(vasep.com.vn) Hiện nay, hơn 70% lượng hàng thủy sản xuất nhập khẩu đang tập trung tại các cảng biển của Tp. Hồ Chí Minh. Kể từ khi HĐND thành phố này thông qua nghị quyết về mức thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển thì phí càng thêm chồng phí đè nặng lên vai các DN. Điều này cũng làm giảm sức cạnh tranh của DN trong bối cảnh khó khăn vì khủng hoảng kinh tế do Covid.
Ngày 29/4/2021, VASEP đã gửi Công văn 45/CV-VASEP tới Bộ Tư pháp đề xuất nội dung dự kiến rà soát, nhận diện đầy đủ các tồn tại, hạn chế của quy định pháp luật trước các tác động mạnh mẽ, dài hạn của đại dịch Covid-19, trong đó kiến nghị Bộ báo cáo và đề nghị Chính phủ có ý kiến với HĐND và UBND Tp. Hồ Chí Minh để xem xét không thu các loại phí đã nêu trong giai đoạn nền kinh tế đang gặp khó khăn do dịch bệnh Covid-19, ít nhất là cho đến hết 31/12/2021. Đồng thời điều chỉnh các mức thu nói trên giảm xuống theo hướng không coi đây là nguồn đóng góp ngân sách chính cho Tp. Hồ Chí Minh.
Tp. Hồ Chí Minh cần công khai, minh bạch cụ thể các khoản thu, chi và chi như thế nào, vào những công trình cụ thể nào, không sử dụng ngân sách thu từ các khoản này vào các hoạt động, các công trình không phục vụ hoạt động vận chuyển, XNK tại các cảng biển của các DN.
Sáng 9/12/2020, tại kỳ họp thứ 23, HĐND TP. Hồ Chí Minh khóa IX đã thông qua nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND ban hành mức thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển trên địa bàn thành phố áp dụng đối với các lô hàng XNK, tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, chuyển khẩu tại tất cả cảng biển ở TP. Hồ Chí Minh.
Theo đó, tại các cửa khẩu, cảng biển đã áp mức thu phí cao: 2,2 triệu đồng/cont 20ft; 4,4 triệu đồng/cont 40ft hàng khô đối với hàng tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, chuyển khẩu; 500.000 đồng/cont 20ft và 1,1 triệu đồng/cont 40ft hàng khô; 30.000 đồng/tấn hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container với hàng nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu mở tờ khai ngoài TP .HCM và 250.000 đồng/cont 20ft hàng khô; 500.000 đồng/cont 40ft hàng khô và 15.000 đồng/tấn hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container với hóa nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu mở tở khai tại TP.HCM.
VASEP cho rằng, việc thu phí này đang tạo ra nhiều bất hợp lý.
Phí chồng phí đối với mục tiêu xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng
Theo báo cáo tại cuộc họp của các đơn vị chức năng của Tp. Hồ Chí Minh, mức thu phí này nhằm để bảo trì và mở rộng đường bộ, xây dựng cầu, phát triển kết cầu hạ tầng giao thông…. Tuy nhiên, theo phản ánh của các DN, với mức phí này, hiện nay các DN đều phải nộp nhiều loại phí liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng như các phí cầu đường, phí sử dụng đường bộ, phí BOT,... Chỉ tính riêng phí BOT, hiện nay DN đã gánh thêm một khoản lớn tiền phí vận chuyển khi đi qua các trạm BOT.
Ví dụ thực tế là: hiện tại từ Khánh Hòa vào cảng Cát Lái (Tp. Hồ Chí Minh) đã có tới 7 trạm thu phí BOT. Mỗi cont. phải đóng tiền qua trạm 2 lượt đi và về. Như vậy, tổng mức đóng phí qua 1 trạm là là 360.000 đồng/1 cont., theo đó, 1 container hàng DN hiện đã trả thêm phí cầu đường 2,5 triệu đồng/cont..
Như vậy trung bình mỗi năm một DN Thủy sản ở Khánh Hòa với 3.000 cont. XK/năm thì đã phải trả thêm 7,5 tỷ đồng/năm tiền phí trạm BOT. Nếu gánh thêm khoản phí mới này, một DN thủy sản quy mô trung bình ở ngoài TP. Hồ Chí Minh sẽ phải chi trả thêm khoảng 5,5 tỷ đồng/năm.
Đến nay, TP. Hồ Chí Minh chưa có thông báo công khai và minh bạch về việc sử dụng các mức phí này cho những công trình cụ thể nào nhưng lại đang yêu cầu DN nộp thêm các phí về xây dựng cơ sở hạ tầng. Trong khi đó, hiện tại các cảng biển đang thu rất nhiều loại phí liên quan đến hạ tầng của cảng rồi như phí cầu tàu, phí lưu cont, lưu bãi, phí cắm điện, nâng hạ cont… Các phí mới này sẽ làm gia tăng thêm gánh nặng chi phí của DN, giảm năng lực cạnh tranh của DN trong bối cảnh DN hiện gặp rất nhiều khó khăn do khủng hoảng kinh tế xảy ra bởi dịch bệnh Covid-19.
Gia tăng thêm gánh nặng về thủ tục hành chính và tăng thời gian thực hiện thủ tục hành chính, ách tắc trong thực hiện
Ngoài ra, việc tổ chức thu phí theo một kênh thu khác cũng là bất hợp lý và không khả thi, tạo thêm thủ thục nộp phí mà DN phải làm. Quy định mới cũng phân biệt đối xử giữa các DN mở tờ khai tại TP HCM và ngoài TP HCM. Điều này cũng sẽ gây tắc nghẽn mạng của Hải quan TP. Hồ Chí Minh khiến ách tắc trong quá trình thực hiện nếu tất cả các DN ngoài TP. Hồ Chí Minh đồng loạt chuyển hết về khai báo hải quan tại TP. Hồ Chí Minh.
Hầu hết tất cả các doanh nghiệp thủy sản nói riêng, các DN ngành hàng XK nói chung đều có nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu để chế biến, gia công hàng và tái xuất thành phẩm, và như vậy DN sẽ phải chịu hai lần phí: một lần cho cont. hàng NK và một lần cho cont. hàng XK.
Như vậy, việc thu phí này chưa phù hợp khi DN đang phải trả rất nhiều chi phí phục vụ mục tiêu xây dựng, mở rộng cơ sở hạ tầng của các địa phương, đồng thời đi ngược lại chủ trương chung của Chính phủ thúc đẩy việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho DN nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, duy trì việc làm cho người lao động, nhất là trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu như hiện nay.
Hiện nay, hơn 70% lượng hàng thủy sản XNK đang tập trung tại các cảng biển của Tp. Hồ Chí Minh. Các chi phí logistics của Việt Nam cũng đang ở mức cao so với các nước trong khu vực, làm giảm sức cạnh tranh đáng kể của các DN thủy sản nói riêng, các DN sản xuất, kinh doanh của Việt Nam nói chung. Quy định thu phí mới này của Tp. Hồ Chí Minh sẽ gia tăng thêm gánh nặng chi phí cho DN, nhất là trong bối cảnh các DN của Việt Nam đang phải vật lộn khó khăn do khủng hoảng kinh tế vì dịch bệnh Covid 19 đang bùng phát khắp toàn cầu.