơn ước tính khoảng 175 - 200.000 tấn (Theo FAO, 2016 và các số liệu thống kê các quốc gia). Trong đó 91% được nuôi ở Trung Quốc và Hàn Quốc, phần lớn sản lượng còn lại được sản xuất ở Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Nhật Bản (7%). Cá bơn chiếm tỷ lệ quan trọng trong hệ thống bán lẻ cá sống ở Trung Quốc và Hàn Quốc và là loại cá tươi cao cấp ở Nam Âu và Nhật Bản.
ASC phát triển các tiêu chuẩn mới như thế nào?
Chìa khóa để phát triển bất kỳ tiêu chuẩn ASC mới nào cũng là sự tham gia của một loạt các bên liên quan (bao gồm người nuôi, hiệp hội nông dân, các tổ chức phi chính phủ, học giả, công ty cung cấp chuỗi cung ứng, nhà bán lẻ và công ty dịch vụ thực phẩm....) với sự quan tâm đến việc nuôi trồng các loài được chứng nhận. Tất cả các giai đoạn của quá trình phát triển tiêu chuẩn sẽ được giới thiệu trên trang web của ASC từ ấn phẩm gốc về ý định phát triển tiêu chuẩn, thời gian tham vấn Điều khoản tham chiếu (TOR) và phạm vi của tiêu chuẩn cho đến việc công bố dự thảo tham vấn cộng đồng và kết quả lấy ý kiến các bên liên quan. Hai phòng quản trị nhiều bên liên quan của ASC là Nhóm tư vấn kỹ thuật (TAG) và Ban kiểm soát sẽ quản lý tất cả các quy trình trên. Ngoài ra, họ sẽ hướng dẫn phát triển kỹ thuật nội dung và cuối cùng là phê duyệt những tiêu chuẩn đó.
Để phát triển nội dung dự thảo cho các tiêu chuẩn này, tài liệu đã được lấy ra từ các tiêu chuẩn hiện có. Tuy nhiên,những nội dung đã được thông báo được sửa đổi sau đó do kết quả của các lượt truy cập trang web được thực hiện với các bên liên quan chính và các vòng tham vấn cộng đồng. Tất cả các tiêu chuẩn ASC, cả tác động môi trường và xã hội đều được đề cập.
Sự phát triển của Tiêu chuẩn cho cá biển nhiệt đới ASC là một quá trình kéo dài trong nhiều năm. Vào năm 2013, Quỹ bảo vệ thiên nhiên Indonesia (WWF Indonesia) và Chương trình Tam giác San hô của WWF đã khởi xướng một cuộc đối thoại với các bên liên quan để phát triển một tiêu chuẩn cho cá mú (Grouper), cá hồng (Snapper) và cá vược Barrumundi. Vào cuối năm 2016, ASC đã được yêu cầu hoàn thiện quá trình triển khai tiêu chuẩn và mở rộng phạm vi các loài được chứng nhận. ASC đã thực hiện 2 vòng tham vấn cộng đồng 60 ngày, lần lượt vào tháng 5/2017 và tháng 8/2017 với việc tuân thủ Quy tắc thiết lập tiêu chuẩn ISEAL phiên bản 6.0.
Các cuộc họp của các bên liên quan đã thu hút các quốc gia từ Australia, Trung Quốc, Hồng Kông, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Mỹ và Việt Nam. Tất cả các quốc gia đều quan tâm đến việc phát triển một tiêu chuẩn làm giảm những tác động của môi trường và xã hội của các phương thức sản xuất hiện tại. Đại diện của khu vực công (Cục Thủy sản Penang, Cục Thủy sản Pulau Sayak, Cục Thủy sản Singapore, DG Nuôi trồng thủy sản Indonesia, Đại học Nha Trang, Đại học Curtain), khu vực sản xuất (Stanton Emms, GenoMar, Tập đoàn Aquagrow, Hiệp hội Nông dân Malaysia, Hiệp hội Nuôi trồng Thủy sản Penang, Tập đoàn Nuôi trồng Thủy sản Palawan, Công ty CP Vĩnh Hoàn, Tập đoàn Aqua Ceria, Australis, Công nghệ Nuôi trồng Thủy sản châu Á, Thủy sản Philipps, Baramundi Asia, Fin Fisher Pte, Hiệp hội Nông dân Australia Baramundi) và các tổ chức phi chính phủ (WWF Australia, Malaysia, Indonesia, Mỹ và Sáng kiến Toàn cầu Tam giác San hô).
