Tóm tắt Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản (AJCEP)

ASEAN - Nhật Bản 11:29 31/05/2013 Nguyễn Hà

ASEAN và Nhật Bản ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (AJCEP) vào tháng 4/2008 và Hiệp định này bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/12/2008.

Khác với các FTA khác của ASEAN với các đối tác bên ngoài, AJCEP không phải là một tập hợp nhiều Hiệp định mà là một Hiệp định thương mại tự do (FTA) duy nhất, với nội dung bao trùm nhiều lĩnh vực, bao gồm thương mại hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và hợp tác kinh tế.

Nội dung chính

Mặc dù bao gồm nhiều nội dung khác nhau, về cơ bản AJCEP vẫn là FTA truyền thống, với nội dung chính là tự do hóa về thương mại hàng hóa (loại bỏ thuế quan).

Phần nội dung chính của AJCEP là các cam kết loại bỏ thuế quan và quy tắc xuất xứ; cùng các cam kết khác liên quan tới thương mại hàng hóa như nguyên tắc đối xử với hàng hóa, một số biện pháp phi thuế quan, biện pháp tự vệ đặc biệt, thành lập các Ủy ban hỗn hợp để hợp tác về các vấn đề liên quan tới hàng rào kỹ thuật (TBT), vệ sinh an toàn thực phẩm (SPS)…. AJCEP có dự kiến sẽ tiếp tục đàm phán mở cửa về dịch vụ và đầu tư nhưng chưa hoàn thành.

Cam kết về thuế quan

Về thuế quan, Nhật Bản cam kết đến cuối lộ trình vào năm 2026:

Xóa bỏ thuế quan đối với 96,45% tổng số các dòng thuế đối với các sản phẩm có xuất xứ từ Việt Nam
Các sản phẩm Nhật Bản không cam kết chủ yếu là nông sản. Mặc dù vậy, Nhật Bản đã xóa bỏ thuế quan cho khá nhiều loại nông sản từ Việt Nam (tính đến 2015, đã xóa bỏ thuế đối với 923 dòng sản phẩm nông nghiệp từ Việt Nam; đến năm 2019, sẽ có thêm 338 dòng thuế nông nghiệp khác sẽ được xóa bỏ thuế).

Việt Nam cam kết đến cuối lộ trình vào năm 2026:

Xóa bỏ thuế quan đối với khoảng 88.6% số dòng thuế trong Biểu thuế;
Gần 100 dòng thuế cắt giảm xuống 5% và
Khoảng 10% số dòng thuế còn lại cắt giảm một phần thuế suất hoặc không cam kết (các mặt hàng ô tô nguyên chiếc, phụ tùng linh kiện, đồ điện gia dụng, sắt thép, máy móc thiết bị…)

Cam kết về Quy tắc và Thủ tục xuất xứ

Hàng hóa được coi là có xuất xứ AJCEP nếu hàng hóa có xuất xứ thuần túy hoặc được sản xuất toàn bộ tại một nước Thành viên, hoặc hàng hóa đáp ứng được một trong hai trường hợp sau:

Hàng hóa đáp ứng tiêu chí xuất xứ chung:

+ Hàm lượng giá trị khu vực (RVC): tối thiểu 40%, hoặc

+Chuyển đổi mã HS (CTC): chuyển đổi ở cấp 4 số (CTH - nguyên vật liệu không có xuất xứ phải thuộc Nhóm HS khác với Nhóm HS của thành phẩm.

Hàng hóa có quy tắc xuất xứ cụ thể: một số hàng hóa không áp dụng tiêu chí xuất xứ chung mà quy tắc xuất xứ cụ thể áp dụng cho hàng hóa đó được quy định trong Danh muc Quy tắc xuất xứ cụ thể mặt hàng.

Giấy chứng nhận xuất xứ AJCEP là C/O mẫu AJ. Hiện nay tất cả C/O mẫu AJ do Việt Nam và các thành viên AJCEP cấp đều là C/O bản giấy. AJCEP không có điều khoản liên quan đến việc xử lý sai sót trên C/O. Cơ quan cấp C/O Việt Nam có thể linh hoạt cho cấp C/O mới trong trường hợp có sai sót trên cơ sở thu hồi C/O bị lỗi. C/O mẫu AJ có thể cấp trước, trong hoặc sau (không quá 1 năm) thời điểm xuất khẩu của hàng hóa. AJCEP không có điều khoản về Tự chứng nhận xuất xứ.

Thực thi của Việt Nam

Thuế nhập khẩu ưu đãi theo AJCEP mà Việt Nam áp dụng đối với hàng hóa Nhật Bản và các nước ASEAN hiện quy định tại Nghị định số 160/2017/NĐ-CP ngày 27/12/2017 ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định AJCEP giai đoạn 2018 - 2022
Các quy định về quy tắc xuất xứ hàng hóa theo AJCEP và quy trình chứng nhận xuất xứ được quy định tại Quyết định số 44/2008/QĐ-BCT ngày 08/12/2008 về quy tắc xuất xứ và thủ tục chứng nhận xuất xứ đối với AJCEP.

Bạn đang đọc bài viết Tóm tắt Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản (AJCEP) tại chuyên mục ASEAN - Nhật Bản của Hiệp hội VASEP

TIN MỚI CẬP NHẬT

Vai trò điều hành và hỗ trợ của Bộ Công Thương đối với tăng trưởng xuất khẩu thủy sản Việt Nam năm 2025

| 16:38 19/12/2025

(vasep.com.vn) Trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều biến động và thách thức, xuất khẩu thủy sản Việt Nam năm 2025 được dự báo lần đầu tiên vượt mốc 11 tỷ USD. Kết quả này có sự đóng góp quan trọng từ sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Chính phủ và đặc biệt là sự đồng hành, hỗ trợ tích cực của Bộ Công Thương đối với cộng đồng doanh nghiệp thủy sản.