Vào năm 2016, ASC cũng đã khởi xướng một quy trình phát triển tiêu chuẩn cho các loài cá bơn được nuôi thương mại theo Quy tắc thiết lập tiêu chuẩn ISEAL. Điều khoản tham chiếu đã được công bố để thảo luận vào tháng 4/2017 và các cuộc tham vấn cộng đồng đã được tổ chức vào tháng 5 và tháng 8 trong năm đó. Các hoạt động thí điểm mở rộng đã được thực hiện tại các khu vực sản xuất chính. Ở Trung Quốc và Hàn Quốc, việc tiếp cận với chuyên môn kỹ thuật và sản xuất được tạo điều kiện bởi CAPPMA và Hiệp hội các nhà sản xuất cá flatfish đảo Jeju. CAPPMA cũng tổ chức một Ủy ban nghề cá bơn turbot trong phạm vi quản trị của họ, tạo ra một kênh với tiếng nói chung của hàng ngàn người nuôi cá bơn turbot ở Trung Quốc, đầu vào của người nuôi cũng được xem xét.
|
Các công ty tham gia Ủy ban nghề cá bơn |
||
|
Tên công ty |
Quốc gia |
Loài nuôi |
|
Sogn Aqua |
Na Uy |
Halibut |
|
Jeju Island flatfish producers |
Hàn Quốc |
Flounder |
|
Shandong Oriental Ocean |
Trung Quốc |
Turbot |
|
Huang Hai Aquaculture |
Trung Quốc |
Turbot |
|
Tian Yuan Aquaculture |
Trung Quốc |
Turbot |
|
Turbot Commision of China Aquatic Product Processing and Marketing Alliance (CAPPMA) |
Trung Quốc |
Turbot |
Tham vấn cộng đồng
Trong suốt nhiều vòng tham vấn cộng đồng cho các tiêu chuẩn này, ASC đã nhận được những ý kiến quan trọng và thực chất từ các bên liên quan. Trong tổng số 21 tổ chức đã gửi ý kiến về 86 chỉ số khác nhau. Các bên liên quan quan tâm chủ yếu đến 4 nguyên tắc sau trong tiêu chuẩn:
Nguyên tắc 2: Bảo tồn môi trường sống tự nhiên, đa dạng sinh học và cấu trúc hệ sinh thái địa phương.
Nguyên tắc 3: Bảo vệ sự lành mạnh và tính toàn vẹn di truyền của quần thể hoang dã
Nguyên tắc 4: Sử dụng tài nguyên trong môi trường hiệu quả và có trách nhiệm
Nguyên tắc 5: Quản lý dịch bệnh và ký sinh trùng một cách có trách nhiệm với môi trường
Và các chỉ số dưới đây:
Oxy hòa tan
Sự thất thoát
Tỷ lệ phụ thuộc cá thức ăn gia súc (FFDR)
Điều trị bằng chất kháng sinh và chất chống ký sinh trùng
Tiêu chuẩn cho cá bơn (FF) và cá biển nhiệt đới (TMFF) sẽ bắt đầu có hiệu lực trong thời gian 6 tháng; thời gian cho phép các công ty chứng nhận được công nhận bởi ASC làm các quy trình chứng nhận. Trong thời gian này, các trang trại có thể đọc tiêu chuẩn mới được phát hành và sử dụng các tài liệu trên trang web của ASC để xem xét các yêu cầu cần thiết để được chứng nhận và tìm một công ty chứng nhận đủ điều kiện để thực hiện đánh giá theo tiêu chuẩn mới khi hoàn thiện giai đoạn có hiệu lực 6 tháng. Các công ty chứng nhận có thể đánh giá các trang trại trước khi kết thúc thời hạn có hiệu lực nếu họ có đủ chuyên gia đánh giá đủ điều kiện để thực hiện các đánh giá và đã hoàn thành tất cả các thỏa thuận hành chính để quản lý nội bộ các quy trình chứng nhận.