Sản lượng khai thác thủy sản Nga đạt gần 4,5 triệu tấn

| 09:14 19/12/2025

(vasep.com.vn) Theo dữ liệu mới nhất từ hệ thống giám sát ngành của Cơ quan Thủy sản Liên bang Nga (Rosrybolovstvo), tổng sản lượng khai thác tài nguyên sinh vật thủy sinh của Nga đã cán mốc xấp xỉ 4,5 triệu tấn.

Xuất khẩu thủy sản đông lạnh Bangladesh phục hồi

| 09:12 19/12/2025

(vasep.com.vn) Theo dữ liệu của Cục Xúc tiến Xuất khẩu (EPB), kim ngạch xuất khẩu cá và tôm đông lạnh của Bangladesh đạt 388,7 triệu USD trong năm tài khóa gần nhất, tăng 19,33% so với 325,73 triệu USD của năm trước. Đây là mức tăng đầu tiên sau hai năm sụt giảm, nhờ cải thiện tuân thủ và kiểm soát chất lượng tại các cơ sở chế biến.

Na Uy, EU và Anh ký thỏa thuận đánh bắt cá bền vững tại Biển Bắc năm 2026

| 09:06 19/12/2025

(vasep.com.vn) Sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng kéo dài từ mùa thu, Na Uy, Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh đã chính thức ký kết thỏa thuận ba bên quan trọng, xác định hạn ngạch đánh bắt và quản lý các quần thể cá chung tại Biển Bắc cho năm 2026.

TIÊU CHÍ XÉT CHỌN & VINH DANH DOANH NGHIỆP HỘI VIÊN VASEP XUẤT KHẨU XUẤT SẮC NĂM 2025

| 17:26 18/12/2025

Theo truyền thống hàng năm của Hiệp hội VASEP, nhằm ghi nhận và vinh danh các doanh nghiệp hội viên có thành tích cao trong xuất khẩu thủy sản tại mỗi Tỉnh, Ban Lãnh đạo Hiệp hội đã thông qua Bản tiêu chí xét chọn các DN thủy sản hội viên có kết quả XK thủy sản xuất sắc trong năm 2025, và tiến hành vinh danh trao kỷ niệm chương tại Lễ mừng Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam vượt 11 tỷ USD vào ngày 17/01/2026 tại KS Sheraton, Tp. Hồ Chí Minh.

Sản lượng khai thác thủy sản của Nga cán mốc gần 4,4 triệu tấn

| 08:57 18/12/2025

(vasep.com.vn) Hệ thống giám sát ngành thủy sản của Cơ quan Liên bang Nga về Thủy sản (Rosrybolovstvo) cho biết tổng sản lượng khai thác của tất cả các đơn vị khai thác trong cả nước đã đạt 4,380,3 nghìn tấn, tiến sát mốc 4,4 triệu tấn cho năm nay. Trong đó, vùng biển Viễn Đông tiếp tục chiếm ưu thế vượt trội với 3,382,3 nghìn tấn.

Nguồn gốc nguyên liệu quyết định mức độ bền vững của thức ăn thủy sản

| 08:55 18/12/2025

(vasep.com.vn) Một nghiên cứu quốc tế mới cho thấy dấu chân môi trường của thức ăn thủy sản phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn gốc địa lý của nguyên liệu thay vì chỉ đơn thuần vào việc nguyên liệu có phải từ cá hay thực vật. Nghiên cứu sử dụng nuôi cá hồi Đại Tây Dương làm mô hình và so sánh hai loại thức ăn: một loại sử dụng nhiều bột cá và dầu cá, loại còn lại sử dụng thành phần thực vật. Kết quả cho thấy các chỉ số môi trường như phát thải khí nhà kính, suy thoái sinh cảnh, ô nhiễm dinh dưỡng và tiêu thụ nước thay đổi mạnh hơn theo vùng sản xuất nguyên liệu so với thành phần của chính thức ăn.

Infographic: Xuất khẩu tôm Việt Nam, T1-T11/2025

| 08:45 18/12/2025

(vasep.com.vn) Theo số liệu Hải quan Việt Nam, lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 11, xuất khẩu tôm đạt 4,3 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục giữ vai trò động lực tăng trưởng chính của toàn ngành thủy sản. Riêng tháng 11, kim ngạch đạt 393 triệu USD, tăng 14%.

Sử dụng tối đa các công cụ để chống khai thác IUU và rà soát, đề xuất công cụ mới

| 10:05 17/12/2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, các cơ quan, chủ thể có liên quan trong hệ thống chính trị đều phải phát huy cao độ trách nhiệm, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phải rà soát, kiểm tra lại các công việc; quyết liệt, kiên quyết tuyên chiến với khai thác IUU, tuyệt đối không hình thức, không đùn đẩy, né tránh trách nhiệm; làm việc nào dứt việc đó.

Ngành thủy sản Peru bứt phá, hướng tới 2,13 tỷ USD xuất khẩu năm nay

| 09:15 17/12/2025

(vasep.com.vn) Ngành khai thác và chế biến thủy sản Peru dành cho tiêu dùng trực tiếp (DHC) đang củng cố vị thế như một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế, khi tạo ra hơn 74.000 việc làm và hướng tới kim ngạch xuất khẩu cuối năm có thể vượt 2,13 tỷ USD. Thông tin được Bộ trưởng Bộ Sản xuất (PRODUCE) César Quispe Luján công bố trong chuyến làm việc tại vùng Piura, nơi ông nhấn mạnh rằng chỉ tính đến cuối quý III, xuất khẩu của phân ngành này đã vượt 1,5 tỷ USD.