Yêu cầu mới đối với Tiêu chuẩn cá tra của ASC
Phiên bản 1.2 đối với Tiêu chuẩn cá tra ASC được cũng được công bố đồng thời với 2 tiêu chuẩn trên. Phiên bản mới bao gồm các bản sửa đổi đã được hoàn thiện sau nhiều vòng tham vấn cộng đồng và sẽ thực hiện tăng cường bảo vệ vùng đất ngập nước gần trang trại cá tra. Các yêu cầu bao gồm bột cá và dầu cá từ các địa điểm hoặc ngư trường được chứng nhận của IFFO RS hoặc thủy sản có điểm số FishSource thấp hơn (FS) và công khai về cây trồng biến đổi gen và các thành phần có nguồn gốc thực vật trong thức ăn chăn nuôi. Bản sửa đổi cũng có thêm các yêu cầu bổ sung liên quan đến kháng sinh, vì các trại nuôi sẽ phải xác minh tổng lượng của từng hoạt chất kháng sinh được sử dụng trên mỗi tấn cá được sản xuất mỗi năm và tần suất điều trị. Với tất cả các tiêu chuẩn của ASC, các trại nuôi không được phép sử dụng bất kỳ loại kháng sinh nào trong danh mục các loại thuốc đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe con người của Tổ chức Y tế thế giới. Giống như 2 tiêu chuẩn mới được phát hành, tiêu chuẩn cá tra cũng sẽ có thời hạn hiệu lực 6 tháng, kết thúc vào ngày 26/12/2019 khi các trang trại sẽ bắt đầu được đánh giá lại theo phiên bản cập nhật của Tiêu chuẩn cá tra ASC.
(vasep.com.vn) Cơ quan Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Brazil (ApexBrasil) và Hiệp hội Các ngành công nghiệp thủy sản Brazil (Abipesca) vừa ký kết thỏa thuận trị giá 2,4 triệu USD nhằm tăng cường hiện diện toàn cầu cho ngành thủy sản Brazil. Thỏa thuận này tập trung vào việc hỗ trợ các công ty Brazil tham gia các hoạt động quốc tế, sự kiện và hội chợ thương mại, đồng thời tìm kiếm thị trường thay thế để mở rộng phạm vi xuất khẩu.
(vasep.com.vn) Báo cáo kinh tế thường niên 2025 do Ủy ban châu Âu công bố cho thấy triển vọng lạc quan đối với ngành khai thác thủy sản EU, với lợi nhuận hoạt động dự kiến đạt 567 triệu EUR trong năm 2025. Con số này vượt kết quả của cả năm 2023 và 2024, đánh dấu tín hiệu phục hồi rõ rệt nhờ hạn ngạch bền vững và chi phí nhiên liệu giảm.
(vasep.com.vn) Tính đến 15/11/2025, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt 731 triệu USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục duy trì vị trí thị trường lớn thứ hai của tôm Việt Nam. Dù vậy, đằng sau mức tăng trưởng khiêm tốn này là những rủi ro ngày càng lớn từ hệ thống phòng vệ thương mại (PVTM) của Mỹ.
(vasep.com.vn) Dự luật mới được trình lên Duma Quốc gia Nga nhằm cho phép đóng hộp gan cá tuyết trực tiếp trên tàu khai thác, trong bối cảnh ngành thủy sản đang lãng phí lượng lớn gan cá do không được phép chế biến trên tàu và thời gian bảo quản ngắn khiến sản phẩm thường bị thải bỏ.
(vasep.com.vn) Trung Quốc hiện chiếm gần 70% sản lượng cá rô phi toàn cầu, với hệ thống nuôi và chế biến vận hành ở quy mô lớn. Mô hình mật độ cao kết hợp cảm biến AI, thu hoạch tự động và dây chuyền phi lê công suất lớn tạo nên một chuỗi cung ứng tiêu chuẩn hóa, đáp ứng nhu cầu của nhiều thị trường xuất khẩu.
(vasep.com.vn) Ngư trường mực khổng lồ Peru (Dosidicus gigas) vừa chính thức triển khai Chương trình Cải thiện Ngư trường (Fisheries Improvement Programme – FIP) theo tiêu chuẩn của Marine Stewardship Council (MSC), hướng tới mục tiêu đạt chứng nhận MSC trong vòng năm năm tới. Chương trình sẽ vận hành theo các hướng dẫn rõ ràng và chịu kiểm tra định kỳ bởi các cơ quan độc lập.
(vasep.com.vn) Sau giai đoạn suy giảm nghiêm trọng, các quần đàn cua chủ lực tại Alaska đang cho thấy tín hiệu phục hồi rõ rệt. Chỉ trong vòng ba năm (2019–2021), khảo sát của NOAA ghi nhận khoảng 10 tỷ cua tuyết biến mất khỏi biển Bering, buộc nhà quản lý phải đóng hoặc hạn chế mạnh các mùa vụ cua đỏ Bristol Bay, cua tuyết và cua bairdi.
(vasep.com.vn) Bộ Đại dương và Thủy sản Hàn Quốc vừa thông báo mở rộng danh sách các doanh nghiệp Nga được phép xuất khẩu sản phẩm thủy sản, bao gồm cả phụ phẩm cá dùng làm thực phẩm. Quyết định này tạo thêm cơ hội tiếp cận thị trường cho các nhà sản xuất Nga và củng cố quan hệ thương mại song phương.
Các nước Trung Âu như Cộng hòa Séc, Slovakia và Hungary đang đối mặt thách thức lớn khi Mỹ áp thuế quan mới, ảnh hưởng đến ngành ô tô, dược phẩm và xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Mức thuế 15% áp dụng cho hầu hết hàng hóa EU sang Mỹ, giảm so với mức 20% ban đầu, nhưng vẫn tác động đáng kể đến các nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu.
(vasep.com.vn) Trong giai đoạn 2025–2026, thị trường cá thịt trắng toàn cầu chứng kiến nhiều thay đổi lớn khi nguồn cung từ khai thác tự nhiên tiếp tục suy giảm, trong khi nhóm sản phẩm cá nuôi mở rộng thị phần nhờ lợi thế về giá thành cạnh tranh và sản lượng ổn định. Các chính sách thuế quan cứng rắn từ phía Mỹ, cùng những yếu tố địa chính trị tại biển Barents giữa Na Uy và Nga đã khiến bức tranh nguồn cung càng phức tạp khi kéo theo giá nguyên liệu và giá thành phẩm tăng mạnh.
VASEP - HIỆP HỘI CHẾ BIẾN VÀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM
Chịu trách nhiệm: Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội
Đơn vị vận hành trang tin điện tử: Trung tâm VASEP.PRO
Trưởng Ban Biên tập: Bà Phùng Thị Kim Thu
Giấy phép hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp số 138/GP-TTĐT, ngày 01/10/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông
Tel: (+84 24) 3.7715055 – (ext.203); email: kimthu@vasep.com.vn
Trụ sở: Số 7 đường Nguyễn Quý Cảnh, Phường An Phú, Quận 2, Tp.Hồ Chí Minh
Tel: (+84) 28.628.10430 - Fax: (+84) 28.628.10437 - Email: vasephcm@vasep.com.vn
VPĐD: số 10, Nguyễn Công Hoan, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội
Tel: (+84 24) 3.7715055 - Fax: (+84 24) 37715084 - Email: vasephn@vasep.com.vn